جریان اسلامی شدن ایران (شماره ۵)

به عکس نیز مکرراً شهرها و قصباتی وجود داشته است که ابتدا اسلام را پذیرفته اند، ولی به محض اینکه سپاه عرب آنجارا ترک كرده، و با اینکه تساوی و برابری آنجا را به رسمیت نشناخته است، دوباره به دین اصلی خویش برگشته اند. به همین ترتیب نیز عربها تقاضای ترکان را مبنی برسرپیچی از خلیفه ( ۷۲۸ برابر با ۱۰۹ / ۱۱۰ هجری ) به منزله تقاضای رو گرداندن از اسلام تلقی نمودند. در این بین جاه طلبان بی عقیده نیز پیوسته به موجب وضع سیاسی، دین و آیین خود را تغییر می دادند . بخصوص اهالی بخارا که پیش از آن اغلب بودایی یعنی به يك دين جهانی وابسته بودند به دفعات دین خود را تغییر دادند تا اینکه در مرتبه چهارم که قبول اسلام نمودند به آن باقی ماندند. و این در موقعی بود که مهاجران به این شهر، ساکنان را از نظر انجام اعمال دینی در تحت مراقبت قرار دادند و به ساکنانی که به مسجد می آمدند پول ( دو درهم) می پرداختند و خانقاه های بودایی را (دكوشك » با « دراویش») ویران نمودند؛ و گاهی نیز حتى استعمال زبان ایرانی را در نماز و عبادات اجازه می دادند؛ ولی در سال ۷۳۰ (برابر ۱۱۱ /۱۱۲ هجری مسلما باید سال ۷۳۰ باشد ، نه 《۷۸۰》) هنوز اکثر اهالی آن شهر مسلمان نبوده اند ، و عربها با زحمت توانستند قیام مذهبی آنان را سرکوب کنند . اما این مطلب که با تمام این احوال آیا تا چه حد عقاید و عادات دین قدیمی آنان در بین آنها زنده بود، از اینجا به دست می‌آید که در آن موقع در بخارا هنوز جشنی که در آن فقط برای شجاع ترین رزمجو سفره چیده می‌شد، غیر از کسی حق خوردن از آن غذاها را نداشت، برقرار بوده است. بدیهی است که این عمل، باقی مانده عادات قدیمی مراسم قربانی سغدیها بوده که برطرف نمودن تدریجی آن به توسط اسلام، احساسات اهالی را تحریک می نمود. (ج اول _ ص ۲۵۱ _ ۲۵۲)

اِشپولر،برتولد _ ایران در قرون نخستین اسلامی _ ترجمه جواد فلاطوری _  انتشارات علمی و فرهنگی_ سال ۱۳۶۹

#ستیز_و_سازش_زرتشتیان_با_اسلام
#سقوط_ساسانیان
#ساسانیان_بعد_از_حمله_اعراب
https://t.center/ketabkhaFFRF