چیزهايي که در حال روزه مباح میباشند
مباحات روزه:
1-فرو رفتن درآب و نزول درآن، چون ابوبکر بن عبدالرحمن از بعضی از یاران پیامبر صلی الله علیه و سلم نقلکرده است: “من پیامبر صلی الله علیه و سلم را دیدمکه در حال روزه، آب بر سر خود میریخت، چون بسیار تشنه بود یا از شدتگرما چنان میکرد“. بروایت احمد و مالک و ابوداود و با اسناد صحیح.
در صحیحین ازعایشه روایت شده استکه “پیامبر صلی الله علیه و سلم در حالیکه جنب بود و روزه هم داشت، صبح میکرد، سپس غسل میکرد“." كان يصبح جنبا، وهو صائم، ثم يغتسل [اگر بدون قصد، آب بداخل شکم روزهدار رفت روزهاش صحیح است]".
٢-سرمهکشیدن و قطره چکاندن بچشم و امثال آن، خواه مزه آن را در گلویش احساسکند یا نکند. چون چشم راهی نیستکه به شکم منتهی شود. از انس نقل شده استکه: “او در حال روزه، سرمه بچشم میکشید“.
علمای شافعیه چنینگفتهاند و ابن المنذرآن را از عطاء و حسن و نخعی و اوزاعی وابوحنیفه و ابوثورحکایت نموده است و درمیان اصحاب پیامبر صلی الله علیه و سلم از ابن عمرو انس و ابن ابی اوفی نیزروایتگردیده است و مذهب داود نیزچنین است. و بقول ترمذی در این باره خبرصحیحی از پیامبر صلی الله علیه و سلم نرسیده است.
٣-بوسه برایکسیکه خویشتن داربوده و خوف غلبه شهوت را نداشته باشد.
حضرت عایشهگفته است: “پیامبر صلی الله علیه و سلم زنان خود را میبوسید و با آنان معاشرت نیز میکرد وحال آنکه او روزه بود واوبیش ازهمه شما برخویشتن وآرزوهای نفسانی خویش، مسلط بود (یعنی اگرکسی ازخویشتن ایمن و بر خویشتن مسلط باشد،که دچار عمل همخوابگی وآمیزش نمیشود، بوسیدن و معاشرت با زنان برای روزه، اشکالی پیش نمیآورد“.
و از حضرت عمر روایت استکهگفت: “روزی بر سر نشاط آمده و هوسکردم زنم را بوسیدم و حال آنکه روزه بودم. لذا پیش پیامبر صلی الله علیه و سلم رفتم وگفتم: امروزکاربدی را مرتکب شدهامکه زن خود را بوسیدم و حال آنکه روزه بودم. پیامبر صلی الله علیه و سلم گفت: اگر روزه باشی و با آب مضمضهکنی چطور است؟ گفتم: در اینکار اشکالی نمیبینم. پیامبر صلی الله علیه و سلم گفت: پس چرا میپرسی؟ (یعنی این دو عمل شبیه بهم میباشند)
ابن المنذر گفته است: “عمربن خطاب وابن عباس و ابوهریره و عایشه و عطاء و شعبی و حسن و احمد و اسحاق درباره بوسه درحال روزه، رخصت قائل شدهاند.
و بنابر مذهب علمای حنفیه و شافعیه، اگر بوسه موجب تحریک شهوتگردد، کراهت دارد واگرچنین نباشدکراهت ندارد و بهتر استکه ازآن دوری نمود. در این باره برای پیر و جوان فرقی نمیکند، مدار بر تحریک شهوت و خوف انزال است، اگر موجب تحریک شهوت باشد، برای جوان و پیر نیرومندکراهت دارد و اگر موجب تحریک نباشد، برای پیر و جوان ضعیفکراهت ندارد ولی بهتر استکه اینکاررا نکنند. وقتیکه میگوئیم بوسه اشکالی پیش نمیآورد، فرق نمیکند در اینکه بوسه برگونه یا بردهان یا برغیرآن باشد. معاشرتیکه با دست زدن و معانقه و در آغوشکشیدن باشد نیز حکم بوسه دارد.
٤-تزریق آمپول خواه برای تغذیه و تقویت باشد یا برای غیرآن، خواه تزریق آمپول در رگ باشد یا عضلانی یا زبرجلدی، برای روزه اشکالی ایجاد نمیکند، اگرچه بداخل شکم نیزنفوذ پیداکند. زیرا نفوذ چیزی بداخل معده وقتی روزه را باطل میکندکه از راه معمول و عادتی باشد.
5-حجامت: زیرا در صحیح بخاری آمده استکه پیامبر صلی الله علیه و سلم درحال روزه بودن، حجامتکرده است. بنابراین حجامت جایز است مگر اینکه موجب ضعف و سستی روزهدار باشد که در آنصورتکراهت دارد. ثابت بنانی به انس بن مالک گفت: آیا شما در زمان پیامبر صلی الله علیه و سلم حجامت را برای روزهدار مکروه میدانستید؟ او گفت: نخیر، مگراینکه موجب ضعف و سستی روزهدار بوده باشد“. بروایت بخاری و دیگران. فصد [1] نیز حکم حجامت را دارد.
6-مضمضه و استنشاق جایز میباشد ولی مبالغه درآنها مکروه است. از لقیط بن صبره روایت استکه پیامبر صلی الله علیه و سلم به ویگفت:" فإذا استنشقت فأبلغ، إلا أن تكون صائما [هرگاه استنشاقکردی درآن مبالغهکن مگراینکه روزه باشی