🔸 بوم‌اندیشی 🔸

#معرفی_پادکست
#معرفی_کتاب

🔷 شکست انحصار دولت در توسعه؛ چرا به رویکردی بوم‌گرا نیاز داریم؟

نگارنده: احسان یوسفیان
دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی توسعه اجتماعی-روستایی

وقتی مشروطه‌خواه جاویدنام، میرزا یوسف‌خان مستشارالدوله با شجاعت و نیک اندیشی، "رسالهٔ یک کلمه" را می‌نوشت و وقتی در طول یک قرن بعد بسیاری از ایرانیان از جمله دانشجوی کارشناسی‌ای در کتابخانهٔ دانشکده علوم اجتماعی، با اشک شوق این رساله را می‌خواند، باورپذیر نبود که همین یک کلمه "قانون" همان‌طور که می‌تواند دست بی‌قرار پادشاه و خان را از گلوی رعایا بردارد و انسان‌ها را فارغ از دارایی هاشان به تساوی قضاوت کند، میتواند دهان واحدی شود که همه شهروندان را به خاموشی و اطاعت از خیر ملی فرابخواند.

این "کلمه" سترگ، این "قانون" مقدس، نه تنها در کشور ما که در بسیاری از کشورهایی که مدرنیزاسیون و تجربه ملت-دولت شدن را از سر میگذراندند، مربی بزرگی شد به نام دولت که از پایتخت فرمان میداد و همه را به طرفداری از تیم ملی فرا میخواند. بازی و طرفداری از باشگاه های بزرگ، تیم های شهرستانی و حتی تیم های بچه‌محل‌ها در زمین خاکی به معنای مخالفت با تیم ملی بود، رقابت، ممنوع و طرفداری و اطاعت از تیم ملی، خیرالامور و اسباب ترقی شد.

میگویید مگر میشود تیم ملی بدون آن دویدن و رقابتها از محله تا باشگاه ها.. این طور که فوتبال حرفه ای به وجود نمی‌آید و تیم ملی مان به جایی نمی رسد ... اما گویا تجربه تمرکزگرایی دولت سالار در ایران از آن زمان که رضاخان توانست دولتی مدرن را در ایران گسترش دهد تا کنون، که محتوای دولت و قانون، هزار رنگ و بوی دیگر به خود چشیده، بیشتر بر همین نمط بوده.. مگر نه این است که هنوز از زمان روشن کردن بخاری مدارس تا امتحانات نهایی دانش‌آموزان از اتاقی در قصر هزارتوی آقای دولت، به مدارس کویر و کوهستان ایران، به یکسان بخشنامه می‌شود.

پادکست چهار اپیزودی و کوتاهی که به اشتراک گذاشته ایم، برگرفته از متن کتاب "ایران؛ بوم و توسعه" نگاشته دکتر ابراهیم خدایی، دانش آموخته جامعه شناسی توسعه اجتماعی-روستایی است و به سادگی و عمق بسیار، ایده ای بدیل برای این تمرکزگرایی مطرح میکند. آن "یک کلمه" در رویکرد بوم‌گرا حاصل پاسداشت و رقابت تیم های محلی و بوم های کوچک و بزرگ است و در عین حال، اهمیت و تاثیر سطح ملی و فراملی را فراموش نمی کند.

رویکرد بوم گرا، به هویت مداری چندلایه قائل است و بین فرد و دولت مدرن، بوم ها و اجتماعات بسیاری را شناسایی و فراخوانی می‌کند. همانطور که همه ما علاوه بر فردیت و ملیتمان، عضو اجتماعات و بوم های کوچک و بزرگ بسیاری هستیم.

رویکرد بوم‌گرا به استقبال تغییر و توسعه‌ می‌رود و با رویکرد بومی‌گرا که از تغییر بیزار است، به حفظ گذشته می اندیشد و هرآنچه غیر خودی است را بیگانه و مطرود میداند، از زمین تا آسمان تفاوت دارد. رویکرد بوم‌گرا، رویکردی توسعه‌گراست، تغییر را بر اساس داشته ها و نیازهای محلی فهم می‌کند و در عین حال حضور و تعامل با عناصری از بوم‌های دیگر را برای توسعه پایدار لازم می‌بیند.

اگر میخواهید در کمتر از دوساعت اندیشه هایی ارزشمند و قابل تامل را بشنوید و با نگاه متفاوتی مواجهه داشته باشید، که فراتر از دو سر طیف تغییر جهان یا خودسازی فردی می‌رود، شنیدن این کتاب صوتی را پیشنهاد میکنم. کتابی که نمونه ای کم‌یاب از رویکرد بوم گرایی به توسعه به زبان فارسی است و زبان روان و نگاه عمیق آن، حلاوت و شیرینی شنیدن متن را تا مدتها در خاطرتان زنده نگاه خواهد داشت.

🔸برای دیدن و شنیدن مطالب بیشتر در مورد توسعه از منظر جامعه شناختی به کانال انجمن علمی-دانشجویی توسعه اجتماعی دانشگاه تهران مراجعه کنید:
@socialdevelopment_ut