البساتین | محمدرضا معینی

‌
📝«در حجابْ خداست»؟

⏺متألهان، عارفان و فیلسوفانِ سنت‌های مختلف دینی در طول تاریخ متذکر این نکته شده‌اند که حضور «خدا» همواره و برای همگان عیان نیست و چه بسیار که «خدا» خوانده می‌شود اما پاسخی از جانب حضرتش شنیده نمی‌شود؛ همچنین ایشان تلاش کرده‌اند تبیین‌های مختلف و متنوعی برای این «سکوت الهی» پیش‌نهاد کنند. دوست عزیزم، یاسر میردامادی، این مسأله را «کسوف الهی» نامیده‌ است.

⏺اما در ادبیات فلسفه دین معاصر و به‌ویژه با تقریر و صورت‌بندی فیلسوفِ کانادایی، جان لـ. شلنبرگ، در دو کتاب مهمش «اختفای الهی و خرد بشری» (۱۹۹۳) و «برهان اختفا: چالش جدید فلسفه در باور به خدا» (۲۰۱۵)، اختفای الهی در جایگاه یکی از ادله مهم فلسفی علیه وجود خدا مطرح شده است. به‌طور بسیار چکیده، شلنبرگ در تقریر خود مدعی است که فرض خدای شخص‌وار قادر مطلقی که به تک تک مخلوقاتش عشق می‌ورزد، منتفی‌کننده اختفای الهی از شخص خداجوی غیر مقاومی است که حقیقتاً در پی شناخت خداست. بنابراین، وجود خداجوی غیر مقاوم دلیلی منطقی است بر عدم وجود آن خدای مفروض.

🔵این دلیلِ شلنبرگ که به دلیل اختفای الهی (Divine Hiddenness Argument) شهرت یافته، یکی از مهم‌ترین و مناقشه‌انگیزترین دلائلی است که در ادبیات فلسفه دین معاصر علیه وجود خدا اقامه شده و انبوهی از تحلیل‌ها و نقض‌ها و ابرام‌های فلسفی از هر سو پیرامون آن شکل گرفته است (برای گزارشی فشرده از ادبیات فلسفی حول تقریرهای متنوع این دلیل و ورود به ادبیات تخصصی آن، مطالعه مدخل «اختفای الهی» در دانشنامه استنفورد را پیشنهاد می‌کنم).

🔵در شهریور پیش‌رو، به همت گروه کلام مؤسسه حکمت و فلسفه ایران مدرسه تابستانی‌ای با عنوان «اختفای الاهی؛ دلالت‌ها و ابعاد فلسفی ـ الاهیاتی» برگزار خواهد شد و جنبه‌های مختلف «دلیل اختفا» به بحث گذاشته می‌شود. عموم ارائه‌دهندگان این مدرسه، از جمله دکتر علیزمانی (دانشگاه تهران)، دکتر رسولی‌پور (دانشگاه خوارزمی)، دکتر آزادگان (دانشگاه شریف) و...، از اساتید و پژوهشگران برجسته فلسفه دین هستند که در کنار هم قرارگرفتن‌شان فرصتی کم‌نظیر برای آشنایی دقیق و عمیق با دلیل اختفای الهی و ادبیات معاصر فلسفه دین فراهم می‌آورد. من نیز در این مدرسه درباره ارتباط فلسفه و الهیات اسلامی با «دلیل اختفا» سخن خواهم گفت و گزارشی ارائه خواهم کرد از مباحثی که پژوهشگران فلسفه و الهیات اسلامی در دو دهه اخیر پیرامون دلیل اختفای الهی و نسبت آن با میراث فلسفی-الهیاتی اسلامی طرح کرده‌اند.

