ادب‌سار

‌
آشنایی با چند واژ‌ه‌ی برگزیده‌ی فرهنگستان زبان و ادب پارسی در پیوند با #زیست_بوم برگرفته از تارنمای فرهنگستان:


🌳 پوسال (compost)
پسماندهای آلی تجزیه‌شده و نسبتاً پایدار حاصل فرایند پوسش

🌳 پرانشت (percolation)
حرکت یا جریان آب در داخل خاک یا سنگ

🌳 بازیافت (recycling)
فرایندی که در طی آن مواد مصرف‏شده برای مصرفِ مجدد آماده شود.

🌳 دورریز (refuse)
هرگونه مواد بی‌مصرف دورریختنی

🌳 زباله‌گردی (scavenging)
جست‌وجو در میان پسماندها برای یافتن خوراک یا مواد استفاده‌شدنی

🌳 پساب (فاضلاب تصفیه‌شده) (treated wastewater)
فاضلابی که یک یا چند فرایند تصفیۀ فیزیکی یا شیمیایی یا زیستی بر ‌روی آن صورت گرفته است تا خطرات بهداشتی آن کاهش یابد.

🌳 خاکچال (landfill)
زمینی برای چال کردن ضایعات زباله به‌طوری‌که روی هر لایۀ زباله لایه‌‏ای از خاک قرار دهند.


@AdabSar

‌
🍃 روز جهانی زیست‌بوم 🍃

در سال ۱۹۷۲ ترسایی(میلادی) روز ۵ ژون از سوی سازمان ملل روز جهانی زیست‌بوم(محیط زیست) نام گرفت. با این آرمان که آگاهی و انگیزه مردم را درباره‌ی زیست‌گاه بالا برده و از نابودی بیش‌از‌پیشِ آن جلوگیری نماید.

بایسته است بدانیم که ایرانیان از دیرباز در پاسداشت و گرامیداشت زیست‌بوم سرآمد بوده و این رفتار پیوندی ناگسستنی با فرهنگ ایرانی دارد.

سده‌هاست که در ایران جشن‌هایی در پاسداشت زمین، گیاهان و جانوران برگزار می‌شود و با نگاهی به آیین این جشن‌ها نیک می‌توان دریافت که از ویژگی‌های آشکار و بنیادین آن گرامیداشت همه‌ی نشانه‌های زیستی و پرهیز از بدرفتاری با زمین و چرخه آفرینش است و چه‌بسا با آیین‌هایی همراه است که به انگیزه‌ی پاکیزگی و پاسداری از زیست‌بوم برگزار می‌شود.

امید است در این روز و همه روزهای سال با بخشیدن چهره‌ای مهربانانه و دلسوزانه به گرفتاری‌های(مسایل) زیست‌بومی و با آگاهی از خویشکاری(وظیفه) خویش در برابر زیستگاهمان، همسو با آیین‌های نیایی و همراه با مردم جهان در پاسداری از زیست‌بوم کوشیده و نگاهبان زیستگاه و همه‌ی گونه‌های زیستی آن باشیم.

#مجید_دری
#زیست_بوم

🌍🧹 @AdabSar

‌
برداشتنش برای ما تنها یک دم زمان می‌برد و برای خاک ۴۵۰ سال!

#زیست_بوم
@AdabSar

🌍 با درود؛
#زیست_بوم ایران سال‌ها و دهه‌های بسیار پیچیده و سختی را می‌گذراند و ما می‌خواهیم آنچه را که چندی است در سر می‌پرورانیم با شما در میان بگذاریم و شما را دوباره به نوشتن برای زمین فرابخوانیم. می‌دانیم که زیست‌بوم ایران بزرگ‌ترین نگرانی این روزهای ایرانیان است.

🌎 ما نمی‌توانیم نگهداری از زمین را به کشورداران ایران و جهان وابگذاریم و خودمان کنار بکشیم. آن‌ها بارها ناشایستگی(بی‌کفایتی)، نادانی و سودجویی خود را در این زمینه نمایانده‌اند. کشورداران همیشه زور و سرمایه را به بهای گزافِ از دست رفتن سرمایه‌های پَرهامیک(طبیعی)، نابودی گونه‌های گیاهی و جانوری، خشکی دریاچه‌ها و رودها، از دست دادن اندوخته‌ی آب و هَتا گرفتن اکسیژن هوا برمی‌گزینند. پس چشم از آنان بپوشیم و دانگِ(سهمِ) خود را در این کوشش بپذیریم.

