جریان اسلامی شدن ایران(شماره ۳)

بدون شك موقعیت دهقانان موجب آن بود که به نوبه خود قسمت اعظم پیروان ایشان نیز به دنبال آنان به اسلام می گرویدند و بدین ترتیب بخصوص در مشرق ایران یعنی در خراسان عده کثیری از پیروان دین سابق به اسلام گردن نهادند. از قرار معلوم رها نمودن دین زرتشت و قبول اسلام در اکثر موارد یعنی در مورد اکثریت اسماً ( و بدون تعمق و فقط از این رو که دین رسمی شده بود)صورت می گرفته است؛ یعنی این طور به نظر می رسد که گویا دین زردشت ( دیگر ؟) در بین ده نشینان، ریشه محکمی نداشته است (وگرنه شیوع یك دینی بدون بحث عمیق مذهبی نمی توانست دلیل قبول آن باشد. معنای آن این است که واقعیت دینی و محتوی رسالت پیغمبر اسلام در درجه دوم (در درجه اول شیوع رسمی، دین اسلام) مورد توجه قرار می گرفته است. به عبارت دیگر این واقعیت نشان میدهد که برای این طبقات فقط قبول رسمی اسلام ( که به زودی صورت تسنن» بخود گرفت) کافی بوده و توضیح و تشریح علمی و کلامی آن اهمیت اساسی نداشته است. بدین ترتیب اسلامی شدن ایران در درجه اول بین طبقه عالی آن صورت گرفت یعنی بین کسانی که فرهنگ ایران را کاملا در دست تصرف داشتند و داستانهای باستانی پهلوانی ایران را با شیوه جوانمردی و با دید خود از زندگی محقق می ساختند، و دلیلی هم برای اینکه این عادات و افکار را از دست بدهند نداشتند ، زیرا محیط اجتماعی که در آن زندگی می کردند بدون تغییر به همان شیوۂ سابق باقی مانده بود. در این نکته قسمت اعظم پاسخ آن سؤالی مندرج است که در باره دلیل بقای فرهنگی ایران و زبان فارسی در دوران اسلامی تا به امروز، مطرح است. (ج اول _ ص ۲۴۸_ ۲۴۹)

اِشپولر،برتولد _ ایران در قرون نخستین اسلامی _ ترجمه جواد فلاطوری _  انتشارات علمی و فرهنگی_ سال ۱۳۶۹


#ستیز_و_سازش_زرتشتیان_با_اسلام
#سقوط_ساسانیان
#ساسانیان_بعد_از_حمله_اعراب
https://t.center/ketabkhaFFRF