✳️🔸حادثه کربلا با جان و روح مردم آمیخته است.
▫️لزوم دقت در اشعار نوحه
🔸 #رضا_موزونی حادثه جانگداز کربلا، بی شک از غم انگیزترین و ماندگارترین حوادث تاریخ است و با کمک هنرهایی همچون:
نوحه خوانی، سینه زنی، برپایی مجالس روضه، شبیه خوانی، تعزیه و ... قرنهاست در گوش زمان تکرار میشود. ..
آیین محرم از جمله مراسمی است که با گوشت، خون و روح این مردم آمیخته شده و شجاعت، دلاوری، دین مداری، غیرت و مظلومیت آفرینندگان این حادثه ی تاریخ، حتی از دید بسیاری از دانشمندان غیرمسلمان هم پوشیده نمانده است.
🔸در استان کرمانشاه یک ماه مانده به آغاز واقعه کربلا، مردم در جنب و جوش خاص و حس و حالی مثال زدنی، مقدمات برگزاری این آیین دینی را فراهم می آورند. مکانی در دل روستا که جایگاه همیشه ی برگزاری این مراسم
بوده را آماده سازی می کنند.
در گذشته میدان کوچک آبادی را آب و جارو می کردند. "
کتل"ها و "علم ها بر فراز خانه ها و سیاه چادرها برافراشته می شدند.
کودکان، بندهای سبز را به مچ دست می بستند. پیرمردان ده، دفترچه ی رنگ و رو رفته ی نوحه خوانی را از صندوق اسرارآمیز گوشه اتاق با احتیاط خاص بیرون می کشیدند.
جوانان و مردان ده، زنجیرهای خود را دوباره آماده می ساختند. تنها دهل آبادی دوباره تعمیر می شد.
کودکان چند روز قبل از شروع مراسم، خود، نوحه خوانی و زنجیرزنی را می آغازیدند.
دختران کوچک، دم غروب گرد هم می آمدند و شعرهای کودکانه را سر می دادند: "
شاه حسین، وا حسین، ئرا قتل امام حسین" و همه جا عشق بود، ارادت بود و ... .
غروب، چراغ زنبوری های روستا نفت میشد و آماده برای نورافشانی، پرنورترین چراغها بر تیر چوبی وسط میدانچه آویزان می شد و پیرمردان ده کنارش می ایستادند. نه بلندگویی و نه آمپلی فایری و نه CD و نه نواری.
زنجیرزنان آرام آرام از راه می رسیدند و آوای حزن انگیز "یا حسین" در دل روستا طنین می انداخت.
هرکه زنجیری داشت، در صف زنجیرزنان قرار می گرفت و دیگر مردان ایستاده به احترام مراسم، سینه می زدند. زنان گاه "
مور" می:خواندند و با اشکهایی در چشم، سینه میکوفتند .
نوحه سرایان که تعدادشان یکی دو نفر بیشتر نبود، زیر نورافشانی چراغ زنبوری برپای می ایستادند و آرام آرام نوحه سرایی را شروع می کردند.
پیرمرد نوحه خوان "کور سوادی" داشت؛ اما نوحه ها را به تناسب روزها برای نوحه خوانی انتخاب می کرد.
پیرمرد نوحه خوان، کور سوادی داشت؛ اما خوب می دانست در هر روز محرم چه اتفاقی افتاده و کدام یار امامش در خون غلطیده است؟
آهنگ نوحه پر از حزن و تداعی گر غمی سنگین بود. زنجیرها هماهنگ با هم بر پشت عریان مردان فرود می آمدند و صدای هماهنگ دستهای مردم کناره ی میدان که بر سینه هایشان عاشقانه می نشست، موسیقی زیبایی را در دل شب، طنین انداز می نمود. موسیقی حزن با طعم عشق.
نوحه خوان در ابتدای نوحه اش، زنجیرزنان و سینه زنان را مخاطب قرار میداد: "
یا حسین!« و زنجیر زنان جواب می گفتند: "یاحسین" نوحه خوان می خواند: "در کربلا" و پاسخ می آمد:
"حسین وای" "در نینوا": "حسین وای" / ای تشنه لب: "حسین وای" و مقدمه های برای مکان و زمان این حادثه و معرفی شخصیتهای حماسه کربلا و ما کودکان می آموختیم که حادثه محرم، در کربلا و نینوا اتفاق افتاده است، قهرمان این واقعه امام حسین (ع)است...
حسینی که تشنه لب است! عریان بدن است! و آرام آرام در هر شب نوحه خوان حوادث را در قالب اشعارش باز می گفت: "نوجوان گم کردمه، آرام گیان گم کردمه"
مادر آه می کشید و می گفت: امشب علی اکبر به میدان می رود و شب دیگر نوحه خوان می خواند: "
شیرین شمامه ی نوبه رم، روله لای علی لای" و مادر می گفت: ای داد بمیرم! امشب علی اصغر شهید می شود .
مراسم عزاداری امام حسین (ع) و یارانش
حالا هم برگزار می شود؛ اما چه اتفاقی افتاده
است؟ چرا از نوحه ی بعضی نوحه خوانان و مداحان، دیگر اشکی بر چشمها نمی آید؟
🔸بخش اول
متن استاد
موزونی چقدر شبیه حال و هوای محرم در این دیار است ...
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN