درک هرمنوتیکی یا استفاده ابزاری #روشنفکران_دینی از واقعه عاشورا درباره چرایی وقوع حادثه عاشورا دیدگاهی متنوعی وجود دارد که خیلی پیشتر در مقاله «رویکردهای جدید به واقعه عاشورا» درباره آن بحث کرده‌ام، اما نکته‌ای که این سال‌ها ذهن من را به خود مشغول کرده، تعارض دیدگاه روشنفکران دینی به این واقعه قبل از انقلاب اسلامی و بعد از آن بویژه سال‌های اخیر است. در مقابل دیدگاه واقع بینانه‌ و رویکرد عالمانه صالحی نجف آبادی در کتاب شهید جاوید، روشنفکران و‌ عالمان نوگرایی چون علی شریعتی و مرتضی مطهری، هدف اصلی حرکت امام حسین از حجاز به عراق را قیام علیه حاکم جائر می‌دانند. در حالی که به این مسأله وقوف دارند، مسیری جز کشته شدن و اسارت اهل بیت خود در پیش نیست. طرفه آنکه برآنند امام بر غلیظ شدن تصویر این خشونت اعمال شده و مصایب وارده تاکید دارند. باری اما امروزه این طیف از متفکران در سخنرانیهای خود پیرامون این واقعه تاکید می‌کنند، امام نه برای قیام سخت بلکه به قصد ایجاد صلح و صلاح جلوگیری از خشونت قیام کرد. طبعا هیچکدام از این دو رویکرد نمی‌تواند تحلیلی درست از واقعه عاشورا باشد، اما اینکه چرا جریان روشنفکری چنین برداشت های متناقضی از این واقعه دارد، ارتباط مستقیمی به تحلیل آنها از شرایط زمانه دارد. طیف اول جامعه را برای قیام علیه شرایط موجود و مبارزه با حکومت پهلوی تهییج می‌کنند و گروه دوم جلوگیری از خشونت عریان و بی منطق لایه‌ای از طیف‌های تأثیرگذار جامعه و جلوگیری از تندروی و ضرورت ایجاد جامعه‌ای مدنی توام با صلح و آرامش هدف گرفته‌اند. شاید بتوان این دو دیدگاه را نگاهی ایدیولوژیک و ابزاری به یک رخداد تاریخی و دینی دانست که هیچ گاه نمی‌تواند نگاهی علمی و حقیقت‌محور باشد، لذا تاریخ مصرف دارد، این در حالی است که رویکرد غیرانقلابی امثال صالحی نجف آبادی ضمن اینکه تصویر درست‌تری از این واقعه بدست می‌دهد، تاریخ مصرف ندارد و وابسته به مقطع یا دوره‌ای خاص از تاریخ نیست. ایده‌ای که اینجا مطرح کردم را می‌شود با بررسی بیشتر و دقیقتر به محک تجربه گذاشت. #محمد_مشهدی_نوش‌آبادی https://www.instagram.com/p/C9XVnTvOfo1/?igsh=MXRpN2d2MnR4aGJqdQ==