ادب‌سار

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«دلارام» و «آرام»
💃🏻 نام دخترانه‌ی "دلارام/دل‌آرام" نامی کهن است که در ادب ایران زاب(صفت) دلداران بوده و هست.
"دلارام" آمیخته از دل+آرام به ماناک(معنی) مایه‌ی آسودگی جان، روان و درون، آسوده‌دل، دلبر و دلدار، آرامش دهنده‌ی دل، فریبنده و دلکش است.
باید نگر(توجه) داشت که آرام در "دلارام" و آرا در "دلارا" یکی نبوده و این دو نام دگرسانند(متفاوتند). تنها واژه‌ی "دل" در آن‌ها هنباز(مشترک) است.

❤️ "دل" در پارسی اوستایی "زِرِدَ"(احسان بهرامی) و در پارسی پهلوی "دیل" و "دل" بود(عمید).
"دل" در این نام به چم(معنی) درون، روان، جان، کرشمه و دلباختگی است.

☂ "آرام" در پارسی باستان و اوستایی "آ+رامَه" به مانی(معنی) در آرامش بودن و آسودن(محمد حسن‌دوست و برهان قاطع) بود.(فرهنگ نام‌های ایرانشهری)
این واژه در پارسی پهلوی به "آرَم" و "آرام" دگریده(تبدیل) شد(عمید).
احسان بهرامی می‌گوید "رَم" در اوستایی، "رام" در پهلوی به چم آرام گرفتن، ریشه‌ی "آرام" است.(نام‌های ایرانشهری)
نام‌های پارسی فراوانی بر پایه‌ی "رام" در پهرست(فهرست) نام‌های ایرانی هستند که در پایان آمده است.
-بر این گونه خواهد گذشتن سپهر
نخواهد شدن رام با من به مهر!
فردوسی

🌬 ایزد "رام" در یشت‌ها(یکی از پنج بخش اوستا) و مزدیسنا، نگهبان روز بیست و یکم هر ماه و فرشته‌ی سازش، رامش و آرامش است.
پیروزی فریدون بر آژی‌دهاک در "رام‌روز" رخ داد.(انجمن‌آرا)
- تو را روز رام از جهان رام باد
همان باد را با تو آرام باد!
فردوسی

"رام" نام یکی از سرداران بهرام چوبین بود که در نبرد سپاه بهرام و خسروپرویز جنگید.
- یلان سینه و "رام" و آذرگشسپ
مر این کشته را بست باید بر اسب!
فردوسی

"رام" نام کسی است که ساز چنگ را ساخت.
گرچه تن چنگ شبه ناقه‌ی لیلی است
ناله‌ی مجنون ز چنگ "رام" برآمد!
#خاقانی

💃🏻 "دلارام" نام یکی از زنان داستان "سمک عیار" است.
"دلارام" نام کنیز زیبای بهرام گور ساسانی بود که بهرام به او دل باخت.
در شاهنامه‌ی فردوسی نام این زن "آرزو" است و "دلارام" ویژگی و زاب اوست.(دهخدا)
- "دلارام" را آرزو نام بود
همه غمگسار و دل آرام بود!
#شاهنامه #فردوسی

💕 "دلارام" در ادبسار(ادبیات) ایران:
۱- آرامش‌بخش دل و روان:
- "دلارام" او بود و هم‌کام اوی
همیشه به لب داشتی نام اوی!
فردوسی

۲- فریبنده و دلکش:
- هر که "دلارام" دید
از دلش آرام رفت
چشم ندارد خلاص
هر که در این دام رفت!
#سعدی

۳- آرام دل:
- بیامد سر و چشم او بوسه داد
"دلارام" و پیروز برگشت و شاد!
فردوسی

💖 چمار "آرام" در ادبسار ایران:
۱- آشتی:
دگر گفت کز کردگار سپهر
کز اویَست پرخاش و آرام و مهر
فردوسی

۲- درنگ و آهستگی:
ز آرام و جنبش نبد پیش چیز
همان هر دو چیز آفریده‌ست نیز
فردوسی

۳- خموشی:
بدو گفت رستم که آرام گیر
چه گویی سخن‌های نادلپذیر؟
فردوسی

۴- خوابگاه:
برفتند از آن پس به آرام خویش
گرفته به بر هر کسی کام خویش
فردوسی

۵- تنهایی:
نشسته به آرام در پیشگاه
چو سرو بلند از برش گرد ماه
فردوسی

۶- کاخ پادشاهان ایران:
چنان دان که یزدان تو را داد تاج
نشستی به آرام بر تخت عاج!
فردوسی

۷- میهن و خانه
بدو گفت هوم این نه آرام توست
جهانی سراسر پر از نام توست
فردوسی

۸- گور:
چو سالت شد ای پیر بر شست و یک
می و جام و آرام شد بی‌نمک!
فردوسی

۹- گوشه، درون:
چو رفت اورمزد اندر آرام خویش
ز گیتی ندیدم جز از نام خویش!
فردوسی

۱۰- جهان پس از مرگ:
همی بگذرد بر تو ایام تو
سرایی جز این باشد آرام تو
فردوسی

۱۱- منش و کردار والا:
ور این آرام کاندر حلم توست اندر تو را بستی
حدیث زلزله کردن به چشم خلق خوابستی!
#فرخی

۱۲- ماندن در برابر رفتن:
به جرم خاک و فلک در نگاه باید کرد
که این کجاست ز آرام و آن کجا ز سفر!
#انوری

۱۳- آسودگی دل:
وز آن پس به آرام بنشست شاه
چو برخاست بهرام جنگی ز راه
فردوسی

۱۴- آسایش:
خور و خواب و آرام‌تان از من است
همان پوشش و کام‌تان از من است
فردوسی

۱۵- بی‌هراسی(امنیت) در برابر آشوب:
کنون راهبر باش بهرام را
پرآشوب کن روز آرام را!
فردوسی

۱۶- بیشه، چراگاه و آشیان پرندگان و جانوران:
آن قصر که جمشید در او جام گرفت
آهو بچه کرد و شیر آرام گرفت!
#خیام

🇮🇷 نام‌های ایرانی هم‌آوا:
👧🏻 آرامدیس، مینورام، دلرام، دل‌آسا، دلاویژ، دل‌افروز، دلیار، رامادا، رامدیس، رامش، رامن و...
👦🏻 دلاور، پدرام، هورام، بهرام، شهرام، رامان، رامپور، رامند، رامیار، رامدین، رامسین، رامشین، رامبُرزین، رامشاد، رامیاد، رامیار و...

✨برای فرزندانمان نام‌های زیبا و برازنده‌ی ایرانی برگزینیم✨

#پریسا_امام_وردی
#نام_دخترانه_ایرانی
#آرام #دلارام #رام
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