تاریخ و فرهنگ ایران بزرگ

جایگاه #مادها و #پارسیان و #سکاها در زمان #هخامنشیان

💥 برابری و نزدیکی اقوام آریایی (آذری، کُرد، پارسی‌زبان، لُر، تالشی، بلوچ، تاجیک و...) در زمان ایران هخامنشی، از این سنگ‌نگاره‌های پارسه (#تخت_جمشید) آشکار است. ( تصاویر مورد اشاره در پست های بعدی کانال..)

✅ کورش بزرگ پس از هم‌کاری با یک بخش بزرگ از مهتران و بزرگان و پیروزی بر آستیاگ -پدربزرگش- اعلام بخشش همگانی کرد.

✅بسیاری از صاحب منصبان عالی در آغاز دوران هخامنشی، از مادها بودند. برای نمونه "هارپاگ" که توانست یونیه را برای ایران فتح کند. همچنین مغان که کاهنان ماد بودند جایگاه خود را نگاه داشتند

✅کورش به احتمال فراوان در ماد بزرگ شده بود. کورش از یک سو (مادری) ماد و از سوی دیگر (پدری) پارسی بود.

✅هخامنشیان میراث‌دار هم‌تباران خود یعنی مادها بودند. همه‌ی سازمان‌ها و سنت‌های مادی در زمان هخامنشیان دنبال شد و اکباتان (همدان) پایتخت تابستانی باقی ماند.

✅بیگانیان و غیر ایرانیان تفاوتی میان مادها و پارس‌ها نمی‌گذاشتند چون این دو قوم از هر نظر همانند بودند گاه گاه نام پارس را به جای ماد و نام ماد را به جای پارس به کار می‌بردند.

✅ جایگاه مادها در زمان هخامنشیان بی‌گمان برابر با پارسیان بوده. این از سنگ‌نگاره‌های تخت جمشید آشکار است.
مادها در تصمیم‌گیری‌های کلی ایران شرکت داشتند. راهنمایان در تخت جمشید هم پارسی هستند و هم مادی. باید افزود که سکاها (اشکانیان و خراسانیان) دیگر قوم آریایی تنها قومی بودند که در پارسه اجازه‌ی به‌همراه داشتن جنگ‌افزار را داشتند.

✅ ارتش و سپاه ایران در زمان هخامنشیان سه عنصر اصلی داشت، از اقوام آریایی ماد + پارس + سکا. این سه در لشکرکشی‌های سپاه ایران نقش اصلی را داشتند

✅ گارد جاویدان و 10 هزار تَنی هخامنشیان از مادها و پارسیان تشکیل شده بود و این جایگاه مادها را نشان می‌دهد.

منبع: کتاب "پان‌ترکسیم، ایران و آذربایجان" چاپ دوم 1392، نشر سمرقند، ص 204-207
—
به کانال تلگرامی تاریخ و فرهنگ ایران بپیوندید
👇
https://t.center/iranhistor

#هخامنشیان #چک می کشیدند!

تهران _ میراث خبرگروه فرهنگ: چك از دستاوردهای بانكداری است و قدیمی*ترین شواهدی كه از چك و بانكداری در دست است، به دوره هخامنشیان می*رسد.

کهن‌ترین شکل بانکداری مربوط به دوران هخامنشیان و در میانرودان (بخشی از ایران آن زمان) است که در آنجا یهودیان عهده‌دار امور بانکداری بوده‌اند. مدارکی از این ناحیه به دست آمده‌است که کاملاً حکم چک را دارند. واژهٔ «بانک» نیز در آن زمان به کار می‌رفته‌است و واژهٔ «چک» نیز از آن روزگار تا به امروز باقی‌مانده‌است. در نوشته‌های ساسانیان در قرن سوم میلادی به زبان پهلوی به واژهٔ چک برمی‌خوریم و همین واژه از ایران به دیگر نقاط جهان راه یافته‌است
—-
به کانال تلگرامی تاریخ، فرهنگ و سرگرمی بپیوندید
🔗 https://t.center/iranhistor

#گنجینه_آمودریا مجموعه‌ای شامل ۱۷۰ قطعه طلا و نقره متعلق به دوران #هخامنشیان می‌باشد که در نزدیکی آمودریا کشف شده‌است. این گنجینه در حال حاضر در موزه ویکتوریا و آلبرت و موزه بریتانیا نگهداری می‌شود.

