. تراژدی مشترک پادشاه، ایران و ما امیریحیی آیت‌اللهی در بخشی از مقاله خود به نام «سلطنت پهلوی: اصلاح‌گر یا محافظه‌کار؟» - که در شماره سوم «فریدون» منتشر شده است - به یک تراژدی مشترک ایرانی اشاره می‌کند و می‌نویسد: «تراژدی پادشاه و ایران و ما آن است که محمدرضا شاه پهلوی مهم‌ترین کسی بود که توده‌های مرگ‌خواه‌ش را به مردمی خودباور بدل کرد؛ ولی شاه‌پرورده‌گان ترجیح دادند که خودباوری‌شان را یک‌جا تقدیم آخوند خمینی کنند و احساس مردم شدن و خودبسندگی را نابهنگام در بی‌راهه‌ی خودویرانگری به زوال بیفکنند. با الهام از رنج‌نامه‌ی محمدعلی فروغی درباره سالیان پایانی قاجار که با دریغ و درد می‌گفت "ایران نه دولت دارد و نه ملت"، می‌بایست بگوییم که ایران در دوره پهلوی دولت داشت اما ملت نداشت و در دوره جمهوری اسلامی دولت ندارد اما ملت دارد؛ ملتی که می‌خواهد دولت ازدست‌رفته خود را بازیابد. شالوده‌های این ملت و به بار نشستن این ملت بیش از همه مدیون پادشاه ایران است» ---- امیریحیی آیت‌اللهی پژوهشگر ساکن آلمان در زمینه فلسفه و علوم سیاسی است. رساله دکترای او پیرامون «پیوند محافظه‌کاری سیاسی و اصلاحگری دینی در ایران مابین ۱۹۰۵ تا ۱۹۷۹» بود.‌‌ لینک مقاله در وبسایت «فریدون»: https://www.fereydoun.org/articles/84592 @fereydoun_magazine