اقتصاد بر پایه سیستم تعاونی از: جواد اسکندر زاده بخش ۲ از ۲ پس هر کدام از این دو حالت فوق الاشاره در صورتی که بوسیله حاکمیت‌ها مورد حمایت قطعی باشد اشکالات و ایرادات خاص خود را دارد اما در اقتصاد تعاونی که ریشه در بطن جامعه دارد عموم مردم برای تعیین اهداف سیاسی و اقتصادی مشارکت نموده و با داشتن سهام مشترک اداره بخشی از مسائل اقتصادی جامعه را به عهده می‌گیرند با شرایطی که فردی بر فرد دیگر هیچ نوع ارجحیتی ندارد. در نظام اقتصادی تعاونی که شایسته سالاری و فن سالاری مسئولانه بر آن حاکم است با تشکیل تعاونی‌های تولید، توزیع، مسکن و... افرادی برای اداره این گونه تشکیلات با رأی اعضاء برگزیده می‌شوند که از هر لحاظ مورد تأیید صاحبان سهام که اعضای آن تعاونی را تشکیل می‌دهند می‌باشد که به مدت محدود انتخاب می‌شوند تا انجام وظیفه بنمایند. در صورت عدم لیاقت کافی و یا در صورت عدم بروز شایستگی‌های لازم در امر مدیریت برکنار شده و فرد شایسته‌تری را جایگزین می‌نمایند در حالی که در هر زمان عملاً فن سالاری و شایسته گزینی و بهینه سازی در تعاونی‌ها بطور سیستماتیک انجام می‌پذیرد و بتدریج کارآفرینان زبده و ورزیده، سیستم مدیریتی تشکیلات را به عهده می‌گیرند. در سیستم اقتصادی تعاونی هر عضو به اندازه سهم و و تلاش خود بهره مند می‌گردد و در نهایت کوشش‌های فردی در تقویت شرکتی که خود پدید آورده و صاحب آن هستند مؤثر شده و موجبات عایدی بیشتر شرکت را فراهم می‌نماید؛ بنابراین استثمار نمی‌تواند مفهومی داشته باشد برای اینکه تمام ضوابط تعاونی‌ها طبق آیین نامه و اساسنامه‌ای است که خود افراد در تدوین آن نقش داشته و با اعضاء براساس آن اصول رفتار می‌گردد. با توجه به اینکه استعدادهای فردی و توانایی‌های اقتصادی و تلاش‌های اعضا در مسیر تکاملی شرکت و برای اهداف و آرمان‌های مشترک و برای نیل به خواسته‌های همگانی بکار گرفته می‌شود داشتن هرگونه رویه ناهنجار و روحیه کاپیتالیستی صرف نیز نمی‌تواند مفهومی عینی داشته باشد. در چنین جامعه است که عدالت اقتصادی، عدالت سیاسی و عدالت اجتماعی مستقر گردیده حکومت فقط نقش نظارتی و ستادی را به عهده می‌گیرد و بدون داشتن دغدغه‌های اقتصادی روابط برون مرزی را حفظ و زمینه صادرات فرآورده‌های مازاد بر مصرف داخلی را به آنسوی مرزها فراهم می‌نماید و در امر واردات و مبادلات اقتصادی نقش مؤثر و مفید خود را ایفا می‌نماید. در اقتصاد تعاونی احزاب ملی و گروه‌های سیاسی آرمانخواه می‌توانند نقش تعیین کننده و ارشادی داشته در پرورش تفکرات مسئولان سندیکاها و اتحادیه‌های تعاونی تأثیرگذار باشند ساختار اندیشه‌های اعضا و مسئولان اداره سازمان‌های تعاونی نشأت گرفته از تفکرات احزابی است که در آنها بینش سیاسی و اجتماعی و اقتصادی افراد تکوین مییابد بنابراین وظیفه احزاب ایجاب می‌کند که به این امر مهم توجه خاصی مبذول داشته باشند. حاکمیت ملت - نشریه داخلی حزب پان‌ایرانیست، سال پنجم، شماره ۵۷، دی و بهمن ماه ۱۳۸۱ @paniranist_org