کوکار(فریاد بلوچ)

به دلیل درخواست مکرر شما عزیزان در باب آشنای با شخصیت بانڑی این پست رو در پیج قرار دادیم.
بانڑی (banari) یکی از زنان قهرمان بلوچ اﺳﺖ (این نام را به ریختهای بانڑی – بامڑی – بانلّی نیز تلفظ می شود). وی از زﻧﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺎم آور و ﺧﻮاﻫﺮ (میر چاکر) و ﻣﺎدر (میران) اﺳﺖ. وی زﻧﯽ ﺑﺴﯿﺎر دﻟﯿﺮ، ﺟﻨﮕﺎور و ﺷﻤﺸﯿﺮ زن ﻣﺎﻫﺮی ﺑﻮد. در یکی از اشعار کهن حماسی بلوچ، بنام جنگ دهلی بانَڑی، شخصی است که به شکل مردان لباس رزم می پوشید. علیه دشمن می جنگید و لشکر بلوچان را از شکست رهایی می بخشید و سرانجام به کمک پسرش میران، شاه دهلی را در حالی که تا آخرین لحضات نمی دانست حریف جنگی او یک زن است. دستگیر می کند. در روایت های مردم آمده هست که هنگام رزم او با شاه دهلی گوشه ای از کلاه خود او تکان خورده و زیورآلات و رخسارش آشکار می گردد. هنگامی که شاه دهلی متوجه می شود او یک زن است می گوید: تو یک زن هستی از راه من برو کنار، بانَڑی شَیهَک این گونه جواب داد، خطاب به شاه از روی خشم گفت:
اگر زن هستم از زن تو بالاترم (زنی مانند زن تو نیستم)
زنان آنگونه که تو فک میکنی آنانند که خانه نشینند و خود را با چیزهایی مانند پَن مزوانگ (دو ماده آرایشی) می آرایند و با شوهرانشان دست بازی می کنند، من آنگونه زن ها را در مجلس خود راه نمی دهم.
بانَڑی در ادبیات و فرهنک بلوچ در بسیاری از جهات شبیه بانوی جنگ آور شاهنامه (گُرد افرید) است.
که فردوسی درباره او می گوید:

زنی بود برسان گردی سوار
همیشه به جنگ اندرون نامدار
کجا نام او بود گرد افرید
که چون او نیامد ز مادر پدید
نهان کرد گیسو به زیر زره
بزد بر سر ترگ رو می گره
#بانڑی_دادور
#شخصیت
#بلوچ
#بلوچستان
#دهلی
#میر_چاکر
https://www.instagram.com/tv/Ca-AuxMFHKQ/?utm_medium=share_sheet



🌱 @masire_sabz_ir

کِین مہ کن !
دل ءَ مزن کن !
اِے بُرز رَوَگ ءِ رهبند اِنت
هر چے بُرزتر بال بہ کن ئے ;
گوات ءُ هَور ، بے رهم تر بنت !
ءُ تئی نپس کشّگ سکّ تر
بیت
بلے تو وتی پاداں مِجیں !
ناں جَهلاد ءِ مُرگانی میزاں میزانیں گپّاں دلگوش کن ،
ناں بددلانی کوکار ءُ واهی ءَ !
شکاری مُرگی بہ بو !
رجانک:سدیک رئیسی
#بانڑے_دادور
جا نزن !
جسور باش ...!
این قانون ارتفاع است ؛
هرچه بیشتر اوج می گیری ؛
باد و باران ، بی رحم تر می شود ،
و نفس کشیدنت سخت تر !
تو اما محکم باش !
نه به زمزمه ی پرنده های پایین دست ، توجهی کن ،
نه هیاهوی حسود !
عقاب باش !
#آموزش #محرومیت_زدایی #شجاعت_داشته_باش #ما_دیمءَ_رویں #انگیزش #بلوچ_زبان #موفقیت #دشتیاری_چابهار #کپر #هوتک #یسنا
#حوا
#حمزه
#سارا
#هاجره

تلگرام

@masire_sabz_ir

اینستا گرام
@baneriy_masir_sabz
https://www.instagram.com/p/CQWSdEuFX8C/?utm_medium=copy_link

