شعر و نمایش

◇ آن‌جا بودم
در عمق دهشت و هول
پنجاه و چند استخوانم را
_ آااخ _
شکست ریزش معدن

خُرد و خمیر
هجدهمینِ برادرهایم
پشت آوار
در تونل مسدود
و مرگِ رذل
با جای مهر بر پیشانی، آن بیرون
تاسّف ریایی‌اش در چهره
در دل به سرنوشتمان می‌خندد

یاری کن ای نفس، یاری کن
تنها بقدر دشنامی
یاری کن
یاری به نفرت و بیزاری کن
به خشم در جان جاری، کن!


#عبدالرضا_فریدزاده
#شعر
@poem_theater

مزار سالاربانو. تصویر و انتخاب موسیقی: دختر عزیزمان نُسیم 👆☝️

"چنین کنند بزرگان" (از خودمشت‌مالی‌های استاد زرین‌کوب)

دو قرن سکوت با این عنوانِ زیبا و تامل‌برانگیزش اثری است که استاد زرین‌کوب در جوانی (۱۳۳۰) منتشرکردند. هدفِ کتاب، توصیفی شورانگیز و تحلیلی جانب‌دارانه از شورش‌ها و نهضت‌های ایرانیان علیه اعراب است؛ سرکشی‌هایی که درنهایت به تاسیسِ حکومتِ نیم‌بندِ طاهریان می‌انجامد. گرچه خودِ استاد در اطلاقِ "آغازِ حکومتِ مستقلِّ بعد از اسلام" بر طاهریان تردیدکرده‌اند و آورده‌اند: این حکومت، "درهرحال طلایه‌ی استقلالِ ایران بود" (انتشاراتِ جاویدان، چ هفتم، ۲۵۳۶، صص ۱_۲۲۰).
اگر بخواهیم عدیل و بدیلی برای این اثر معرفی‌کنیم گمان‌می‌کنم تنها از رساله‌ی درخشانِ استادِ زنده‌یاد غلامحسینِ صدیقی که پیش‌از دو قرن سکوت و البته نخست به زبانِ فرانسه [سال ۱۹۳۸ میلادی] تالیف‌شده‌بود (جنبش‌های دینیِ ایرانی: در قرن‌های دوم و سوم هجری، انتشارات پاژنگ، ۱۳۷۲)، می‌توان‌نام‌برد. اثرِ استاد صدیقی، این دولتمرد و جامعه‌شناسِ برجسته و از یارانِ وفادار و درعین‌حال منتقدِ برخی روش‌های دکتر مصدق، مستند و منصفانه نوشته‌شده و در آن جوانبِ احتیاط‌های دانشورانه بیش‌تر نگاه‌داشته‌شده‌است.

استاد زرین‌کوب خود در مقدمه‌ی چاپِ نخست ("چند اعتراف از نویسنده") یادآورشدند در تاریخ "از بی‌طرفی و حقیقت‌جویی" سخن‌گفتن "ادعایی بیش نیست" و مورخ "درواقع دنبال هوس و میلِ خود می‌رود". و همان‌جا می‌افزایند: "کیست که بتواند در تاریخ مانندِ علوم، روشِ تجربی را درست به‌کارببندد؟". ایشان در مقدمه‌ی چاپ دوم نیز همه‌ی نقدهای صائب را پذیرفتند و کاستی‌ها و نادرستی‌هایی را که از "خامی‌ و تعصب" یا "شور و حماسه" ناشی‌شده‌بود، اصلاح‌کردند: "آن‌چه مرا برآن‌داشت که در این چاپِ تازه نیز، کتاب را بی‌هیچ فزودوکاستی چاپ‌نکنم وظیفه‌ی حقیقت‌جویی بود؛ بااین‌همه بساکه باز باز نتوانسته‌باشم از تعصب و خامی برکناربمانم [...] این متاع‌ام که تو می‌بینی و کم‌تر زین‌ام." (همان، مقدمه، بدونِ صفحه‌شمار).
خودانتقادی یا به تعبیرِ استاد باستانیِ پاریزی، "خودمشت‌مالی"، بیش‌تر از این؟
اما استادِ حقیقت‌بین و منصفی هم‌چون زرین‌کوب پا را از این هم فراترنهادند و در چاپ و ویرایشِ جدیدترِ این اثر نقدِ تند اما مستند و مستدلِّ استاد مطهّری را به‌جان‌پذیرفتند و ناشر نیز "با کسبِ اجازه" از خودِ استاد آن را "عیناً" به آغازِ کتاب افزوده‌ (انتشارات سخن، چ بیست‌و‌سوم، ۱۳۸۹، ص۹).
نکته‌ی مهم این است که آن‌چه استاد مطهری باعنوانِ "دو قرن سکوت؟!" نوشتند و به آغازِ چاپِ جدیدِ اثر افزوده‌شده، درحقیقت اساس و بنیانِ سخنان و استدلال‌های استاد زرین‌کوب را متزلزل و گاه حتی ویران‌می‌سازد! چراکه استاد مطهری در آن نوشته بسیاری از سرآمدانِ تاریخ و ادب را از همان دو سده برمی‌شمارند که ایرانی بودند اما آثارشان را به عربی نوشتند، چراکه عربی زبانِ علم بوده‌است؛ بزرگانی که در زمینه‌های گوناگونی هم‌چون فلسفه، ریاضی  نجوم، تاریخ و ادب، قرائت و تفسیر و حدیث و فقه و کلام خوش‌درخشیدند؛ فرزندانِ شاکر (بنوشاکر)، نوبختیان و ابومعشرِ بلخی‌، سیبویه، کسایی، دینوری، نظام، حسن بصری و دیگران و دیگران؛ حتی سردارِ بزرگی هم‌چون طاهرِ ذوالیمینین از آن زمره‌اند.
استاد مطهری سخنانی ازاین‌دست را که "ایران دو سده ساکت و خاموش بود"، متأثّر از آراء غرض‌ورزانه‌ و اغراق‌آمیز امثالِ سرجان ملکم می‌دانند و آراء کسانی هم‌چون ادوارد براون را منصفانه‌تر ارزیابی‌می‌کنند (همان، صص ۱۸_۱۱).