🌏 ما از این کار دو آرمان را دنبال می‌کنیم:
یک: پارسی‌نویسی را چیره‌دستانه‌تر بیازماییم.
دو: آگاه‌تر شویم و به اندازه‌ای که از ما ساخته است به یاری زمین بیاییم.

🌏 درباره‌ی چه و چگونه بنویسید:
👈 می‌توانید از یک سُهان(جمله) کوتاه بنویسید تا یک یادداشت پر و پیمان که به پارسی پاک باشد.

👈 می‌توانید یادداشتی مَهَند(مهم) از کنشگران زیست‌بوم را به پارسی بازنویسی کنید.

👈 می‌توانید از یک رویداد کوتاه یا گزارش بلند از رخدادهای روزانه که در ایران کم نداریم، برای ما بفرستید.
از شکار بی‌پروانه(غیرمجاز) تا کشته شدن زیستبانان، بی‌آبی‌هایی که پیامد نادانی کشورداران است، خشک شدن رودها و زمین‌ها، آتش‌سوزی در جنگل‌های زاگرس، بریدن درختان جنگل‌های گیلان و مازندران، تندآبه(سیل)ها، ته کشیدن آب‌های زیرزمینی و فرونشست زمین در دشت‌ها و شهرها، شکار بی‌رویه‌ی گونه‌های دریایی، بیماری و مرگ جانوران که برآمده از رفتار نادرست ما با زیستگاه است، زباله‌دان کردن زمین و جستار(موضوع)های بسیار پرشمار دیگری که شما را نگران می‌کند.

👈 می‌توانید از کارهای ساده و کوچک خود و روشی که در پیش گرفتید تا زمین و هوا را کمتر آلوده کنید، بنویسید. برای این کار چه دٍگَرِشی(تغییری) در شیوه‌ی زندگی خود داده‌اید؟

👈 اگر هنوز در این راستا گامی برنداشتید، بازدارنده‌ها و نیازهای شما چه هستند؟

👈 پیام‌تان می‌تواند درباره‌ی دیده‌های شما در زندگیِ هرروزه و دیدن رفتارهای خوب و بد دیگران باشد.

🌏 همچنین می‌توانید در این زمینه‌ها بنویسید:
👈 تا چه اندازه با کوشش کسانی که پسماند سِفر(صفر) هستند آشنایید؟

👈 تا چه اندازه با نگرش‌ها و شیوه‌های مِهرازی(معماری) بازگشت به زیست‌بوم آشنایید؟

👈 درباره پیوند دانش، هنر و ادب با زیست‌بوم چه دریچه‌های تازه‌ای به روی چشمان ما می‌گشایید؟

🌍 جَستارها(موضوعات) بسیار بیشتر از آنند که در اینجا نوشتیم. پیام‌های پارسی خود را در دوستی با زمین به این نشانی برای ما بفرستید تا در ادبسار همرسانی کنیم:
@New_View

🪴 درود.
من تا اندازه‌ای با روش زیست پسماند سفر آشنا هستم.
چند سالی می‌شود که زباله‌های سرشتین آشپزخانه را در ایوان خانه بر روی پارچه پهن کرده و خشکشان می‌کنم.
سپس هنگامی که سنگینی و گنجایش‌شان بسیار کمتر شد آن‌ها را به باغچه‌ای که در سرزمین مازندران دارم برده در چاله انباشته و درنگ می‌کنم تا در یک فرآیند خودکار و سرشتین بپوسند و نمک‌ها و دیگر ماتکان‌شان آزاد شده به خاک پیوسته و خاک را بارور کنند.
بدین‌سان هم باری از دوش کارکنان شهرداری بر می‌دارم هم از افزودن شیرابه‌های زهرآگین به زیست‌بوم پرهیز کرده و هم خاک باغچه‌ام را دو چندان بارور می‌کنم.