🎦بلوچستان وطن همه بلوچ ها
قطعه ای زیبا که توسط اساتید وهنرمندان بلوچ با اجرای هنرمند برجسته زن بلوچ
#بانوک_سوگل_خجسته
#محمد_دژکام با عمق احساس و هویت ملی با زبان بلوچی اجرا شده است .
🎼این قطعه را به همه بلوچها فارغ از رنگ و مذهب و نژاد تقدیم می کنیم در انتشار این قطعه تلاش کنید تا چهره تحریف نشده بلوچستان را همه بشناسند
#وشین_وطن_مکران
#آهنگ_بلوچی
#بلوچ_رودباری
#بلوچی_مئے_وتی_شھدیں_زبان_انت
@balochrodbarey
https://t.me/balochrodbarey/88

✅ لیکو، شعرِ شفاهیِ بلوچی

لیکو تک‌بیتی‌ در وزنِ هجایی است و با همراهیِ سازِ سروز یا سرود ( #قیچک) خوانده می‌شود. شعری شفاهی که سینه‌به‌سینه در میانِ قومِ #بلوچ جریان دارد.

واژه‌‌ های #لیکو همان واژه‌های گفت‌وگوهای روزمره‌اند؛ بی هیچ آداب و ترتیبی بر زبان می‌آیند. لیکو بیانِ جریانِ زندگی‌ست و در هر لحظهٔ آن می‌توان منتظرِ حادثه‌ای تازه بود.

سرمایهٔ اصلیِ لیکو عشق است. در این عشق غالباً زن را امکانِ هیچ سخنی نیست؛ او فقط می‌گذرد، نگاهی می‌کند یا پنهانی لبخندی به مرد هدیه می‌کند. ولی مرد هراسی از بیانِ عشقش ندارد. محورِ حیات در لیکو حرکت است. امکانِ سکون و ایستادن نیست. برای زندگی باید حرکت کرد، حتی اگر به‌سوی مرگ باشد.

لیکو روشنگرِ تاریخ و شرایطِ اجتماعیِ قومِ بلوچ است. #مثلثِ اسب، زن و تفنگ، مانندِ دیگر اقوامِ عشیره‌ایِ ایران، در لیکو نیز نشانِ سربلندی و دلاوریِ مرد است.


چند لیکوی #بلوچی و برگردانِ فارسیِ آنها:

«یَهتُن تِی لُوگا، لُوگ تِی بَرِّنت
تو سَرا شُشتَگ که تِی نُپاد تَرِّنت»

«آمدم
خشک بود خانه‌ات
سرت را شسته‌ای مگر
که خیس است بسترت؟»

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

«بُلبُلی مودان، عاشِکِ باگَنت
کَدَّهِن چَمّان، مِنی دِلا داگَنت»

«عاشقِ باغ‌اند موهات.
چشم‌هات،
داغی
که می‌نشیند بر دل»

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

«تِ دَپِ دَنتان چو تاجَگَ شیری
تِ چَمّا لَگَّنت چو بِرنوی تیری»

«دندان‌هات
شیرِ تازه‌اند
چشم‌هات
تیرِ بِرنو»

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

«چُ صَباهانی، ساهَگَ نِندی
ساهَگ رُوت، روچ تَ را گِندی»

«در سایه می‌نشینی صبح
سایه می‌رود
تو را می‌بیند خورشید»

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

«چاهِیَ دَم کَن چاهی کَم‌رَنگِن
ایرانَ گَردان نی تی هَم‌رَنگِن»

«چای را دم کن
چای کم‌رنگ است
ایران را بگردم اگر
نیست هم‌رنگت»

📚 مؤمنی، م. (۱۳۸۸). صد لیکو، سروده‌های بلوچی. تهران: مشکی.

#شعر
#ادبیات_شفاهی_بلوچی
#لیکو
#زبان
#فرهنگ
@kokarbaloch

🔺کشتن فعالان سیاسی و مدنی از لحاظ شرعی، عقلی و عرفی «جنایتی بزرگ» محسوب می‌شود

👤 مولانا عبدالحمید در مراسم نماز جمعه امروز (۵ دی‌ماه ۱۳۹۹) اهل‌سنت زاهدان، با انتقاد از اتفاقاتی که اخیرا برای برخی از روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی و مدنی و حقوق بشری در بعضی کشورها افتاده است، کشتن این قشر از جامعه را از لحاظ شرعی، عقلی و عرفی «ناجایز» دانستند و آن را «جنایتی بزرگ» توصیف کردند.