🔵در صورتی که به مباحث فلسفه دین به طور عام، یا مسأله اختفای الهی به طور خاص، علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنم به «کانال تلگرامی مدرسه اختفای الاهی» بپیوندید و در هفته‌های پیش‌رو از محتوای این کانال استفاده کنید. علاوه بر این، اگر علاقه دارید که به شکلی عمیق‌تر با دلیل اختفای الهی آشنا شوید، شرکت در «مدرسه تابستانی اختفای الهی» را نیز به‌طور جدی به شما پیشنهاد می‌کنم.

🗓 «مدرسه تابستانی اختفای الهی» از تاریخ ۱۹ تا ۲۱ شهریور ۱۴۰۳ به صورت حضوری (در محل موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه) و مجازی برگزار خواهد شد و تا روز یکشنبه ۱۸ شهریور فرصت دارید برای ثبت‌نام در آن.

#رویداد_علمی
@AlBasatin

‌
🗓فلسفه اسلامی و تصوف
👤گفتگویی آزاد با ویلیام چیتیک

🗓جمعه ۲۶ مرداد ۱۴۰۳
ساعت ۴ بامداد (به‌وقت تهران)

🔗تکمله: ویدئوی این نشست از طریق این لینک یوتوب دستیاب است.

#رویداد_علمی
@AlBasatin

‌
🗓 بزرگترین فیلسوف اسلامی که اسمش به گوشتان نخورده: فخرالدین رازی
👤گفتاری از پیتر آدامسن

🗓پنجشنبه ۴ مرداد ۱۴۰۳
ساعت ۲۰:۳۰ (به وقت تهران)

🔵در سنت غربی مطالعهٔ فلسفهٔ اسلامی، معمولاً به نام‌های مشهوری مانند فارابی، ابن‌سینا و ابن رشد پرداخته شده، اما تاریخ فلسفهٔ اسلامی متفکران برجسته دیگری نیز به خود دیده است که در سنت غربی کمتر شناخته شده‌اند. یکی از این چهره‌ها فخرالدین رازی (۵۴۴ - ۶۰۶ق) است.

🔵پیتر آدامسن، استاد فلسفهٔ اواخر دوران باستان و فلسفهٔ عربی در دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ (LMU) است. آدامسن نویسندهٔ کتاب‌های «الکندی» و «الرازی» در مجموعهٔ «متفکران بزرگ قرون وسطی» از انتشارات دانشگاه آکسفورد و همچنین نویسنده و ویراستار آثار متعددی از جمله «کتاب‌همراه کمبریج برای فلسفهٔ عربی» و «تفسیر ابن‌سینا: مقالات انتقادی» بوده است. او همچنین نویسنده و میزبان پادکست تاریخ فلسفه (www.historyofphilosophy.net) است که به صورت مجموعه‌ای از کتاب‌ها توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد منتشر می‌شود. او تلاش می‌کند در این پادکست به فیلسوفان کمتر شناخته‌شده نیز بپردازد و حاشیه‌های پژوهش‌نشدهٔ فلسفه را آشکار کند.

🔵در این ارائه که به کوشش کالج اسلامی لندن برگزار می‌شود، آدامسن برخی از جذاب‌ترین و مغفول‌مانده‌ترین ایده‌های فخرالدین رازی را ارائه خواهد کرد: درباره خدا، فضا و زمان، و تفاوت بین انسان‌ها و حیوانات.

🔗تکمله: ویدئوی ضبط‌شده این جلسه را می‌توانید در یوتوب کالج اسلامی مشاهده کنید.

#رویداد_علمی
@AlBasatin

‌
🗓 علویان
سمینار اندیشه سیاسی آکسفورد (OPTS)

🍔سخنرانان:

🔺طاهره قطب‌الدین (دانشگاه آکسفورد)
حکومت عدل در تعلیم و عملکرد امام علی

🔺نبیل حسین (دانشگاه میامی)
آل علی در جایگاه متفکران سیاسی


🗓 چهارشنبه، ۱۹ اردیبهشت
ساعت ۱۸:۳۰ (به‌وقت تهران)

🌐ثبت‌نام برای شرکت آن‌لاین

#رویداد_علمی

@AlBasatin