بامزه اینجاست که سال‌های نخست باغداری‌ام که زباله‌ها را در چاله نمی‌نهادم و روی خاک رها می‌کردم، بارها گیاهانی از برز(بذر)های درون زباله سبز شدند. مانند تالبی و هندوانه و بادمجان و سیب‌زمینی و درخت ازگیل ژاپنی.
شاید باور نکنید نهال‌های بادمجان را در یک باغچه چنبره‌ای گرد هم کاشتم و نزدیک بیست کیلو بادمجان برداشت کردم.
زهازه از این رادمندی زمین و آسمان که ما را در بر گرفته است و سپاس از این همه خجستگی.

🍎 فرستنده: بانو #روفیا
#زیست_بوم

🌱 @AdabSar

🌍 با درود؛
در هفته‌ی جهانی #زیست_بوم هستیم. بزنگاه خوبی است تا آنچه را که چندی است در سر می‌پرورانیم با شما در میان بگذاریم و شما را به نوشتن برای زمین فرابخوانیم.

🌎 ما نمی‌توانیم نگهداری از زمین را به کشورداران ایران و جهان وابگذاریم و خودمان کنار بکشیم. آن‌ها بارها ناشایستگی خود را در این زمینه نمایانده‌اند. کشورداران همیشه سودجویی، زور و سرمایه را به بهای گزافِ از دست رفتن سرمایه‌های پَرهامیک(طبیعی)، نابودی گونه‌های گیاهی و جانوری، از دست دادن اندوخته‌ی آب و هَتا گرفتن اکسیژن هوا برمی‌گزینند. پس چشم از آنان بپوشیم و دانگِ(سهمِ) خود را در این کوشش بپذیریم.

🌏 ما از این کار دو آرمان را دنبال می‌کنیم:
یک: پارسی‌نویسی را چیره‌دستانه‌تر بیازماییم.
دو: آگاه‌تر شویم و به اندازه‌ای که از ما ساخته است به یاری زمین بیاییم.

🌍 در هفته‌ی جهانی زیست‌بوم هر روز و پس از آن هر هفته دیدگاه‌ها و یادداشت‌های شما برای زمین در ادبسار همرسانی می‌شود.

🌏 درباره‌ی چه و چگونه بنویسید:
- از چند سُهان(جمله) کوتاه تا یک یادداشت پر و پیمان که به پارسی پاک نوشته‌اید.

- یادداشتی مَهَند(مهم) از درگاه‌های کنشگران شناخته‌شده‌ی زیست‌بوم که شما به پارسی بازنویسی کرده‌اید.

- یک گزارشِ روز که در ایران کم نداریم. از شکار بی‌پروانه(غیرمجاز) تا کشته شدن زیستبانان، شکار بی‌رویه‌ی گونه‌های دریایی، بیماری و مرگ جانوران که برآمده از رفتار نادرست ما با زیستگاه است، زباله‌دان کردن زمین و…

- روشی که شما در پیش گرفتید تا زمین و هوا را کمتر آلوده کنید. برای این کار چه دٍگَرِشی(تغییری) در شیوه‌ی زندگی خود داده‌اید؟

- اگر هنوز در این راستا گامی برنداشتید، بازدارنده‌های شما چه هستند؟ درباره دل‌نگرانی‌ها، اندیشه‌ها و پیشنهادهای خود بنویسید.

- پیام‌تان می‌تواند درباره‌ی دیده‌های شما در زندگیِ هرروزه و دیدن رفتارهای خوب و بد دیگران باشد.

- تا چه اندازه با کوشش کسانی که پسماند سِفر(صفر) هستند آشنایید؟

- تا چه اندازه با نگرش‌ها و شیوه‌های مِهرازی(معماری) بازگشت به زیست‌بوم آشنایید؟

- درباره پیوند دانش، هنر و ادب با زیست‌بوم چه دریچه‌های تازه‌ای به روی چشمان ما می‌گشایید؟

🌍 جَستارها(موضوعات) بسیار بیشتر از آنند که در اینجا نوشتیم. پیام‌های پارسی خود را در دوستی با زمین به این نشانی برای ما بفرستید تا در ادبسار همرسانی کنیم:

@New_View

🌳🌍 روز جهانی پازیست*
زیست‌بوم

پنجم ژوئن روزی به پاس مهربانی‌های زمین و آسمان به این نام آراسته شده است تا شاید برخی از خواب ناآگاهی بیدار شوند و با خود بیندیشند که چگونه ریزه ریزه جان پازیست را می‌گیرند و شیره‌ی جانش را می‌مکند .
روز جهانی پازیست روزی است که از سوی سازمان مردمان هم‌پیمان (ملل متحد) برای افزایش آگاهی مردم و برای نگهداری از زیست‌بوم و برانگیزش کارآهیگران (سیاستمداران) برای گرفتن گزیرش‌هایی (تصمیماتی) برای رویارویی با نابودی گونه‌های زیستی و جانوری، به نام روز پازیست برگزیده شده‌ است.

روز جهانی پازیست همچنین برای چیرگی بر آلودگی زمین با تینگه (پلاستیک) است.
دیرینگی روز جهانی پازیست به سال ۱۹۷۲ ترسایی بر می‌گردد. در آن سال برای نخستین‌بار، سازمان مردمان همپیمان همایشی را با درونمایه آدمی و زیست و بوم در شهر استکهلم سوئد برگزار کرد.
همزمان با برپایی این همایش، انجمن همگانی سازمان مردمان همپیمان، پیمان‌نامه ای را آشُرد (تصویب کرد) که سرانجام به برپایی UNEP (برنامه پازیست مردمان هم‌پیمان) انجامید.
از آن سال تاکنون این سازمان در سراسر جهان آیین ویژه‌ای را برای این روز برگزار می‌کند.
آیین‌های این روز می‌تواند به نماهای گوناگونی باشد: راهپیمایی‌های خیابانی، همایش‌های دوچرخه‌سواری، نمایش، هماوردی‌های نگارگری (نقاشی) و داستان‌نویسی در آموزشگاه‌ها، درختکاری و کوشش‌های در پیوند با بازیافت، پاکسازی و…
آرمان برگزاری چنین آیین‌هایی کشاندن نگاه همگنان به کارهایی است که پازیست را آلوده و نابود می‌‌کند.
هر سال نیز یکی از برنامه‌هایی که به سختی زیست و بوم را آژیر (تهدید) می‌کند به نام این روز برگزیده می‌شود.


*پی‌نوشت نگارنده: چون زیستگاه برای جانوران به‌کار می رود، از پیشوند پای در پایتخت و پایگاه (جایگاه زیستن) سود برده‌ام.

✍ نگارنده و فرستنده: #بزرگمهر_صالحی

#زیست_بوم
🌳🌍 @AdabSar

🌿🌱
نخستین تکه تَپَنگِه‌ای(پلاستیکی) که به دست آدمی ساخته شد، هنوز در خاک جُدایِش(تجزیه) نشده است.
جُدایِشِ هر تکه تَپَنگِه در زمین، افزون بر سَدها سال زمان می‌برد.
پنجم ژوئن روز جهانی زیست‌بوم گرامی باد. باشد که بیشتر بیندیشیم و در روش زندگی خود بازنگری کنیم.
#ادبسار

#زیست_بوم
🌳🍃 @AdabSar

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
نخستین تکه تَپَنگِه‌ای(پلاستیکی) که به دست آدمی ساخته شد، هنوز در خاک جُدایِش(تجزیه) نشده است.
جُدایِشِ هر تکه تَپَنگِه در زمین، افزون بر سَدها سال زمان می‌برد.
زیست‌بوم زیبای ما رو به نابودی است،
با آن مهربان باشیم و برای شادابی‌اش بکوشیم.

#زیست_بوم #محیط_زیست
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
نخستین تکه تَپَنگِه‌ای(پلاستیکی) که به دست آدمی ساخته شد، هنوز در خاک جُدایِش(تجزیه) نشده است.
جُدایِشِ هر تکه تَپَنگِه در زمین، افزون بر سَدها سال زمان می‌برد.
زیست‌بوم زیبای ما رو به نابودی است،
با آن مهربان باشیم و برای شادابی‌اش بکوشیم.

#زیست_بوم #محیط_زیست
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