شبی یک سرگذشت : امشب عوامل سقوط ساسانیان ق ۱ شکست ساسانیان دربرابرتازیان اتفاقی نبود بلکه چند عامل موجب این اتفاق گردید و ریشه درزمان داردکه طی چندشب بصورت مختصر به آن میپردازیم* خسرو پرویز ۵۹۰ تا ۶۲۸ میلادی* بیست و چهارمین پادشاه ساسانی و از نامدارترین شهریاران دودمان ساسانیان است. «خسرو دوم» نامی است که رومیان به وی داده‌اند ، درزمان او بودکه پیامبراسلام بدنیاآمد مورخان ایرانی وی راخسرو پرویز گفته‌اند ، او به جای پدرش ، هرمز چهارم بر تخت پادشاهی نشست ، در آغاز پادشاهی ، با شورش بهرام چوبین روبروشد و پس از شکست از سپاه وی به روم گریخت ، اندکی بعد با حمایت قیصر روم و با سپاهی که وی در اختیارش گذاشته بود به ایران بازگشت ، بهرام را شکست داد و تاج و تختش را پس گرفت ، قیصر روم همچنین دخترش که مریم نام داشت را به زنی به او دادهمچنین خسرو همسر دیگری به نام شیرین داشت که داستان عشق آن دو از پرآوازه‌ترین داستان‌های عاشقانه ادبیات فارسی است که آنرا نظامی گنجوی به نحو زیبایی سروده است این جنگ‌ها از سال ۶۰۲ تا ۶۲۷ میلادی تقریباً به مدت بیست وهفت سال ، ادامه داشت ، و شرح آن از این قراربودکه تاوقتی موریکیوس امپراتور روم بود ، روابط مابین دو دربار کاملاً صمیمانه بود ، ولی در سال ۶۰۲ میلادی موریکیوس بدست فوکاس امپراتور بعدی بیزانس کشته شد ، خسرو پرویز فوکاس را به رسمیت نشناخت ، جنگ مابین دولتین شروع شد. خسرو با لشکری وارد بین‌النهرین شد و قلعه دارا را محاصره کرد و بعد از سه ماه آن را گرفت ، پس از آن قشون ایران از فرات گذشته و سایر شهر های رومی را گرفته تا نزدیکی بیروت امروزی پیش رفتند در سال ۶۱۴ میلادی سپاه ایران عازم اورشلیم شدند و توانستند بیت‌المقدس را تسخیر کنند ، کلیساها و معابد شهر ، از جمله محل مقدسی که عیسی مسیح مصلوب شده بود با خاک یکسان شد و قطعه‌ ای از صلیبی که گفته می‌شود مسیح با آن به صلیب کشیده شده و به نام صلیب راستین شناخته می‌شود ، همچون غنیمتی فوق‌العاده گران‌بها به تیسفون فرستاده شد ، خسرو به این فتوحات خود اکتفا نکرده ، شهربُراز را که یکی از سرداران نامی ایران بود با قشونی به طرف مصر فرستاد و او از کویری که مابین شامات و مصر حائل است گذشته وارد مصر شد و در سال ۶۱۶ میلادی اسکندریه را که شهری نامی و تجارتی بود گرفت ، این فتح سردار ایران اثر بزرگی در عالم آن روزی گذاشت ، زیرا مدت نُه قرن بود که مملکت مصر از تصرف ایران خارج شدوشاهان ساسانی همواره در این صدد بودند که حدود ایران را به حدود زمان هخامنشی برسانند. از طرف دیگر در سال ۶۱۷ میلادی، شاهین سردار نامی دیگر ایران از کاپادوکیه گذشته ممالک آسیای صغیر را یک به یک گرفت و به قسطنطنیه رسید. هراکلیوس(هرقل) در این زمان با سردار ایرانی ملاقاتی کرده ، سفیری نزد خسرو پرویز برای مذاکرات صلح فرستاده شد، ولی مذاکرات به جایی نرسید ، خسرو نه تنها برای مذاکرات صلح حاضر نشد ، بلکه سفیر را در حبس انداخته تهدید به قتل کرد ، پس از آن کالسدون به‌زودی توسط قشون ایران تسخیر شد و ایران تقریباً به حدود زمان هخامنشی رسید خسرو نتوانست ازاین پیروزی‌ها استفاده کندباامدن هراکلیوس به کمک فوکاس رومیان دست به حمله زده تانزدیک تیسفون پیش امدندوبه تلافی خراب کردن کلیسا وبردن صلیب آتشکده آذرگشسب راغارت کردند. این مطلب ادامه دارد* کاظم مزینانی تا جستاری دیگربدرود بن مایه: تاریخ ایران کمبریج جلد سوم قسمت ساسانیان ص ۷۰ به بعد ایران باستان پیرنیا مشیرالدوله هزاره های گمشده ج۵ص۴ تجارب العمم ابن مسکویه ص۲۲۰ ایران باستان کریستین سن ص۶۴۳* @goshetarikh