🔸 امام‌جمعه اهل‌سنت زاهدان، مولانا عبدالحمید اظهار داشتند: یکی از اتفاقاتی که در هفته‌های اخیر وجدان انسان‌های آزاده را ناراحت کرده، کشتن فعالان سیاسی و مدنی و حقوق بشری و روزنامه‌نگاران‌ است.

ایشان در ادامه خاطرنشان کردند: اخیرا در افغانستان چند تن از روزنامه‌نگاران و فعالان حقوق بشری ترور شدند و [خانم «کریمه بلوچ»] یکی از فعالان سیاسی بلوچ هم در کانادا ترور شد و به قتل رسید.

🔸 امام‌جمعه زاهدان افزودند: کشتن فعالان سیاسی و مدنی و حقوق بشری، خبرنگاران، روزنامه‌نگاران، نویسندگان و کسانی که با زبان و قلم در راستای احقاق حقوق مردم و ملت‌ها تلاش می‌کنند، از لحاظ شرعی و عقلی و عرفی جایز نیست و جنایتی بزرگ محسوب می‌شود.

🔸 ایشان در ادامه تصریح کردند: یک انسان فقط به‌خاطر اینکه خط‌مشی سیاسی خاصی دارد و انتقاد می‌کند و یا اینکه سخنی بر زبان می‌‌آورد یا مطلبی می‌نویسد، حتی اگر سخنان و مطالبش تند و اهانت‌آمیز هم باشند، باز هم نباید کشته شود.

🔸مولانا عبدالحمید گفتند: مخاطب بنده یک کشور یا گروه خاص نیست، بلکه خطاب به تمام جامعه جهانی می‌گویم که مردم باید بتوانند حرف خودشان را بزنند، نباید کسی که از حق و انصاف سخن می‌گوید و از حقوق انسان‌ها و ملت‌ها دفاع می‌کند و یا انتقاد دارد، ترور شده و به قتل برسد. کشتن این قشر از جامعه برای همۀ گروهها منتسب به هر جایی که باشند، نادرست بوده و بر خلاف شریعت اسلام و قوانین جهانی است.

🔸ایشان اظهار داشتند: کشتن فردی که مرتکب قتل بشود و یا قیام مسلحانه کرده و آدم‌ بکشد و یا راهزنی کند، چیز دیگری‌ست، اما اینکه کشتن یک شخص را که فقط با زبان و قلم خودش از حق یک قوم و ملت و حقوق انسان‌ها دفاع می‌کند و یا اعتراض دارد جایز بدانیم، این کاملا اشتباه است.

🔸مولانا عبدالحمید در پایان تاکید کردند: پیام بنده به تمام جهانیان اعم از دولت‌ها و حکومت‌ها و گروه‌ها آن است که بگذارید مردم اعم از مسلمان و غیرمسلمان و دیندار و بی‌دین، حرف خودشان را بزنند.

‌
@kokarbaloch

#مولوی_عبدالحمید
#کریمه_بلوچ
#مسجد_مکی
#اهل_سنت
#بلوچ_بلوچستان
#پاکستان_ارتش
https://t.me/kokarbaloch/3039

🔰سیل و ابگرفتگی معابر
هشدار باران های سیل آسا توسط فعالین رسانه داده شده بود اما متاسفانه مجددا شاهد بی برنامگی محض هستیم مدیران منازل امن ومحکم دارند فقط مردم محروم وناتوان از ساخت منازل محکم برای سومین سال متوالی وارد عرصه سیل زدگی خواهند شد .
🔻تصاویر سیل در کتیچ_محترم آباد
#سیل_بلوچستان
#بلوچ_بلوچستان
#کوکار_مطالبه_گری
@kokarbaloch

