🙄 فردآوا | بخش نخست
دوستی میگفت: «من اگر نوشتههایم را جایی ببینم، نمیتوانم تشخیص دهم که خودم آنها را نوشتهام.» راست میگفت. تفاوتی د
ر لحن و زبان متنهایی که در فضای اینترنت منتشر میشود یا حتا کتابهای چاپشده، وجود ندارد؛ انگار همهی این متنها را
یک نفر نوشته است.
اما دستیابی به
صدای مخصوص خود باید یکی از هدفهای مهم برای نویسنده باشد. در نگر من، آوای نویسندهها به صدای خوانندهها میماند. آیا جز این است که صداهای خاص هستند که در گذر سالها
ماندگار میمانند؟ با نگاهی به دهههای پیشین، در مییابیم که هر کدام از خوانندههای آن زمان صدایی متفاوت و متمایز از خوانندههای دیگر داشتند. هیچگونه تشابهی بین صداها نبود. شاید بعضی صداها دلنشینتر بودند، اما همهی آنها در
ذهن مردم باقی ماندند، چون هر کس مثل خودش میخواند و نمیکوشید از دیگری
تقلید کند، اما اکنون چه؟ با سیلی از خوانندهها با صداهای مشابه روبهرو هستیم؛ چند وقتی میخوانند و بعد هم از صفحهی روزگار
محو میشوند.
پرسش اصلی این است که چطور میتوانیم
فردآوای خود را پیدا کنیم؛ صدایی ویژه که ما را از سایر نویسندگان
متمایز کند. متأسفانه خیلیها میپندارند با استفاده از کلمات «کافدار» و «گافدار» (که معرف حضور همهی شما هستند)، و لودگیهای زننده میتوانند زبان خود را بسازند. شاید برای
کوتاهمدت موردِتوجه قرار بگیرند، اما بهزودی زود ته میکشند و مخاطب را
خسته و
دلزده میکنند. این افراد
بهزور میخواهند لحن بسازند، اما خواننده باهوش است و متوجه این
مصنوعی بودن میشود.
برخی هم میکوشند از نثر نویسندگان معروف
کپیبرداری کنند و شبیه آنها بنویسند، اما سرنوشت اینها هم مثل گروه اول است. نوشتههایشان
تقلیدی ضعیف از نویسندگان بزرگ است که
جذابیتی برای خواننده ندارد. مخاطب خواهان نویسندهی
زبانآور است. نوشتن تقلیدی چه فایدهای دارد؟ بهترش که پیشتر نوشته شده است.
پس چه باید کرد؟ مهمترین نکتهای که باید به آن توجه داشت این است که یافتن فردآوا به
زمان نیاز دارد. اگر شما در ابتدای مسیر نویسندگی هستید، همین که
پاکیزه بنویسد،
غلطهای املایی نداشته باشید و
نکات ویرایشی را رعایت کنید، کافی است. هیچکس نمیتواند از همان روزهای نخست لحن خود را بسازد. پس زور نزنید. اجازه بدهید
در طول زمان زبان خاص شما ساخته شود.
📌راههایی برای یافتن فردآوا
🟢 آزادنویسی زیاد. برای اینکه به صدای خاص خود برسید، در گام اول باید
زیاد بنویسید. هر چقدر بیشتر آزادنویسی کنید، فاصلهی
ذهن و قلم شما کمتر خواهد شد و راحتتر میتوانید آنچه را در ذهن دارید، روی کاغذ بیاورید. وقتی زیاد و سریع مینویسید،
خود واقعیتان جرئت میکند وارد نوشتههایتان شود. تندنویسی جلوی
خودسانسوری را میگیرد و کمکم آوای شما از میان سطرهایتان شنیده خواهد شد.
حتماً دقت کردهاید هر کدام از ما در گفتار لحن خاص خود را داریم که به فرد دیگری شبیه نیست. وقتی زیاد مینویسید درخواهید یافت همین
اصطلاحاتی که به کار میبرید، نحوهی
چیدمان کلمهها کنار یکدیگر،
شوخطبعی و
جهانبینیتان راه خود را به نوشتههایتان باز میکند. لازم نیست دقت کنید که چطور حرف میزنید، همین که
بسیارنویسی روزانه را در برنامهی خود داشته باشید، کافی است.
🔘روایت کردن. بکوشید در یادداشتهای روزانهتان راوی
داستان زندگی خود باشید. وقایع را با ذکر
جزئیات و تصویرسازی تعریف کنید، انگار که برای دوست یا کودکی داستانی میگویید. داستانی نوشتن کمک میکند بهتدریج لحن خاص خود را بسازید. البته منظورم این نیست که داستان بنویسید، همین که بتوانید زندگی خود را مانند یک داستان جالب و جذاب روایت کنید، قدم بزرگی است.
🟡خواندن نمونههای خوب. مدتی که در مسیر نوشتن پیش بروید، حال و هوای قلم بعضی از نویسندگان را بیشتر میپسندید، پس میتوانید از آنها
بیاموزید. نوشتههایشان را بردارید و
بادقت بخوانید، از روی متن
رونویسی کنید و سپس بکوشید با
تأثیری که از نوشته گرفتهاید، متنی بنویسید. این کار در ساختن فردآوای شما بسیار مؤثر است. به یاد داشته باشید، این فقط یک
تمرین است و با تقلید کردن صِرف متفاوت است، پس لازم نیست منتشرش کنید.
🔘ساختن کلمات و ترکیبهای تازه. شما میخواهید زبانی بسازید که متمایز از دیگزان باشد، پس دست به کار شوید و با استفاده از
کلمات موجود، واژهها و ترکیبهای تازه بسازید. این عبارتها
مخصوص خود شما هستند، پس باعث میشوند نوشتههای شما متفاوت از دیگران باشد. افزونبر این، کلمهسازی بر خلاقیت و
نوآوری میافزاید که همین موضوع هم میتواند عامل تمایز باشد. برای اینکه بتوانید واژههای جالبی بسازید، پیشنهادم شرکت در دورهی «
واژهگردان» است.
ادامه دارد🟠
⚫️میترا جاجرمی
#یادداشت_روز #آموزش_نویسندگی
⬛️@mitrajajarmy