#سلسله_مباحث_آموزشی#موسسه_فرهنگی_ادبی_فروغ_سخن_لنجان 💠چهارشنبه ها با حافظ
💠 توسط سرکار خانم مهنازملکی ریزی
💠جلسه نهم غیر حضوری
🔹٢١خرداد ٩٩
💠رند در دیوان حافظ از مجموعه سخنرانی های استاد
بهاءالدین خرمشاهی 👇مهمترین نظرگاهی که حافظ به آن رسید و ملامتگیری بن اساسی آن است، «رندی» است. رند انسان هوشمندی است که میخواهد کمترین اصطکاک را با موانع و مشکلات دنیا داشته باشد و از «دامگه حادثة دنیا» بجهد، نه اینکه رستگار اخروی بشود؛ چرا که این مقوله بیشتری در شأن پارسا و زاهد است. البته این بدان مفهوم نیست که حافظ اعتقاد داشت که رند نباید هرگز رستگار شود. متاسفانه بسیاری از معانی به مرور زمان تحریف میشود و بسیاری از مفاهیم وقتی زیردست و پای مردم میافتد، از معنای اصلی خودش دور میشود. همین «زهد و پارسایی» که میباید از صفات خوب شمرده شود، الان تقریبا واجد معنایی منفی شده است!
یا همین کلمه رند که «حکمت رندی» مهمترین پیامی است که حافظ آورده است، همینطور هم «عشق». این دو کلمه، پیام بزرگ حافظ است. در یک کلام حافظ معتقد است کسی که عاشق نباشد، هرگز رستگار نمیشود. و آن عشق، عشق دنیوی نیست. البته دیوان او سرشار از عشق دنیوی است؛ ولی حافظ معشوقی ادبی هم دارد که چشم و ابروی خاصی هم ندارد و اصلا معلوم نیست که جان داشته باشد یا نه، چرا که صرفا از ادبیات گرفته شده است:
🦋جمال شخص نه چشمست و زلف و عارض و خط
هزار نکته در این کار و بار دلداری است
لطیفهای است نهانی که عشق از او خیزد
که نام آن نه لب لعل و خط زنگاری است
✅رند حافظ همان حافظ رند است! همان طوری که حافظ در دیوانش جلوه میکند، آن اساس رندی است؛یعنی اخلاق را رعایت کردن. یک نفر بر من ایراد گرفت که: «رندی با اخلاق قابل جمع نیست»؛ گفتم بله، این رندی ای که مردم این روزگار پیشه کردهاند، پیشاپیش اخلاق را به قتلگاه میفرستند؛ اما رندی حافظ صرفا در جهت رعایت اخلاق است، منتها او وسواس اخلاقی نداشته. حافظ دغدغة اخلاق، اعتقاد، شخصیت و خصال اخلاقی داشته است.
✅رندی حافظ برای خوشزیستن است و نه رستگار شدن. اما لزوما ضدرستگار شدن هم نیست. این طور نیست که هر کس رند باشد، لاجرم آخرتش را هم برباد داده باشد. این رند، رند ناقص است.
خود حافظ انسانی است رستگار؛ چرا که میداند رستگاری جاوید در «کمآزاری» است و حکم و مواعظ بسیار شیرینی به بهترین وجهی با والاترین هنر و با بالاترین سطح زبانی به ما عرضه کرده و ۵۰۰ غزل به یادگار گذاشته که چنین گنجینهای بعد از قرآن کریم، که آسمانی و اعجازین است، ارزش خود را طی اعصار متمادی همچنان حفظ خواهد کرد. تاثیر قرآن در حافظ فوقالعاده زیاد است. اما در قرآن ما با مفهوم و کلمه رند مواجه نمیشویم.
✅رندی حافظ با تنزل یافتن در روزگار ما فهمیده میشود. حافظ بیباک و ملامتی مسلک است و از اینکه هر کار نیک و بدی انجام بدهد و دربارهاش نیک و بد قضاوت کنند، هیچ اهمیتی قائل نیست.
🦋باده خور، غم مخور و پند مقلد منیوش
اعتبار سخن عام چه خواهد بودن؟
🦋بهاءالدین خرمشاهی (زاده فروردین۱۳٢۴در قزوین)
نویسنده، مترجم، روزنامهنگار، طنزپرداز، فرهنگنویس، حافظ پژوه، شاعر و استاد دانشگاه ایرانی است. وی تألیفاتی در حافظشناسی و تفسیر اشعار او دارد.
✅ادامه دارد....
#بهاءالدین_خرمشاهی #حافظ_شیرازی #مهناز_ملکی_ریزی 🦋👇#موسسه_فرهنگی_ادبی_فروغ_سخن_لنجانhttps://t.center/Forooghesokhan95