در مورد سلمان فارسی پنج روایت نقل شده است و ما طبق کتاب سلمان فارسی نوشته حسین خنجی هر پنج روایت را در پخش های مختلف به مرور برای شما بیان میکنیم . بخش دوم ناگفته های سلمان فارسی پيـروانِ مـذهبِ يعقـوبی نيـز سـخت مـورد آزار و اذيـت ملکانيهـا و نـسطوريها واقـع مـیشـدند. امکانـاتی کەتبليـغگـرانِ مــذهبِ ملکــانیِ آمــده از شــام درزمــان خــسرو پرويــز در عــراق وخوزســتان يافتند سبب شد کەبەهدفِ کشاندن کشيشان مذاهبِ ديگرِ مـسيحيان بەديـن خودشان تنگيهائی برای کشيشان آن مذهبها ايجاد کنند و کليساهارا ازآنها بگيرند، کە داستانی دارد. از ميــانِ همــۀ مذهبــهای مــسيحيان ْتنــهاآريوســیهــابودنــد کە عيــسی را پيامبری همچون موسا و ابراهيم میشمردند، و او رانه خدا می دانـستند و نـه پسرِخدا. بەخاطر همين عقيدهشان بود کەازجانب عموم مذاهب مسيحيان تکفير و اذيت میشدند. برخلافِ ديگـر مـسيحيان کە منتظـربودنـد عيـسی از آسمـان بەزيـرآيـد و سـلطنت جهـانی تـشکيل دهـد، آريوسـیهـا معتقـد بودنـدکەيک پيامبری درآخرزمان خواهد آمد و دين موسی و عيسی را احياءخواهد کرد و گسترش خواهد داد. آنچە کەآنها دربارۀ عيسی و مـريم مـیگفتنـد شـبيهِ همانها بود کەبعدها درقرآن دربارۀ عيسی و مريم برپيامبر اکرم وحی شد. آيا سلمان يک کشيش جوانِ مسيحی بوده کەزبانِ سريانی رابەروانی مـیدانـسته و دراوائـل سـلطنت خـسرو پرويـز، درزيـرفـشار کشيـشان ِنيرومنـدِ مخالفِ مذهبش ازخوزستان يا عراق بە عربستان گريخته و سـرانجام بەمکـه رسيده و دربازار صفا دَکّۀپيشه وری داشته، و نامش هـم «سـلمان» و سـريانی بـوده، ولـی نـام عربـیِ «جـبر» بـرخـودش نهاده بوده و تبليـغ ديـن مـیکـرده و بەحنيفـان مکـه نويـد مـیداده کەقـراراسـت پيـامبر موعـودِتـورات و انجيـل بەهمين زوديها ظهور کند؟ آنچە کە درتــاريخ اســلام «ديــنِ حنيــف» ناميــده شــده کەپــی ازاســلام کسان بسياری در عربستان تبليغ میکرده اند مسيحيتِ آريوسـی بـوده اسـت . تصوراينکە سلمان کشيشِ آريوسی بوده و برای تبليغ دين توحيدیِ حنيف بەمکه رفته بوده دورازپذيرش خرد نيست؛زيراچنين تبليغگرانـی در ميـان قبايل نقاط بسياری از عربستان پراکنده بودند. پـژوهشگرانـی کەپنداشـته انـد سـلمان ازتبليـغگـرانِ مـانوی بـوده اسـت نظرشــان پايــه نــدارد، زيــراروايتــهای ســلمان عمومًــا دربــارۀ مــسيح بــوده، و مــیدانــيم کە مانويــان و مــسيحيان دشمنــانِ سرســخت ِيکــديگربودنــد. هــيچ نشانه ای ازاينکە سلمان پيشترها مانوی بوده است نمی توان بەدست آورد؛ ولــی همــۀنــشانه هــاخــبر از مــسيحی ِحنيــف بــودنِ او مــیدهــد. لــذا مــیتــوان پذيرفت کەاو يک تبليغگرِ مذهب ِيکتاپرست ِآريوسی بوده است. مـسيحيان دشمنـان سرسـخت ديـنِ مَزدايَـسنَە(ديـن زرتـشت) بودنـد، و مَزدايَسنان (پيـروانِ ديـن زرتـشت) راپليـد (نجـس) مـیشمردنـد. ميترايَـسنان نيــزنــزد آنها پليــدترين مــردمِ دنيــابودنــد. ســلمان نيــز ضــديتِ عجيبــی بــا ايرانيان و دينِ ايرانی داشته است. @irandargozar_zaman