احمد رضا بهرامپور عمران

نصب سنگ مزار سروبانو. امروز پنج‌شنبه. سلام دخترمان و مرا به خدا برسان آزاده‌بانو❤❤❤❤❤

‏سپاس از فرستنده: دوست هنرمند عزیز هم‌شهری.

❤ از خوش‌خرامیِ دلجو
تا دستِ سرو
بر ملتقای خمیدن
و هول‌ناک‌ترین کوبشِ تبر،
از سال‌ها نبرد مقدّس
بین اراده‌ی انسان و
ژوراسیک‌ترینِ خرچنگان،
از "رَجِ رخشانِ دُرّ در لبخند و
بیاتِ تُرک در کردار*"ت،
از کلکسیونِ بی‌تای والایی‌ها
تا مطهّرترینِ پاکی‌ها،
و کلّ رفتن خود را
یک‌جا ...

در آخرین سفرت
چقَدَر چیز جا گذاشته‌ای
در جانم!


#عبدالرضا_فریدزاده
#شعر
@poem_theater
---------------------------------------------
* دو سطر مشخّص‌شده را از یک سروده‌ی سال‌ها قبل خود برای سروبانو برگرفته‌ام

❤ از شاهکارهای خدا بودی
اثری نفیس
در تیراژ یک نسخه
برای این مخاطب خاص

از شاهکارهای خدایی
سالاربانوی آزاده
که می‌رسی به چاپ هزارم
در شعرهای من


#عبدالرضا_فریدزاده
#شعر
@poem_theater

یادش مانا روان‌شاد "روح‌الله صالحی"، اوایلی که تلگرام همه‌گیر شد، چندین تصویرسازی گیرا با عکس‌ها و کوتاه‌سروده‌های من انجام داد و برایم فرستاد. این تصویر از نخستین کارهایش در این زمینه بود👆که لحظاتی قبل اتّفاقی به آن برخوردم.

شاخه‌ای از هنرهای آئینی در کشورهای اطرافمان☝️

عظمت کربلا را دیدم
خواننده : نشه سلدا باغچان
هنر کربلا خوانی ، گونه ای سوگ ترانه خوانی است که پس از نگارش روضه الشهدا در کشورهای حوزه آسیای میانه رواج گسترده ای یافته است وتا به امروز در کشورهای مختلفی چون تاجیکستان و ترکیه ادامه دارد ، خانم سلدا باغچان ، یکی از خوانندگان معنوی این هنر است که در این اثر با نام دیدم و مرحبا ، به ستایش زیبا وپر احساسی از کربلا ‌و شخصیت سیدالشهدا (ع) پرداخته است.
خانم سلدا چندگاهی هم درکسوت نماینده مجلس در ترکیه فعالیت داشت .
@khonyayejavid
با کانال خنیای جاوید همراه باشید