🔻صدور قبض های نجومی در ایرانشهر
تصویر قبض و پیامک ها مربوط به شهروند بلوچی است که به دلیل اهمال و عدم نظارت اداره برق متحمل پرداخت مبالغ هنگفتی شده است . در پاسخ اعتراض به ایشان گفته شده است رایانه محاسبه می کند
ظاهرا این اداره رایانه را مصون از خطا می داند پیشنهاد می کنیم انتخابات آمریکا را دنبال کند و جنجال خطای محاسبات رایانه را متوجه شوند. دراین شرایط بد اقتصادی کمی به فکر مردم باشید و بدنبال توجیه نباشید/
این پست را منتشر کنید تا بقیه مردم متضرر نشده اند

#قبض_برق
#خطای_رایانه
#بلوچ_بلوچستان
#کوکار_مطالبه_گری
@kokarbaloch

🔰گلایه های یک جوان محصل
#دریافتی
با عرض سلام وخسته نباشید خدمت مسئولین گرامی من یک شهروند ایرانی هستم و بلوچم فقط میخوام بگم چرا هر چوبی ک برای دشمنان بلند میشه بر سر ما شکسته میشه ما جوانان مان را از دست دادیم
ایا نباید ما جوانان ک در رشته انسانی در کل دانشگاهای بلوچستان نفر اول شدیم چرا باید شغل ما گازویل کشی باشد
چرا کار من بیل زدن باشد مسئولین تورو خدا اگ به ما کمک مالی نمیکنید لا عقل وقتی ما گازویل بار میزنیم تو سرمون شلیک نکنید ما جوانان همین مرز و بومیم چرا باید خانواده های ما شکنجه ای روحی و روانی بشن من نمیتوانم از خودم اسم ببرم ولی شمارا ب همان خدایی ک میپرستید به داد ما جوانان بلوچ برسید

خودم حاضر بودم که رفیقای من ک فقط ۲۰ سال سن داشتن جانشون رو از دست دادن چرا فقط بخاطر ی لقمه نون ک محتاج کسای دیگه نشیم باید خانواده های مان شکنجه بشن
حالا ما بلوچا روبنام خلاف کار(سوختبر) میشناسن آیا بخاطر یه لقمه نونی ک سر سفره میاریم که خانواده ای ما محتاج کسای دیگه نشیم من افتخار می کنم تو این شرایط با سوختبری برای خانوده ام تلاش میکنم

#بلوچ_مرد_بلوچستان

بیش از ۱۰۰ خانوار منطقه «کنارک» در سیستان و بلوچستان ماه‌ها ست که آب ندارند!
مردم از "هوتگ" - چاله‌هایی که با دست برای نگهداری آب باران می‌سازند - برای نوشیدن شست‌وشو استفاده می‌کنند. و این آب آشامیدنی مشترک با حیوانات است. هوای بسیار گرم منطقه و مشکلات بی‌آبی امان مردم را بریده!
کریم‌بخش‌هوت، معاون آب و فاضلاب شهرستان کنارک، به خبرنگار تسنیم گفته: «مدت‌ها ست به علت فرسودگی لوله مشکل بی‌آبی برای مردم روستای دور به وجود آمده؛ لوله نیاز به اعتبار و تعمیر اساسی دارد و متاسفانه در این زمینه اعتباری تخصیص داده نشده.»
او البته استفاده مردم مشترک با دام‌ها را از آب هوتگ تکذیب کرده اما عکس‌ها گواه است.

دو سال پیش‌تر، منیر، مریم و یسرا دختران خردسالی که برای بردن آب به هوتگ رفته بودند غرق شدند. حالا معاون آب و فاضلاب شهرستان کنارک کلا استفاده از هوتگ‌ها برای تامین آب را انکار می‌کند.
@kokarbaloch
#بی_ابی
#تدبیر
#بلوچ
#کنارک
#دشتیاری
#گنج_پنهان

🔰 نقض حقوق شهروندی
ماموران شهرداری یاسوج در نهایت قانون مداری و حفظ کرامت شهروندی اعمال قانون کردند/جدی نگیرید
✅اقدامات دور از شان دولتمردان و رده های پایین تر موجب دلسردی مردم #بلوچ_عرب و کرد شده است
#یاسوج
#بیکاری
#کوکار_مطالبه_گری
#حقوق_شهروندی
@kokarbaloch

شاید برای شما فداکاری بریجر واکر در حمله سگ به خواهرش حیرت انگیز باشد ..
اما دقیقاً همین داستان چند ماه قبل در جنوب استان بلوچستان و سیستان اتفاق افتاد وقتی که تمساح ها در رودخانه های فصلی اطراف آن روستا به خواهر کوچکتر حوا رئیسی حمله کردنند..
وحوای زیبای ما برای نجات خواهر
کوچکترش دست رویاهای خود را طعمه کرد..

