باز هم بحث شیرین «جمع صفر در بازارهای مالی» دوستی این مطلب را فرستاده که ببینم. خندیدم و گفتم اگر می‌دانستم برخی عزیزان معامله‌گر این قدر در این ۲-۳ سال با این عنوان «جمع صفر» درگیر خواهند بود از همان اول می‌گفتم «جمع بازار» که راضی باشند و این قدر برای ابطال این حرف تلاش نکنند و به زحمت نیفتند :) در واقع نکته‌ای که این مطلب انگلیسی ارجاع شده در متن گفته حرف جدید یا خاصی نیست و همان چیزی است که از روز اول گفتیم: انتگرال زرنگ‌بازی و استراتژی معاملاتی فعال در بازار مالی «نسب به بازده کلی بازار» جمع صفر است. یعنی وقتی بازده یک استراتژی‌ منفعل در بازار را از جمع کل بازده‌ همه استراتژی‌های فعال (Active Investment) کم کنیم همیشه به عدد صفر می‌رسیم! حالا چرا این عبارت «جمع صفر»؟ راستش این یک اصطلاح فنی در بین اهالی اقتصاد است که به موقعیت‌هایی اشاره می‌کند که مازاد (Surplus) جدیدی در اقتصاد خلق نمی‌شود و فقط یک مازاد مشخص بین بازی‌گران باز-تقسیم می‌شود. آن‌هایی که نظریه بازی را نه از روی تفنن و سرسری بل‌که با دقت مطالعه کرده باشند می‌دانند که بازی‌های با جمع ثابت (از جمله همان جمع بازار) به لحاظ ریاضی نهایتا قابل تبدیل به جمع صفر هستند چون کسر کردن یک عدد ثابت از پاداش بازی‌گران چیز خاصی را در تعادل و رفتار بازی عوض نمی‌کند. در نتیجه اصطلاح جمع صفر را حتی برای اشاره به بازی‌های با جمع ثابت غیرصفر هم به کار می‌بریم تا بحث را عمومی و کار را راحت‌تر کرده باشیم. (البته این را در حاشیه اشاره کنیم که اصطلاح بازی و نظریه بازی برای فهم توزیع پاداش در معاملات بازار سرمایه زیاده‌روی و نابه‌جا است چون عنصر رفتار استراتژیک در این معاملات حضور چندانی ندارد. به لحاظ فنی، عبارت «جمع صفر» از عبارت «بازی جمع صفر» دقیق‌تر است و کلا نیازی به نظریه بازی‌ها در این بحث نداریم.) اگر می‌پرسید یک مصداق برای جمع صفر در بازار مالی چیست؟ باید بگویم همان استراتژی که دوست‌مان آقای نصر اصفهانی در کانالش تبلیغ کرده است که مثلا «با شایعه بخر و با خبر بفروش» (یا شاید هم برعکس، این حرف‌ها از دید اقتصادی اهمیت خاصی ندارد.). چرا این استراتژی مصداق جمع صفر است؟ چون برای هر خریداری در شایعه، یک فروشنده در شایعه نیاز هست و برای هر فروشنده‌ای در خبر، یک خریدار در خبر لازم است تا معامله انجام شود. دانش زیادی لازم نداریم که ببینیم جمع بازده «مازاد» هر دو نفری که این استراتژی متضاد هم را دنبال می‌کنند، نهایتا صفر مطلق است! بازده مازاد یعنی چی؟ یعنی بازده مازاد بر سودی که یک پوزیشن منفعل در بازار تولید می‌کرد. خلاصه جمع کل سود مازاد این زرنگ‌بازی‌ها در بازار نهایتا همان سود منفعل (Passive Investment) کل بازار است و مازاد جدید مهمی در اقتصاد خلق نمی‌کند. یک راه دیگر دیدن قضیه هم این است: سود استراتژی‌های معاملاتی بازار مالی در هیچ‌جای تولید ناخالص داخلی منعکس نمی‌شود چون جزیی از تولید واقعی اقتصاد نیست. تماس با نویسنده @hamed_ghoddusi @hamedghoddusi