سام درمی‌آید. و روغن با پوست بدن آغشته می‌شود و بداخل آن نفوذ می‌کند و موجب تقویت انسان است و همچنان از استعمال مواد خوشبو، نشاط جسم افزونی می‌گیرد. و می‌بینیم‌ که پیامبر صلی الله علیه و سلم روزه‌دار را از آنها نهی نکرده است‌، پس آنها جایز هستند و اکتحال‌ ‌و سرمه‌کشیدن بچشم نیزحکم آنها را دارد. و در زمان پیامبر صلی الله علیه و سلم اتفاق می‌افتادکه در جهاد یا غیرجهاد سرکشی شکسته و شکافته شود و یا شاهرگش پاره شود و درمان‌گردد. اگر اینکار موجب باطل شدن روزه می‌گشت‌، پیامبر صلی الله علیه و سلم بدان اشاره می‌فرمود و چون روزه‌دار را ازآن نهی نکرده است پس آنها را موجب افطار ندانسته است‌. سپس گفته است‌: بدیهی است که سرمه خوراک نیست وکسی آن را داخل درون شکم نمی‌کند نه ازراه بینی ونه ازراه دهان‌. و حقنه شرجیه (‌اماله‌کردن‌) نیز برای تغذیه نیست بلکه شکم و معده و روده‌ها را نیز خالی می‌کند، همانگونه که اگر ماده‌ی مسهلی را بویند یا آنچنان ترسی بر وی مستولی شودکه فورا اسهال‌گردد روزه‌اش باطل نمی‌شود، چون چیزی بمعده‌اش نرسیده است‌. همچنین دوای سر شکسته و زخم وسیع و رگهای پاره شده‌که بداخل معده نفوذ می‌کند شباهتی با مواد خوراکی ندارد. خداوند گفته است‌:" كتب عليكم الصيام كما كتب على الذين من قبلكم "و پیامبر فرموده است: الصوم جنة، وقال: [روزه سپرگناه است و انسان را از ارتکاب آن مصون می‌دارد]" و گفته است:"إن الشيطان يجري من ابن آدم مجرى الدم فضيقوا مجاريه بالجوع والصوم [‌شیطان در مجرای‌ [3] خون انسان جریان دارد، پس مجرای وی را با گرسنگی و روزه تنگ‌کنید (‌یعنی هراندازه خوراک و غذا قوی وانرژی‌زا باشد خون بیشتر است و هر اندازه خون بدن بیشتر باشد شهواتهای نفسانی‌که دام شیطانند بیشتر می‌شوند ]"‌. روزه‌دار از خوردن و آشامیدن منع شده است‌، چه خورد و خوراک‌، موجب تقویت جسم و بدن است‌، پس خون‌که مجرای شیطان دربدن می‌باشد ازخوردن و نوشیدن بوجود می‌آید نه از ‌“‌حقنه شرجیه‌“ (‌اماله‌کردن‌) و سرمه بچشم‌کشیدن و قطره چکاندن به مجرای ادرار و مداوای سر شکسته و زخم وسیع و رگهای پاره بدن‌“ پایان سخن ابن تیمیه‌. ٨-‌برای روزه‌دار، اول شب تا طلوع فجر، خوردن و نوشیدن و همخوابگی با همسرمباح است‌. هرگاه‌کسی متوجه طلوع فجرشد ودردهان لقمه غذا داشت‌، بر وی واجب است‌که لقمه را ازدهان بیندازد. و اگر مشغول عمل همخوابگی بود، باید فوراً‌آن را ترک‌کند. اگربمحض مشاهده فجرو تشخیص آن‌، لقمه را انداخت یا عمل همخوابگی را قطع‌کرد، روزه او صحیح است‌، اگر از روی اختیار و با میل خویش لقمه غذا را دورنریخت و یا عمل جماع را قطع نکرد، روزه او صحیح نیست‌. (‌در عصر پیامبر صلی الله علیه و سلم درماه رمضان دوباراذان صبح‌گفته می‌شد، بار اول بلال اذان می‌گفت‌که هنوز شب بود و بار دوم ام مکتوم اذان می‌گفت‌،‌که مقارن طلوع فجر بود)‌. بخاری و مسلم از عایشه‌(‌رض‌) روایت کرده‌اند، که پیامبر صلی الله علیه و سلم گفت‌:" إن بلالا يؤذن بليل، فكلوا، واشربوا، حتى يؤذن ابن أم مكتوم [همانا اذان بلال در شب است‌، پس بهنگام اذان او، بخوردن و آشامیدن ادامه دهید، تا اینکه ابن ام مکتوم اذان می‌گوید ]"‌. ٩-‌برای روزه‌دار مباح است‌،‌که با حالت جنابت صبح‌کند و غسل جنابت یا هرگونه غسل واجبی را بعد ازطلوع فجرانجام دهد. قبلا نیزبه حدیث منقول از حضرت عایشه در این باره اشاره‌کردیم‌. ١٠-‌زنان اگر شب از خون قاعدگی و خون زایمان پاک شدند، شرعاً می‌توانند روزه باشند و غسل را بعد از طلوع فجر و در روزانجام دهند و خود را برای نماز پاکیزه کنند. -------------------------------------------------------------------------------- [1] -‌حجامت‌: خون گرفتن از سر می‌باشد ولی فصد عبارت از خون گرفتن از بدن هر عضوی باشد فرق نمی‌کند. [2] -‌برای علمای شافعیه اگر بلغم بمخرج حرف (‌ح‌) برسد و آن را فرو برد روزه‌اش باطل می‌شود. [3] -می توان گفت که شیطان بماند خون در تن انسان جریان دارد.