🎓 متن نمایشی

#لال‌بازی‌ها (پانتومیم)
#گوهرمراد

@goharmorads

نسخه خطی «دیوان ناطق بروجردی» (۲)
✍️ زنده‌یاد دکتر عبدالحسین حائری

معرفی کتاب: كلیات اشعار شاعر با تخلص «ناطق» است. این نسخه شامل قصاید و غزلیات وی می‌باشد. نسخه حاضر كه به وسیله آن به شناسایی و آشنایی با شاعر نائل می شویم ۱۹۰ برگ و قریب ۵۷۰۰ بیت و غزلیات به حروف تهجی از الف تا یاء مرتب شده اند. به طوری كه از اشعار دیوان حاضر به دست می‌آید مولانا ناطق، صاحب طبع و قریحه شیوا و در انسجام لفظ و معنی بسیار توانا بوده و علاوه بر مراثی و مدایحی كه درباره حضرت رسول و ائمه طاهرین به مناسبت تولد و اعیاد مذهبی سروده و در نهایت فصاحت و بلاغت می‌باشند. قصایدی در مدح صدور [صدراعظم‌ها] و وزرا و امرا گفته كه حكایت از بعضی وقایع تاریخی و اتفاقات روزمره دارد. همچنین چندین نفر از علما و مجتهدین بزرگ تهران و بروجرد را مدح كرده كه به شناسایی آنان كمك می‌كند و در واقع تذكره مستند و مفیدی است. در این دیوان ۱۵۶ قصیده است كه چند مسمط و مستزاد و ترجیع‌بند و تركیب‌بند جزو آنهاست.

ویروگرد، یادگار ماندگار
نشانی:
@virugerd

انتشار نسخه خطی «دیوان ناطق بروجردی» در فضای مجازی (۱)
✍️ محمد گودرزی (ا. فرهیخته)

«میرزا یحیی [متخلص به] ناطق، فرزند ملا محمدصادق متخلص به مداح، حدود سال ۱۲۴۶ شمسی متولد شد. در دوره جوانی به حرفه چیت¬سازی پرداخت و پس از کسادی کار، شبیه¬گردانی (تعزیه‌خوانی) را پیشه گرفت که در آن روزگار اهمیت خاصی داشت و در این پیشه، عمر را به پایان رسانید. او مسافرت‌ها کرد و با مردان دانا و رجال تماس گرفت. در پایان زندگانی، نابینا شد و پس از درمان، اندکی بینا گردید. لذا تهی‌دست شده در کمالِ شکستگی برای قوتِ لایَموت به طرف نهاوند مسافرت و در آن شهر تبی سوزان بر پیکرش مستولی شد. نویسنده این تذکره، حسین حزین، خواهرزاده او، که سنین عمر را به دوازده رسانیده بودم به توسط درازگوشی او را به سوی بروجرد حرکت دادم. نزدیک باغات حسین‌آباد [از روستاهای تابع نهاوند] درگذشت. آنگاه پیکر بی‌جان او را با رنج فراوان به دهکده میلاب [از روستاهای تابع نهاوند] رسانیده به خاک سپرده شد، به تاریخ ۱۳۴۰ قمری (۱۳۰۰شمسی). در سال ۱۳۸۲ قمری آقا حسن قصاب فتحی از جوانمردان که باطنی از ظاهر آراسته‌تر دارد، سنگ قبری تهیه و به همراه رفته بر گورش نصب نمودیم. دیوان اشعارش به هزینه حاج صادق فروزان و کوشش سید محمد خوشبین به چاپ رسیده است.» (دورنمایی از شهرستان بروجرد یا تذکر حسین حزین، صص ۳۹۴و ۳۹۵)

مجموعه اشعار ناطق بروجردی با عنوان «دیوان ناطق» در یک مجلد (۳۷۲صفحه، مصور، به سال ۱۳۳۲ با مقدمه حسین حزین، توسط انتشارات اقبال چاپ و منتشر شده است. نسخه‌هایی از این چاپ، در کتابخانه حوزه علمیه ولیعصر (عج) در بروجرد، کتابخانه مؤسسه لغت‌نامه دهخدا (تهران)، کتابخانه آیت‌الله العظمی بروجردی (کتابخانه مسجد اعظم قم) و کتابخانه بزرگ آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی در قم در دسترس علاقمندان قرار دارد.
چندی است که فایل pdf نسخة منحصر به فردی از اشعار ناطق، به خط خود شاعر در فضای مجازی منتشر شده است. این نسخة دست‌نویس در گنجینه کتب خطی «کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی» در میدان بهارستان تهران نگهداری می‌شود. زنده‌یاد استاد عبدالحسین حائری، کتابشناس مشهور و رئیس اسبق کتابخانه مجلس شورای اسلامی، توضیحات بسیار ارزنده‌ای در معرفی این نسخه خطی نوشته‌اند که در بخش (۲) همراه فایل pdf نسخه خطی دیوان ناطق بروجردی وبه مناسبت فرا رسیدن ماه محره و ایام سوگواری حضرت سید الشهدا (ع)، تقدیم عموم همشهریان می‌شود.

ویروگرد، یادگار ماندگار
نشانی:
@virugerd