View in Telegram
بعضی ها معتقدند که طباطبایی سلطنت طلب بوده اما نه یک سلطنت طلب معمولی بلکه سلطنت طلبی که به فره ایزدی شاهان اعتقاد داشته و برای آنان مقام ولایت مطلقه قائل بوده است. به قول هگل در ایران باستان نوع حکومت " پادشاهی تئوکراتیک " بوده است. در پادشاهی تئوکراتیک دین و حکومت در هم تنیده شده اند و از یکدیگر جدا شدنی نیستند . طباطبایی هم هوادار چنین حکومتی بوده است. و باز هم به قول هگل "در شرق فقط یک نفر آزاد بوده و هست." طباطبایی هم خواهان چنین پادشاهی بوده است. پس ادمی بوده است سنت پرست و گذشته گرا با ذهنی پیش مدرن و ضد روشنگری. کاسیرر در کتاب " فلسفه روشنگری " ( صفحات ۲۷۷ و ۲۷۸) می نویسد : "ولتر میگوید در عصری زندگی میکنیم که خرد هر روز بیشتر از روز پیش هم در کاخ های مجلل بزرگان مهمان است و هم در فروشگاه های شهروندان و حجرۀ بازرگانان. این پیشرفت توقف ناپذیر است و سرانجام میوه های خرد خواهند رسید و باید هم برسند. احترام به گذشته و سنت نباید مانع چیدن این میوه ها شود، زیرا قانون اساسی جهان عقلی این است که این جهان تنها هنگامی وجود پیدا میکند و مستقر میشود که هر روز آن را از نو بیافرینیم. «زمان های گذشته چنان اند که گویی هرگز وجود نداشته اند. همیشه ضروری است که از نقطه ای که در آن ایستاده ایم و ملت ها بدان رسیده اند آغاز کنیم.» این گفته برخاسته از اندیشه‌هایی است که فقط ولتر می‌توانست آن را با چنین ایجاز و وضوحی بیان کند. این جمله گویای تمام اعتقادات و گرایش‌های عقلی عصر روشنگری است." سید جواد طباطبایی می نویسد : " از سده ها پیش ، نویسندگان بنیاد گذار سیاسی جدید از هابز تا روسو و بسیاری پس از آنان گفته اند که در مناسبات میان ملت ها وضع طبیعی هرگز از میان نمی رود ." ( طباطبایی : ملت ، دولت و حکومت قانون ؛ جستار در بیان نص و سنت ، تهران ، ، مینوی خرد ، 1398 ، صفحات 312 - 313 ). در اینجا وضع طبیعی یعنی "ملت ها گرگ یکدیگرند." این نقل قول کاملا نادرست است. نخست این که روسو هیچ گاه سخن از این که " انسان در وضع طبیعی گرگ انسان است" نزده است. فقط هابز گفته است که : " در وضع طبیعی انسان گرگ انسان است " یعنی پیش از تشکیل حکومت. طباطبایی می گوید هابز و روسو و نیز بسیاری دیگر از نویسندگان سیاسی گفته اند : " ملت ها گرگ یکدیگرند. " در عصر اینترنت می توان به سایت گوگل رفت و پرسید آیا هابز گفته که : ملت ها گرگ یکدیگرند ؟ پاسخ گوگل به من : “There are three reasons for conflicts appear in Thomas Hobbes' state of nature: competitiveness, diffidence, and glory. These characteristics lead people to fight one another for material gains, safety, and reputation. Ultimately, people need to create a government to protect themselves from one another.” ونیز “Hobbes also considers humans to be naturally vainglorious and so seek to dominate others and demand their respect. The natural condition of mankind, according to Hobbes, is a state of war in which life is “solitary, poor, nasty, brutish, and short” because individuals are in a “war of all against all.”
Telegram Center
Telegram Center
Channel