تاریخ و فرهنگ دره شهر

واژه های کهن

#آیت-کرد:


یکی از واژه های کهن در منطقه زاگرس (دا) می‌باشد که به معنی مادر است .واژه دابرگرفته از نام مادر زرتشت (دای دوا) که به صورت دوغدو نیز در متون دینی زرتشتی بجا مانده است.نام مادر بهرام گور ...دای مرج.... بوده است و دینوری به روشنی بیان میکند که ایرانیان بجای مادر از دا استفاده میکنند . هر چند عقیده صاحبان نظر تاریخ بر این است که دای دوا مادر زرتشت به زرتشت نگرویده است ولی پایداری اسم دا و عمومیت یافتن آن به عنوان مادر در بین مردم ما را متقاعد میکند که دای دوا به دین زرتشت گرویده است بخصوص اینکه دین زرتشت در زمان ساسانیان رسمیت داشته و متولیان این دین خود فرزندان ساسان بودند.....

#هور:
مهم ترین و پایدارترین واژه ی اوستایی در زاگرس هور است که با تلفظ های مختلف در کتاب های تاریخی و حتی اشعار سعدی و فردوسی و ....نیز آمده است

هور 167بار در شاهنامه تکرار شده و به صورت خورشید در نوشته های نوی فارسی نمودار شده است و البته نباید پنداشته شود که خورشید یک واژه جدید می باشد زیرا تبدیل حرف ه به حرف خ صورت گرفته است و نمونه های تاریخی برای این تبدیل وجود دارد از جمله:
همای دختر بهمن که به صورت خمای آمده
هایدالو به صورت خایدالو
خسرو که به صورت هسرو آمده و در عربی به صورت کسری نمایان شده است هرچند عقیده نگارنده براین است صرف نظر از شکل ظاهر، خسرو و هسرو متفاوت هستند و هسرو در اوستا به معنی کیخسرو میباشد.

و خور در کردی همان #هور در لکی می‌باشد و واژه شید هم به معنی نورانی می باشد همان طوری که جمشید از دو واژه جم+شید تشکیل شده است و به معنی جم نورانی است خورشید هم به معنی هور نورانی است و شید که یک واژه اوستایی است لقب هور و لقب جم میباشد و نباید آنها را واژه های جدید در نظر گرفت....و از طرف دیگر قسم خوردن به انوار خورشید و یا همان لیسک هور از دیگر رسومی است که هنوز در بین مردم رواج دارد پادشاهان پارتی و ساسانی بخصوص یزدگردبه لیسک هور قسم یاد میکردند.....

واژه سوم #هوشت یا هوش و یا هوشتات است که در اوستا به صورت هوشیتی آمده است ...هوش در ایران باستان محدوده یک موبد همراه با آتشگاه و یا چند آتشگاه کوچک و بزرگ بوده است و بعد از سقوط ساسانی این محدوده کوچک شده و بدرون خانواده آمد و از زیر خاکستر آن پدرسالاری بیرون آمد و محدوده‌ی یک پدر سالار و یا پدر شاه همراه با گله و رمه و چراوه با نماد تژگاه و یا آتشگاه خانه شد....پدرسالاری و یا پدرشاهی یک آیین جدید و یا خودساخته نیست بلکه برگرفته از ایران باستان می‌باشد و پادشاهان قبل از اینکه خود را شاه بنامند خود راپدر می‌نامیدند از پادشاهان ایلام گرفته تا هخامنشی و ساسانی.......پادشاهان ایلام خود را پدر و پیامبر و شاه می‌نامیدند....یونانیان کوروش را پدر و سرور می‌نامیدند..... و بهرام شاه ساسانی خود را پدر خانواده مینامید و به صورت نشسته نمایان میشد که نمایشی از پدربود..... و آیین پدرسالاری. ویا پدرشاهی وابسته به آتش و یا تژگاه (آتشگاه خانه)بود و روز مرگ او آب در تژگاه می‌ریختند و بقولی کنایه از مردن بزرگ خانواده بود و نفرینی تحت عنوان وجاخ نمینی به معنی اجاق کور باشی و یا آتش خانواده خاموش شود.
گرچه مشخص است که آب ریختن به آتش به نوعی گناه و متاثر از این عقیده ی زرتشتی است که آب و آتش نباید یکدیگر را ملاقات کنند

واژه دیگر #کورنگ است که باز یک محدوده برای پدرسالار در زمان ما می باشد که این واژه یک واژه اوستایی است و در بندهشن آمده است و محل جمع آوری سپاه بوده است
ادامه دارد.......

تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

تعریف #کورِنگ
محمودهاشمی سرخ آبادی
@CEYMARIAN