پلاک طلایی مرد ماد با خنجر یکی از ۱۷۰ اشیای گنجینه آمودریا است که متعلق به دوران هخامنشیان (سده ۴ تا ۵ پیش از میلاد)می‌باشد. این پلاک برجسته‌کاری شده و دیگر قطعات گنجینه آمودریا که از جنس طلا و نقره می‌باشند، در نیایش‌گاهی در منطقه تخته قباد (کواد) #تاجیکستان ( بخشی از ایران بزرگ فرهنگی ) کشف شده‌اند. این مجموعه که با ارزش‌ترین گنج بر جای مانده از دودمان هخامنشی است، در موزه ویکتوریا و آلبرت و موزه بریتانیا نگهداری می‌شوند. پلاک طلایی مرد ماد با خنجر که یکی از ۵۰ پلاک نازک گنجینه آمودریا است، همانند دیگر پلاک‌های مشابه، مردی را نشان می‌دهد که لباس او به سبک مردمان اهل ماد است.

مرد در حالی‌ که به سبک حجاری‌های تخت جمشید، بر لباسش یک آکیناکه (شمشیر کوتاه) آویخته شده‌است، دسته‌ای از برسم را در جلو سینه‌اش گرفته و با دست راست آن را حمل می‌کند. این مرد احتمالا مجری یک سنت مذهبی است زیرا در دست خود دسته‌ای برسم را گرفته‌است. منظور از ساخت پلاک و هدف وجود آن در نیایش‌گاه کاملا مشخص نیست، اما ظاهرا این پلاک‌ها به صورت نذر و وقف به این پرستش‌گاه یا زیارت‌گاه پیشکش شده‌است.

بازوبند طلایی بز و پرنده هما یکی از آثار باستانی متعلق به دوران هخامنشیان است. پرنده هما و بز از حیواناتی هستند که در آثار به جا مانده از این دوران زیاد دیده می‌شوند. این بازوبند مزین به حیوانی اساطیری است که از شاخ و تن بز و صورت و بال پرنده همای اساطیری تشکیل شده‌است و به صورت متقارن رو به روی هم قرار گرفته‌اند. این بازوبند متعلق به حدود ۵۰۰ سال پیش از میلاد است. بازوبند طلایی بز و پرنده همای هخامنشی دارای سنگ ها و نگین های گرانبها بوده است که همگی از آن کنده شده اند. این بازوبند عضوی از صدها عتیقه گنجینه آمودریا بوده است.
——
برگرفته شده از: http://fartor.persianblog.ir/post/124
—-
به کانال تلگرامی تاریخ، فرهنگ و سرگرمی بپیوندید:
🔗 https://t.me/joinchat/AAAAADwQPG84PXA6Mpe03g

سرزمین پارسوماش - #هخامنشیان از #چیش_پیش تا #کورش_بزرگ

برگرفته شده از: http://ariapars.persianblog.ir/post/198

در منابع آشوری از سرزمین « #پارسوما » در پیرامون #دریاچه_ارومیه یاد گردیده است. شاه #پارسوماش یعنی «چیش‌پیش» یا تیس‌پس (640-675 پ.م.) در اندیشه‌ی جٌداسَری از دولت ماد بود. وی بهترین زمان را دوران تاخت و تاز سکاییان ایرانی‌تبار در سرزمین ماد دانست. پارسیان ِ سرزمین پارسوماش بر «انشان» در بخش ایلام چیرگی داشتند و از تاخت و تاز سکایان در امان بودند. ایشان در این زمان به سمت دره‎های کوهستان‌ها در ناحیه‌ای به حرکت درآمدند که در آینده دو تن از نوادگان چیش‌پیش – یعنی کورش بزرگ در پاسارگاد و داریوش بزرگ در پارسه – آن را پُر آوازه کردند.

