جریان اسلامی شدن ایران(شماره ۲)

بدیهی است که زور و فشار مستقیم برای اسلام آوردن اقوام مختلف بیش از آن در منابع اسلامی بدان اقرار دارد. چنانکه نقش سکه امویان و سکه های آغاز زمان عباسیان بر یک تبلیغ آگاهانه ای به نفع اسلام دلالت می‌کند. (این نقش عبارت است از آیه ۳۳ از سوره توبه یعنی 《هو الذی ارسل رسوله بالهدی و دین الحق لِیظهره علی الدینُ کله و لوکره المشرکون》 قسمت 《ولوکره المشرکون》 در بعضی از سکه ها حذف شده یعنی اصلاً درج  نگشته است)، ولی به طور یقین فشار غیر مستقیم برای اسلام آوردن ایرانیان مثلا پس از سرکوب کردن جنبش های مذهبی در خراسان در نیمه دوم قرن هشتم (برابر قرن دوم هجری) بسیار زیاد بوده است، و نا امیدی از به ثمر رسیدن مبارزات دیگری، رهبران آن آنها را (که تا آن زمان زردشتی بودند) به قبول اسلام وا می داشت. گذشته از این، بر فرض که اخباری که از طرف ارامنه درباره رفتار حکام و شخصیت‌های با نفوذ ایران رسیده و جزئیاتش مبالغه‌آمیز داریوش باشد . این امری است که در اینجا جای توضیح آن نیست ) ، با این وصف میتوان باور کرد که در واقع اجبار ستمگرانه برای مسلمان نمودن افراد پیوسته وقوع می یافته و از اینجا می توان در مورد ایران ( یعنی در جایی که منابع محلی در این مورد سکوت نموده اند ) قیاس معتبر و مهمی نمود . چنانکه مأمون خلیفه در سال ۸۲۰ به قصد تبلیغ با سپاهی به طرف ماوراء جیحون پیشرفت و سپس ساکنان این نواحی و همچنین سغدیها و فرغانیان به عنوان افراد مسلمان مسلح گشته و به عنوان پیشروان جهاد بر ضد ترکانی که در قسمت شرقی زیست می کردند، می جنگیدند . همچنین اطلاع در دست است که فرمانروای طبرستان در حدود سال ۸۳۰ میلادی ( برابر ۲۱۵ هجری) جهادی برضد دیلمیان برپا ساخته و آنها را به قبول اسلام مجبور نمود ، تا اینکه بدین وسیله از زیر بار وظیفه ، یعنی حاضر شدن در دربار خلافت شانه خالی کند . منابع اسلامی از همان آغاز با اهمیت تمام این معنی را مؤكدا بیان می کند که اسلام آوردن اقوام غیر مسلمان به آزادی صورت گرفته است . این امر دلالت می کند بر اینکه آنها نمی خواهند هیچ اجبار و فشاری را در گسترش و ترویج مکتب قرآن به هیچ وجه صحیح بدانند. بدیهی است که زرتشتیان از همان اوایل به 《اهل الكتاب》 موسوم کشته و در قرون اول تنها عده قليلی بودند که مهاجرت از وطن خود را بر قبول مذهب فاتحان ترجیح دادند، بلکه به عکس ارتباط و همکاری سیاسی با عربها پیوسته به معنی قبول اسلام تلقی می شد؛ و همچنین رو گرداندن از عربها غالبا با کنار گذاردن قرآن همراه بود.(ج اول _ ص ۲۴۶_۲۴۸)

اِشپولر،برتولد _ ایران در قرون نخستین اسلامی _ ترجمه جواد فلاطوری _  انتشارات علمی و فرهنگی_ سال ۱۳۶۹


#ستیز_و_سازش_زرتشتیان_با_اسلام
#سقوط_ساسانیان
#ساسانیان_بعد_از_حمله_اعراب
https://t.center/ketabkhaFFRF