🍀بقیه متن سخنرانی
🌹صفحه دوم
سفره شب چله : این سفره در ایران باستان « میَزدMyazd » نام داشت . بر روی این سفره میوه های تازه و میوه های خشک و آجیل لرک Lork ( آجیل هفت مغز شامل : بادام ، پسته ، سنجد ، کشمش ، گردو ، انجیر ، خرما ) قرار می دادند . علاوه بر این خوراکی ها ، تعدادی آلات و ادوات نیایش مانند : آتش دان ، عطر دان ، بخور دان ، بَرُسم Barsom (شاخه بریده گیاهانی مانند : انار ، گز ، هوم ) نیز روی این سفره می گذاشتند . امروزه در هر یک از نقاط ایران ، مراسم یلدا با فرهنگ مربوط به همان منطقه انجام می گیرد . در گیلان هندوانه ، انار ، ازگیل پخته ، آجیل ، لبو پخته ، شیرینی ، مرکبات در سفره یلدا به عنوان خوراکی های شب یلدا قرار داده می شود . همچنین از طرف خانواده هایی که در همان سال پسر خود را داماد کرده اند ، یک طبق محتوی میوه و تنقلات شب چله که در وسط آن یک ماهی سفید تازه و خام با تزیین سبزی قرار دارد به خانه نوعروس فرستاده می شود که موجب خیر و برکت و فراوانی برای زوجین می گردد .
خوردنی های شب چلّه در گیلان : هندوانه از خوراکی های اصلی شب چله می باشد زیرا اعتقاد بر این است که خوردن هندوانه در شب چله موجب می شود که در زمستان سرما را احساس نکنند و در تابستان احساس عطش نکنند . ازگیل رسیده نیز از خوراکی های متداول در شب چله می باشد زیرا اعتقاد بر این است که مقاومت بدن را برای مقابله با سرمای زمستان افزایش می دهد . آجیل های خانگی شامل : برنج برشته شده ، عدس سرخ کرده ، نقل ، نخود برشته ، کشمش ، تخم هندوانه و تخم خربزه بو داده از دیگر خوراکی های شب چله می باشد . آجیل شیرین ، آب کونوس ( ازگیل خیسانده در آب نمک ) ، آب خوج ( گلابی وحشی خیسانده در آب نمک ) ، پرتقال ، انار دانه شده ، لیمو ، خربزه هم از جمله خوراکی های شب چله هستند .
آداب شب چلّه :
1= فال حافظ : در شب چله یکی از صاحب نظران خانواده ، دیوان حافظی را برداشته و تک تک بدست افراد می دهد تا هر فرد با نیت کردن توسط انگشت میانی دست خود صفحه ای از دیوان حافظ را بگشاید . اگر سرآغاز غزل در همان صفحه باشد صاحب نظر آن را می خواند و در غیر این صورت یک صفحه به عقب یا جلو رجوع نموده و غزل را می خواند ، نیت کننده در یکی از بیت های خوانده شده متوجه می شود که نیت او خیر است با نه ؟
2= فال پوست هندوانه : در شب چله به هرزحمتی که باشد هندوانه تهیه می شود . برای برگزاری فال پوست هندوانه ابتدا اشعاری به صورت : « امشو ، شب چله / خانم جیر پله / چاقو بزنم هندانه کله » خوانده می شود ، پس از آن پوست هندوانه از محل اتصال هندوانه به بوته به اندازه یک نعلبکی جدا می کنند و بعد آن را به چهار قسمت مساوی تقسیم می کنند . این چهار تکه را به تک تک افراد می دهند تا آن ها این قطعات را در دست گرفته و از جلوی خود به پشت سر خود بیندازند :
اگر هرچهار قطعه ای که برزمین می افتد سمت سبز رنگ بالا باشد خیلی خوب است .
اگر سه قطعه از سمت سبز بالاباشد و یک قطعه سفید بالا باشد خوب است .
اگر دوقطعه از سمت سبز و دوقطعه از سمت سفید بالا باشد خیر است .
اگر یک قطعه از سمت سبز و سه قطعه از سمت سفید بالا بیفتد باطل است .
اگر هر چهار قطعه از سمت سفید بالا قرار گیرد بد می باشد .
3= فال پیش بینی هوا : در مناطق کوهستانی گیلان معمولأ گالش ها در غروبی که به شب چله ختم می شود همه گوسفندان خود را داخل طویله می کنند . صبح روز بعد برای اطلاع از چگونگی وضعیت هوا در زمستان ، درب طویله را باز می کنند :
اگراولین گوسفندی که از طویله بیرون می آید سفید باشد زمستان پُر برف خواهد شد .
اگراولین گوسفندی که ازطویله بیرون می آید سیاه باشدزمستان بارانی وابری می شود .
اگر اولین گوسفندی که از طویله بیرون می آید بور باشد هوای زمستان آفتابی و خوب خواهد شد .
همچنین اگر بز ها هنگام خارج شدن از طویله ، دم خود را به جنبانند ، هوای زمستان سخت و پُر برف و باران خواهد بود .
باورداشتی از شب چلّه : در گذشته اعتقاد بر این بود که زمستان از سه بخش نامساوی تشکیل می شود :
بخش اول : مذکر بوده و چله برادر بزرگ یا پیله چله نام دارد و مدت آن 40 روز از اول دی ماه تا دهم بهمن می باشد .
بخش دوم : مذکر است و چله برادر کوچک یا کوچی چله نام دارد و مدت آن 20 روز بوده از یازدهم بهمن تا آخر بهمن می باشد .
بخش سوم : مؤنث بوده و پیره زن یا عجوزه نام دارد و 7 تا 10 روز پایانی اسفند می باشد . پس از آن بهار کورکی یا دختر بهار ظاهر می شود . همچنین اعتقاد بر این است که اگر بین دو برادر بزرگ چله و برادرکوچک چله جنگ و دعوا گردد ، زمستان پر برف و باران خواهد بود . ماه اسفند به نام ماه لاغرکشان معروف می باشد زیرا اعتقاد بر این است که در ماه اسفند رگهای آدمی باریک می گردد و انسان احساس سرمای بیشتری می کند .
🌹صفحه دوم
@avayegiulan🆔 @taherehsharami@faramarzkoochakizad🌻🌻🌻
