تاریخ و فرهنگ دره شهر

" #گلوَنی( گُل بندی) "
@CEYMARIAN
گلونی، پارچه ای گلدار و حریر و نرم از جنس لطیف می باشد ، که بانخی بسیار باریک و طرح های گلداری، با شیوه ای زیبا در هم تنیده اند ، که از قدیم الایام زنان و دختران در زمان صلح و زندگی روز مره، و مردان در هنگام جنگ ، برسر می بستند و زمانی که زنان گلونی یا گلبندی بر سر می بستند ، آنها زیبا تر و جلوه ای،قشنگ در هستی و جامعه ی انسانی ایجاد می کنند.
گلونی یا #گلبندی و "کَت" و" تیه کاری" و " لچک " به اقتضای سن زنان و دختران جامعه لک ولر و کُرد، در بین ایلات و عشایر ملاحظه شده است.
گلبندی پوشان درطول حیات خود ، فراز و نشیبهای فراوان را در حافظه تاریخی خود دیده و شنیده و گاها" خوانده اند.
همانطور که در گذشته مردان لک و لر و کرد و به عبارت بهتر مردان غرب کشور، درجنگها قوز و قزح و گلونی بر سر ، ودورکلاه خویش، وبر روی شال و ستره می بستند ، وبا اسب و شمشیر و گرز و کوپال و بعدها تفنگ قیافه ای حماسی به خود می گرفتند، وگاه در هنگام جنگ و دفاع و عزا اسبها را نیز به گلونی و قوز و قزح به طرز خاصی آرایش می دادند. ولی گاه شال وکلاه وگلونی خاطرات تلخی رانیز به خود دیده است ؛ مثل ؛
فلان شخص کشیا ارسر اَ مَرزَه
شال بنی و کِرد وَه گلونی زرده
هنوز رسمه کسی که درحال جان کندن است وسخت جان می کَند و تحمل پوشیدن لحاف و پتو را ندارد از ملحفه و یا کَت و گلونی برروی او قرار میدهند و یا افرادی آن را می گیرند تا جان به جان آفرین تسلیم نماید .
گاهی روی جناره و مردگانی که کفن شده است ، ودر تابوت قرار دارد با گلونی یا گلبندی و یا چادر زنان آن را می پوشانند.
گلونی سربندی زیبا برای دختران و زنان ایل است، که زیبایی زنان را بیشتر می نماید و در عروسی ها به رقص زنان جلوه ای خاص می دهد . سربند زنان که با "کَت" و گلونی دیده می شود ، در قدیم آنها شب کلاهی ، برسر داشتند وسپس زنان بر روی آن گلبندی را با طرز زیبایی می بستند . رسمی زیبا برای پوشش سر زنها بود .
اقسام سروَن یا سربند زنانه:
سربند زنان لک و لر ( کت و گلونی)
سربند زنان کلهر
سربند زنان لک، که لچک بر سر می بستند.
سربندهایی که زنان کرد بر سر می گذارند.
و اقسام دیگری که زنان غرب کشور برسر می گذارند و نگارنده علم و اطِلاع کافی ندارد . اما حداقل می توان گفت استانهای ایلام و لرستان و کرمانشاه و همدان و کهکیلویه و بویر احمد و چهار محال بختیاری و شیراز، تغییراتی در فرم گلونی و انواع آن متناسب با سلیقه ی خویش اعمال کرده اند .
گلونی پوششی زیبا برای زنان است ، اگر به فراموشی سپرده نشود، و جوانان حداقل در جشن های ملی و محلی و عروسیها بپوشند ، به کشور بزرگمان ایران از لحاظ اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی ، و تنوع رنگها و لباسها ی محلی کمک خواهد کرد و فرهنگ و آداب ایرانیان را توسعه خواهد بخشید. به امید روزی که به لباسهای بومی خود دیدگاه مثبتی داشته باشیم و برای تداوم شان مبادرت به نمود عملی آنها نماییم.

نگارنده : #احمد_لطفی، مدرس دانشگاه
ارتباط با ادمین👇
@Mehrgankadeh
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN