اندیشه در اکنون
#جهان_سنت
Канал
1,77 тыс.
подписчиков
80
фото
20
видео
167
ссылок
"بگذار اکنون بحث نکنیم که تو راست میگویی یا من بلکه دست در دست حقیقتی نهیم که قرار است در پایان گفتگو خود را به ما نشان دهد"
افلاطون
ارتباط با ادمین
@Mmetaphysics
مردی در تبعید ابدی(۱)
📖مدتی پیش به توصیه یکی از دوستان کانال، متنی درباره مقایسه #اسپینوزا و #صدرالمتالهین خواندم. نویسنده تلاش کرده بود تا تقصیر تمام تباهی های امروز جامعهٔ ایرانی را به پای صدرا بنویسد و همهٔ موفقیت های کشور #هلند را مدیون اسپینوزا جلوه دهد. برشی از آن متن را ملاحظه کنید:
«سرنوشت کشوری که مهم‌ترین فیلسوف آن در چهار قرن گذشته، اسپپنوزا است جز این نمی‌توانست باشد که زندان‌های آن هتل شود، و سرنوشت کشوری هم که مهم‌ترین فیلسوف آن در همین مدت، ملاصدرا بوده است غیر از این نیست که زندان‌های آن در حال انفجار باشد. فلسفۀ اسپینوزا کوشش‌های نظری برای آزادسازی انسان از بندهای نامرئی و رهایی اندیشه از ایدئولوژی است؛ اما در تمام فلسفۀ ملاصدرای ما حتی یک جمله دربارۀ انسان کوچه و بازار وجود ندارد، مگر از دریچۀ ذهن و انتزاع. به گفتۀ طرف‌داران ملاصدرا، همۀ فلسفۀ او بسیج شده است که معاد جسمانی را ثابت کند، و به گفتۀ اسپینوزاشناسان، فلسفۀ او آزادسازی نیروهای فردی و اجتماعی انسان در مسیر سعادت این‌جهانی است»
🌱از خواندن این متن، نکات زیادی به نظرم رسید که صرفا به دو مورد اشاره می کنم:
1⃣نویسنده توجه نکرده است که اساسا ساحت #فلسفه در هیچ دوره ای ساحت مردم کوچه و بازار نبوده و تقدم فلسفه بر جریانات و تحولات، مبنایی و رتبی است و در غیر این صورت، دیگر اساسا میان #فلسفه و #ایدئولوژی که نویسنده مذکور، فریاد مذمت آن را سر داده چه تفاوتی می ماند؟
☘هیچگاه این سخن استاد عزیزم جناب آقای دکتر #عالمی (که حقیقتا مصداق تام این شعر هستند: هر آنکس ز دانش برد توشه ای/جهانی است بنشسته در گوشه ای) را فراموش نمی کنم که می گفتند:
در جهان اندیشه مهمتر از خود اندیشه، تلاش برای توجه و پایبندی به لوازم آن است.
2⃣ از سوی دیگر هر چه دقت کردم براستی متوجه نشدم که وقتی قرار است به دنبال ریشه یابی فلسفی امور باشیم، چگونه ممکن است یکسره نتایج مثبت اندیشه ای مورد توجه قرار گیرد ولی از تباهی های آن سخنی به میان نیاید. چه بسا تخمین سود و زیان #دوران_مدرن (که اسپینوزا از شخصیت های موثر آن است) با همه #دوران_پیشامدرن (یعنی زیست جهانی که صدرالمتالهین به آن تعلق دارد) مانع از این شود که با رویت رفاه و پیشرفت به ارمغان آمده، فجایعی که انسان دوران مدرن از نظر #کمیت و #کیفیت رقم زده است دیده نشود.
✳️بیایید از اشکال بالا قطع نظر کنیم و همچون نویسنده، علل شرایط فعلی را در اندیشه دو فیلسوف پی گرفته و متهم اصلی مصائب امروز #جامعه_ایران را تفکرات صدرایی بر شمریم و به سرزنش او مشغول شویم که چرا نتوانسته است پیشرفت هایی که انسان امروز هلندی به آن دست پیدا کرده را برای ما به ارمغان آورد. اما آیا چنین کاری می تواند صحیح باشد؟
✳️به نظر می رسد که برای یافتن پاسخ دقیق این سوال، لازم است تامل بیشتری داشته باشیم.
توجه به #زیست_جهان متفاوت متفکران فلسفی اولین محصول چنین تاملی است؛ بدین معنا که چگونه ممکن است زیست جهان متفاوت دو فیلسوف نادیده گرفته شود و نتایج دوران مدرن از فیلسوفی انتظار رود که متعلق به این دوره نیست؟
🔰#ملاصدرا فیلسوفی است از #جهان_سنت که بذرهای اندیشه اش در #دوران_مدرن بارور نشده است. نظام او نه منافی دوران مدرن و نه ملازم آن است پس اساسا سرزنش او به همان میزان نامقبول و غیر موجه است که کسی، فی المثل انسان هزاران سال پیش را به خاطر استفاده از شمع به جای لامپ تمسخر کند!
@Andisheh_Aknun
📖مدتی پیش به توصیه یکی از دوستان کانال، متنی درباره مقایسه #اسپینوزا و #صدرالمتالهین خواندم. نویسنده تلاش کرده بود تا تقصیر تمام تباهی های امروز جامعهٔ ایرانی را به پای صدرا بنویسد و همهٔ موفقیت های کشور #هلند را مدیون اسپینوزا جلوه دهد. برشی از آن متن را ملاحظه کنید:
«سرنوشت کشوری که مهم‌ترین فیلسوف آن در چهار قرن گذشته، اسپپنوزا است جز این نمی‌توانست باشد که زندان‌های آن هتل شود، و سرنوشت کشوری هم که مهم‌ترین فیلسوف آن در همین مدت، ملاصدرا بوده است غیر از این نیست که زندان‌های آن در حال انفجار باشد. فلسفۀ اسپینوزا کوشش‌های نظری برای آزادسازی انسان از بندهای نامرئی و رهایی اندیشه از ایدئولوژی است؛ اما در تمام فلسفۀ ملاصدرای ما حتی یک جمله دربارۀ انسان کوچه و بازار وجود ندارد، مگر از دریچۀ ذهن و انتزاع. به گفتۀ طرف‌داران ملاصدرا، همۀ فلسفۀ او بسیج شده است که معاد جسمانی را ثابت کند، و به گفتۀ اسپینوزاشناسان، فلسفۀ او آزادسازی نیروهای فردی و اجتماعی انسان در مسیر سعادت این‌جهانی است»
🌱از خواندن این متن، نکات زیادی به نظرم رسید که صرفا به دو مورد اشاره می کنم:
1⃣نویسنده توجه نکرده است که اساسا ساحت #فلسفه در هیچ دوره ای ساحت مردم کوچه و بازار نبوده و تقدم فلسفه بر جریانات و تحولات، مبنایی و رتبی است و در غیر این صورت، دیگر اساسا میان #فلسفه و #ایدئولوژی که نویسنده مذکور، فریاد مذمت آن را سر داده چه تفاوتی می ماند؟
☘هیچگاه این سخن استاد عزیزم جناب آقای دکتر #عالمی (که حقیقتا مصداق تام این شعر هستند: هر آنکس ز دانش برد توشه ای/جهانی است بنشسته در گوشه ای) را فراموش نمی کنم که می گفتند:
در جهان اندیشه مهمتر از خود اندیشه، تلاش برای توجه و پایبندی به لوازم آن است.
2⃣ از سوی دیگر هر چه دقت کردم براستی متوجه نشدم که وقتی قرار است به دنبال ریشه یابی فلسفی امور باشیم، چگونه ممکن است یکسره نتایج مثبت اندیشه ای مورد توجه قرار گیرد ولی از تباهی های آن سخنی به میان نیاید. چه بسا تخمین سود و زیان #دوران_مدرن (که اسپینوزا از شخصیت های موثر آن است) با همه #دوران_پیشامدرن (یعنی زیست جهانی که صدرالمتالهین به آن تعلق دارد) مانع از این شود که با رویت رفاه و پیشرفت به ارمغان آمده، فجایعی که انسان دوران مدرن از نظر #کمیت و #کیفیت رقم زده است دیده نشود.
✳️بیایید از اشکال بالا قطع نظر کنیم و همچون نویسنده، علل شرایط فعلی را در اندیشه دو فیلسوف پی گرفته و متهم اصلی مصائب امروز #جامعه_ایران را تفکرات صدرایی بر شمریم و به سرزنش او مشغول شویم که چرا نتوانسته است پیشرفت هایی که انسان امروز هلندی به آن دست پیدا کرده را برای ما به ارمغان آورد. اما آیا چنین کاری می تواند صحیح باشد؟
✳️به نظر می رسد که برای یافتن پاسخ دقیق این سوال، لازم است تامل بیشتری داشته باشیم.
توجه به #زیست_جهان متفاوت متفکران فلسفی اولین محصول چنین تاملی است؛ بدین معنا که چگونه ممکن است زیست جهان متفاوت دو فیلسوف نادیده گرفته شود و نتایج دوران مدرن از فیلسوفی انتظار رود که متعلق به این دوره نیست؟
🔰#ملاصدرا فیلسوفی است از #جهان_سنت که بذرهای اندیشه اش در #دوران_مدرن بارور نشده است. نظام او نه منافی دوران مدرن و نه ملازم آن است پس اساسا سرزنش او به همان میزان نامقبول و غیر موجه است که کسی، فی المثل انسان هزاران سال پیش را به خاطر استفاده از شمع به جای لامپ تمسخر کند!
@Andisheh_Aknun