#کودک_بی_شناسنامه
#حوا_ریسی
#واقعیت
#ایران
#بلوچ
#کیشکور_سرباز
#دست_رویاها
#قهرمان_کوچک

@kokarbaloch

بیش از ۱۰۰ خانوار منطقه «کنارک» در سیستان و بلوچستان ماه‌ها ست که آب ندارند!
مردم از "هوتگ" - چاله‌هایی که با دست برای نگهداری آب باران می‌سازند - برای نوشیدن شست‌وشو استفاده می‌کنند. و این آب آشامیدنی مشترک با حیوانات است. هوای بسیار گرم منطقه و مشکلات بی‌آبی امان مردم را بریده!
کریم‌بخش‌هوت، معاون آب و فاضلاب شهرستان کنارک، به خبرنگار تسنیم گفته: «مدت‌ها ست به علت فرسودگی لوله مشکل بی‌آبی برای مردم روستای دور به وجود آمده؛ لوله نیاز به اعتبار و تعمیر اساسی دارد و متاسفانه در این زمینه اعتباری تخصیص داده نشده.»
او البته استفاده مردم مشترک با دام‌ها را از آب هوتگ تکذیب کرده اما عکس‌ها گواه است.

دو سال پیش‌تر، منیر، مریم و یسرا دختران خردسالی که برای بردن آب به هوتگ رفته بودند غرق شدند. حالا معاون آب و فاضلاب شهرستان کنارک کلا استفاده از هوتگ‌ها برای تامین آب را انکار می‌کند.
@kokarbaloch
#بی_ابی
#تدبیر
#بلوچ
#کنارک
#دشتیاری
#گنج_پنهان

*زنان‌ و دختران قربانیان امروز*

دختر واژه‌ای که در سرزمین من به‌یک دنیا درد، یک جهان غم، و عالمی تبعیض تعریف می‌شود.
دختران سرزمین من، یا زیر هجمه‌های سنگین تعصبات قومی، مذهبی، و سیاسی له می‌شوند یا همچون ابزاری بی‌ارزش مورد استفاده هوس بازان و بی‌وجدانانی قرار می‌گیرند که با نام‌ مدافع حقوق زن، فعال اجتماعی و دیگر القاب و عناوین مختلف از آنان سو استفاده کرده و حیا، عفت، حجاب، ایمان و آینده‌شان را تباه می‌کنند.
*آری!* می‌خواهم از دخترانی بگویم که سردمداران و سرکرده‌های هیچ تفکری نتوانسته است با دختران مانند یک انسان رفتار کنند.
در سرزمین من، آن‌قدر دختران را بی‌هویت به‌بار آورده‌اند که حاضرند برای بدست آوردن آزادی و هویت خود دست به هر کاری بزنند.
در این سرزمین، با نام غیرت، دین و مذهب آن‌قدر به دختران سرزمینم فشار آورده‌اند که آن‌ها از دین و دیندار هراسان و متنفر‌اند.
چه کردیم با این انسان‌هایی که هم نوع ما هستند و مکمل ما؟
هر کدام از ما مسولیم، از خود پرسیده! چرا چنین شده! آیا ما نیز در شکل گیری این وضعیت نسبت به دختران نقش داشته‌ایم؟
مردان از خود بپرسند چقدر باعث به وجود آمدن این وضعیت شده‌اند.
دختران و زنان که گاها باعث شدند بی‌حجابی و ناهنجاری عده‌ای از آن‌ها، به خصوص فعالین زن، باعث شده والدین نسبت به حضور دخترانشان در جامعه حساسسیت بیشتری داشته باشند!!

