♨️ رودکیِ بزرگ • رودکی نه مقهور طبیعت است و نه کور مدیحت! او را به راستی به حکم همین بیت، سلطان سخن می‌توان گفت: به نام نیک تو خواجه فریفته نشوم که نام نیک تو دام است و زرق مر نان را نخست: • تکواژ «مر» وقتی بهمراه راء می‌آید، به قول احمدرضا لطفی در «بررسی ساخت دو مفعولی»، «تکواژ حصر» نامیده می‌شود! یعنی مفید تاکید است. حالا چرا تاکید؟ چون شاعر با این کلمه کارها دارد! دیم: • می‌رسیم به نظریه توخّی و کلمه‌ای که مانند نخ تسبیح، بسیار هنرمندانه، تمام کلمات دیگر را در راستای فرم به‌خط کرده‌ست. به «زرق» بنگرید... در جلسات شبکه‌سازی طی کارگاه #چشم_و_چراغ مفصل بیان کردیم که چگونه یک کلمه می‌تواند کلید استخراج باشد. زرق کنار نان، به ایهام تبادر رزق را متبادر می‌کند که گویا این رزق خود به دام افتاده و در تکاپوی رهایی، واج کسره‌اش به فتحه مبدل شده و نقطه جابه‌جا شده‌ست. این یعنی استفاده فرمیک از یک کلمۀ به‌ظاهر ساده. این یعنی اهمیّت شبکه‌سازی و تناسب. می‌گوید نام نیک شاه را دست‌آویز خود نمی‌کنم که این نام، برای نان زرق است و فریب! بین نام و نان نیز جناس مختلف الآخر مذیل زیباست... 📝 مسعود یوسف پور @madras8