بنابراین چیش‌پیش در هنگام مرگ بر دو سرزمین یعنی زادبومش پارسوا در پیرامون دریاچه ارومیه به همراه انشان و پس از آن سرزمین تازه به دست آمده‌ی پارسیان یعنی «پارسه» فرمان‌روایی می‌کرد. طبیعی است که پس از مرگش سرزمین‌هایش میان دو پسرش تقسیم گردد. آریارمنه (Ariaramna) فرزند کهتر به گواهی لوح برجای مانده از او «شاه ِ بزرگ، شاه ِ شاهان، شاه ِ سرزمین پارسه، پسر ِ شاه چیش‌پیش، نوه‌یِ هخامنش» گردید. ولی فرزند کهتر یعنی کورش یکم (600-640 پ.م.) با اینکه پسر مهتر بود، فرمان‌گزار برادر شد و تنها به عنوان «شاه ِ بزرگ» دست یافت و بر میهن دیرینه، یعنی پارسوماش فرمان‌روایی کرد.

در 625 پ.م. در #سرزمین_ماد «هووخشتره» پسر «خشتریته» بار دیگر توانست به روزگار ماد سر و سامان بدهد. وی به بازگویی هردوت سَرهای سرکردگان سکایی را از باده گرم کرد و با این تدبیر آنها را فرو گرفت. وی توانست با یاری سکایان ِ فرمان‌گزار، سپاهی توانمند بسازد که دربرگیرنده‌ی سه بخش کمان‌داران، نیزه‌داران و سواران بود و احتمالا همو بود که توانست به پادشاهی «شاه ِ شاهان» آریارمنه پایان بدهد. به همین سان پسرش «آرشام» و نوه‌ی او «ویشتاسپ» را حتی از جایگاه «شاه»ی برانداخت و لوح آریارمنه را نیز با خود به اکباتان برد. هووخشتره احتمالا توانسته بود بر سرزمین پارسوماش که در دستان کورش یکم بود چیره گردد.

در این زمان پادشاهی هر دو سرزمین – یعنی پارسه و پارسوماش – به کمبوجیه‌ی یکم (559-600 پ.م.) سپرده شد و در کل عنوان «شاه شهر انشان» را یافته بود. کمبوجیه که از درگیری‌های میان‌رودان دور بود و کمابیش سرزمین خود را در آرامش می‌دید، توانست با زناشویی با ماندانا دختر ایشتوویگو (آشتیاگ) پایگاه برجسته‌ای برای خود در میان مادها بیابد.

از این پیوند زناشویی کورش بزرگ زاده شد. کورش دوم (559 پ.م.) بی‌درنگ پس از نشستن بر تخت شاهی در پاسارگاد دست به ساختن سازه‌هایی زد تا نشان دهد از دوده‌ی پادشاهان است و به گونه‌ای توان خود را به دیگر قدرت‌ها نشان دهد. او در پاسارگاد و در سنگ‌نبشته‌ای خود را «شاه ِ بزرگ، هخامنشی» می‌خواند و این نشان دهنده‌ی آن است که او دیگر فرمان‌گزاری پدربزرگ خود یعنی آشتیاگ را برنمی‌تافته. با بررسی این رخ‌دادها درمی‎یابیم که کورش بزرگ به همراه شماری از سران ماد در اندیشه‌ی گردآوردن همگی تیره‌های ایرانی و راه اندازی فرمان‌روایی بزرگ ایران بوده است.