بجای منع حضور زنان و دختران توان‌مند سرزمین‌مان، بیائیم آن‌ها را هدف‌دار و به عنوان یک نیروی توانمند دینی، فرهنگی و اجتماعی برای رشد جامعه بکار بگیریم.
دختران از نیرو‌های قوی ما در عرصه فعالیت هستند، کار بدون حضور زنان بسی دشوار و شاید ناممکن است.
دیدگاه خود نسبت به حضور زن در جامعه را اصلاح و چه بسا کاملا عوض کنیم.
به امید روزی که زنان انسان‌های کاملی در اندیشه‌ی ما ترسیم شوند.

پ.ن: زمانی جامعه ما که جامعه‌ی تقریبا سنتی هست به زنان فرصت فعالیت می‌دهد که زنان حاضر در عرصه‌های مختلف جامعه، مولفه‌ها و ارزش‌های فرهنگی و دینی جامعه را درک کرده و مطابق ارزش‌های جامعه پیش بروند.

*99/4/28*

@kokarbaloch

✍علی سابکزئی نیکشهر
#زنان
#بلوچ
#تبعیض
#هاجره
#سارا

ساره امیری..
✅بانوی توانمند و دانشمند فرهیخته بلوچ در سطح جهان
#ساره_امیری
#بلوچ
#ایران
#امارات

@kokarbaloch

@kokarbaloch
« روایت یک روز سگی»

پاشنه کفش هایش را ورکشید و براه افتاد. دو سه قدم که برداشت دوباره برگشت و پای دیوار زوار در رفته همیشگی به یکباره نشست.
لبه کلاه را کمی داد پایین تر و به سایه آدمهایی که در حال رفت و آمد بودند زل زد .
چوب کبریت را از این طرف لب به آنطرف لبش می برد و با غیظ چیزی واگویه میکرد:
لعنت به این ثانیه های کوفتی که اسمش را گذاشته اند زندگی .
دیشب باز ستار آمده بود و از وضعیت آشفته مرز می گفت و اینکه هر دو طرف چاله های مرزی سیم خاردار کشیده اند و دیگر حتی نمی شود با طناب هم چیزی رد و بدل کرد .
همانطور که داشت به حرف های ناامیدکننده ستار فکر میکرد با چوب روی زمین به تعداد هر سایه ای که از کنارش می گذشت یک خط روی زمین می کشید .
خش خش چوب روی زمین و صدای دمپایی ها خسته رهگذران توی سرش با صدای سرفه های خشک و جانکاه مادرش در هم می آمیخت. حس می کرد تمام دنیا مصیبت شده است و او حریف هیچکدامشان نمی شود.
یکدفعه حس کرد دیگر پاهایش تحمل جسم نحیفش را ندارد. پشتش به درازای دیوار خشتی سُر خورد و به یکباره روی زمین نشست.
دیگر حتی گذر سایه ها هم برایش مهم نبود .
گویا زندگی اش مثل همین سایه های بی رمق و خسته روی زمین کشیده می شد.
خِش خِش......خِش خِ.........

یونس زین الدینی
@kokarbaloch
#فقر
#گازوئیل_کش
#مرز
#بلوچ
#ایران_پاکستان

#مدیریت
#ایران
#بلوچ
#کوکار

وباز داستانِ ادامه دارِ قتل هاجره ها نه تنها روح بلکه وجود هر انسانی را به درد میاورد ...
#من_هاجرم
#قتل
#سارا
@kokarbaloch

اینبار سارا نارویی قربانی سکوت ها وتعصب های بیجا ونابجا شده است..
وباید گفت این داستان های شوک ودردناک همچنان ادامه دارد..
#زاهدان
#سارا
#نارویی
#بلوچ
#تعصب
#خشونت

#من_هاجرم
#روایت_تلخ_یک_زن
#بلوچ
#قتل

جنایتی دیگر علیه زنان
سکوت حقوق بشر
وباز سکوت های معنا دار
#تبعیض
@kokarbaloch

◀️نوستالژیک
فرهنگ بلوچ بدون هنر معنا ندارد. مراسمات محلی بلوچستان گنجی نهان از اشعار کهن است.
#ساز_زیمل
#بلوچ_هنر
#کوکار_بلوچ
@kokarbaloch