ابن ماجه، باب: [قول الله تعالی: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ﴾]
298- «عَنْ أَبِيْ سَعِيدٍ الْخُدْرِيَّ رضي الله عنه قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: إِنَّ اللَّهَ لَيَسْأَلُ الْعَبْدَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، حَتَّى يَقُولَ: مَا مَنَعَكَ إِذْ رَأَيْتَ الْمُنْكَرَ أَنْ تُنْكِرَهُ؟ فَإِذَا لَقَّنَ اللَّهُ عَبْدًا حُجَّتَهُ، قَالَ: يَا رَبِّ! رَجَوْتُكَ وَفَرِقْتُ النَّاسِ. أَيْ: خِفْتُ النَّاسَ».
298. از ابوسعید خدری روایت شده است که گفت: از پیامبر صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ شنیدم که میفرمود: «خداوند روز قیامت از بنده سؤالات متعددی میپرسد، تا این که میفرماید: چه چیزی تو را از نهی منکر بازداشت آنگاه که آن را میدیدی؟ پس وقتی خداوند دلیلش را به بنده میگوید، بنده عرض میکند: خدایا! به تو امیدوار بودم و از مردم میترسیدم».
299- «عَنْ أَبِي سَعِيدٍ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: لَا يَحْقِرْ أَحَدُكُمْ نَفْسَهُ، قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ! كَيْفَ يَحْقِرُ أَحَدُنَا نَفْسَهُ؟ قَالَ: يَرَى أَمْرًا لِلَّهِ عَلَيْهِ فِيهِ مَقَالٌ، ثُمَّ لَا يَقُولُ فِيهِ، فَيَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ: مَا مَنَعَكَ أَنْ تَقُولَ فِي كَذَا وَكَذَا؟ فَيَقُولُ: خَشْيَةُ النَّاسِ، فَيَقُولُ: فَإِيَّايَ كُنْتَ أَحَقَّ أَنْ تَخْشَى».
299. از ابوسعید خدری روایت شده است که گفت: پیامبر صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فرمودند: «هیچکدام از شما خودش را تحقیر نکند، گفتند: ای پیامبر خدا! چگونه یکی از ما خودش را تحقیر میکند؟ پیامبر صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فرمودند: بر او واجب است در امری و منکری که انجام میشود، دستور خدا را بیان کند، اما او چیزی نمیگوید، پس خداوند متعال روز قیامت به او میفرماید: چه چیزی تو را منع کرد که [در برابر منکری که انجام میشد] چنین و چنان نگویی (چیزی نگویی)؟! [او نیز در جواب] میگوید: ترس از مردم. خداوند میفرماید: من سزاوارتر بودم که از من بترسی».
ابن ماجه
300- «عَنْ أَبِي بُرْدَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: إِذَا جَمَعَ اللَّهُ الْخَلَائِقَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، أُذِنَ لِأُمَّةِ مُحَمَّدٍ فِي السُّجُودِ، فَيَسْجُدُونَ لَهُ طَوِيلًا، ثُمَّ يُقَالُ: ارْفَعُوا رُءُوسَكُمْ، قَدْ جَعَلْنَا لَكُمْ عِدَّتَكُمْ فِدَاءَكُمْ مِنَ النَّارِ».
300. از ابوبُرده از پدرش روایت شده است که گفت: پیامبر صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فرمودند: وقتی که خداوند روز قیامت همهی مخلوقات را جمع میکند، به امت محمد صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ اجازه میدهد که در برابر او سجده کنند و آنها مدت طولانی برای (در برابر) خدا سجده میکنند، سپس گفته میشود: سرهایتان را بلند کنید، در حقیقت، تعداد و انبوهی شما را برایتان فدیهی آتش جهنم و در عوض آن قرار دادیم (1).
-----------
-------------
(1) - شاید قراردادن کثرت تعداد امت پیامبر صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ به عنوان فدیهی عذاب جهنم از آنجا باشد که چون امت پیامبر صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ به موازات کثرت تعدادشان نسبت به دیگر امتها عباداتشان نیز از عبادات آنها بیشتر است، خداوند سبحان به همین خاطر آنان را مشمول رحمت خود قرار دهد.
سندی در شرح ابن ماجه میگوید: البته این امتیاز الهی براساس استحقاق است و در واقع صرف کثرت تعداد مورد نظر نیست – والله أعلم.