📌 ۷ شکافِ پنهانِ یادگیری هیچ‌وقت اولین باری که کتاب «Design for how people learn» را دیدم فراموش نمی‌کنم؛ با اینکه آن زمان ارتباطِ چندان خوبی با کتاب‌های الکترونیک نداشتم ولی ناچار بودم نسخه‌ی دیجیتالِ این کتاب ارزشمند را بخوانم. همینطور که کتاب را ورق می‌زدم بیشتر شیفته‌ی آن می‌شدم؛ لحن خودمانی و داستان‌گونه، تصویرسازی‌های ساده و بامزه برای انتقال بهترِ مفاهیم، دسته‌بندی‌های جذاب و استعاره‌سازی برای بیان ساده‌ی موضوعات. حتی بدون درنظر گرفتنِ محتوا، همه‌ی اجزای کتاب داد می‌زد که نویسنده و طراح آن شناخت خوبی از طراحی آموزشی دارد، چیزی که موضوعِ اصلیِ کتاب هم بود. 👈 همین‌جا اولین درسِ غیرمستقیمم را از کتاب دریافت کردم؛ اگر موضوعی را آموزش می‌دهی، باید در جانت نشسته باشد و در اجزای کارت به چشم بیاید. ✨موضوعی اساسی که این کتاب به خوبی به آن پرداخته، شکاف‌های یادگیری هستند. یعنی موضوعاتی که می‌دانیم بین نقطه‌ی مطلوبِ آن و وضعیتِ کنونیِ مخاطب فاصله وجود دارد. این شکاف‌ها ممکن است انواع مختلفی داشته باشند که هر کدام به جنبه‌ای از فرآیند یادگیری مرتبط هستند و ما در تولید محتوای آموزشی خود حتی برای شبکه‌های اجتماعی می‌توانیم به آن‌ها بپردازیم. 🔹اولین شکاف، شکاف دانش است که به کمبود اطلاعات یا درک ناقص یک موضوع اشاره دارد. برای مثال، اگر مخاطب با مفاهیم پایه‌ای یک مبحث آشنا نباشد، برای درک مفاهیم پیشرفته‌تر با مشکل روبرو می‌شود. 🔹دومین شکاف، شکاف مهارت است که به ناتوانی در کاربرد عملی دانش اشاره دارد. به عنوان مثال، فراگیر ممکن است تکنیک‌های فروش را بداند اما قادر نباشد آن‌ها را در عمل به کار بگیرد. 🔹شکاف انگیزه نیز زمانی رخ می‌دهد که یادگیرنده علاقه یا تمایل به یادگیری نداشته باشد. این شکاف می‌تواند با ایجاد انگیزه از طریق روشن شدن اهمیت موضوع و کاربردهای واقعی و جذاب، رفع شود. 🔹شکاف محیط به محدودیت‌هایی در شرایط فیزیکی یا اجتماعی اشاره دارد که یادگیری را دشوار می‌سازد؛ به عنوان مثال، عدم دسترسی به مدرس به خاطر برگزاری دور‌ه‌های حضوری، یا برگزاری کلاس‌های آنلاین در ساعات خاص. 🔹شکاف حافظه به فراموشی یا عدم توانایی در نگهداری اطلاعات به مدت طولانی اشاره دارد، که برای رفع آن می‌توان از تکنیک‌های یادآوری و مرور مداوم استفاده کرد. 🔹شکاف ارتباطی می‌تواند ناشی از ناتوانی در انتقال درست مفاهیم باشد؛ برای مثال، استفاده از زبان پیچیده یا روش‌های آموزشی نامناسب که باعث می‌شود مفاهیم به درستی منتقل نشوند. 🔹در نهایت، شکاف فرهنگی می‌تواند به تفاوت‌های فرهنگی میان مدرس و مخاطب مربوط شود که بر نحوه‌ی فهم و برداشت از محتوای آموزشی تأثیر می‌گذارد. این شکاف‌ها همگی بر کیفیت و اثربخشی فرآیند یادگیری تأثیر می‌گذارند و باید با روش‌های خاص هر یک به طور مؤثر مدیریت شوند. 💫 پروچیستا | ناعمه سجادی 🆔 @procheasta