کمرون، جورج گلن 1381: ایران در سپیده‌دم تاریخ، برگردان حسن انوشه: 171-161

* هر گونه برداشت از داده‌های این تارنگار تنها با ذکر نام نویسنده و نشانی مجاز است.
—-——
به کانال تلگرامی تاریخ و فرهنگ ایران بپیوندید:
🔗 https://t.me/joinchat/AAAAADwQPG84PXA6Mpe03g

🏏 #چوگان ورزش کهن ایرانی

چوگان از ورزش‌های کهن ایرانی است که امروزه به ورزشی جهانی تبدیل شده است. این بازی از نزدیک ۶۰۰ قبل از میلاد در ایران شکل گرفت و در زمان #هخامنشیان بازی می‌شده است. چوگان به هنگام حضور داریوش نخست در هند، در آن سرزمین رواج یافت. همچنین در دوره #ساسانیان بخشی از فرهنگ بازی‌های این دوره بوده است.

#رودکی نخستین شاعری است که پس از یورش اعراب از چوگان گفتگو می‌کند:

زمانه اسب و تو رایض، به رای خویشت تاز
زمانه گوی و تو چوگان، به رای خویشت باز

و #فردوسی نیز به فراوان از آن نام می‌برد. فردوسی داستان چوگان بازی سیاوش و افراسیاب را به نظم درمی‌آورد و در جای دیگری می‌گوید:

همه کودکان را به میدان فرست
برای دیدن گوی و چوگان فرست

سعدی، حافظ، ناصرخسرو و مولانا هم به چوگان اشاره کرده‌اند.

برای خواندن درباره ی پیشینه و تاریخچه‌ی چوگان در ایران باستان به این نشانی بروید:

http://ariapars.persianblog.ir/post/161
——
به کانال تلگرامی تاریخ و فرهنگ ایران بپیوندید:
🔗 https://t.me/joinchat/AAAAADwQPG84PXA6Mpe03g

#گارد_جاویدان یا سپاه فناناپذیر دسته‌ای از سربازان ویژه بودند که در زمان #هخامنشیان به عنوان گارد شاهنشاهی و البته بخشی از سپاه و ارتش ایران در حنگ‌های با یونان ایفای نقش می‌کردند.
شُمار هم‌وندان (اعضا) این سپاه ده هزار تَن بود که هیچ‌گاه از شمار ایشان کم نمی‌شد. اگر کسی بازنشته یا کشته می‌شد بی‌درنگ سربازی تازه جای اون را می‌گرفت. این سپاه در آن زمان در سراسر جهان بی‌همتا و پُرآوازه بود.

برای به دست آوردن داده‌های بیش‌تر در این زمینه به این نشانی مراجعه کنید:
http://ariapars.persianblog.ir/post/231

#کاریز یا #قنات شاه‌کار مهندسی آب در ایران باستان- در زمان #مادها و #هخامنشیان این راه‎روهای زیرزمینی آبی وجود داشته است. در این زمینه بیش‌تر بخوانید:
https://goo.gl/iTIh9v
—
@iranhistor

سازه‌های آبی #شوشتر سامانه‌ای بزرگ از از پل‌ها، بندها، آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های هدایت آب مربوط به دوران #هخامنشیان تا #ساسانیان
—
@iranhistor

داستان #آریا_برزن هخامنشی و ایستادگی مقابل اسکندر

#آریو_برزن یکی از سرداران بزرگ در زمان #هخامنشیان ایران است که در برابر تازش اسکندر مقدونی به سرزمین ایران، با دلیری به همراه شمار بسیار اندک یاران از سرزمین خود پاس‌داری کرد و در حالی که می توانست تسلیم شود این را نپذیرفت و تا پایان ایستادگی کرد و در این راه جان خود را از دست داد و حماسه‌ی (دربند پارس) را از خود در تاریخ برای ما به یادگار گذاشت. (برخی بر این باورند آریا برزن از پدران قوم ایرانی #لُر، #بختیاری و یا #کردها ی امروزی بوده است)
داستان مقاومت و ایستادگی آریا برزن را در نشانی زیر بخوانید:
http://ariapars.persianblog.ir/post/60
—-
از کانال تلگرامی تاریخ و فرهنگ ایران:
https://telegram.me/iranhistor
@iranhistor