از بوم تا بام دکتر محسن رنانی (مقدمه دکتر محسن رنانی بر کتاب «بوم، توسعه و آموزش؛ جامعه‌شناسیِ تاریخیِ آموزش و پرورش ایران» (نویسنده: دکتر ابراهیم خدائی، ناشر: نور علم 1402) بخش دوم: اکنون پرسش بزرگی که در برابر ما قرار دارد این است که چه کسی باید این گذار از نظام آموزش رسمی موجود به یک نظام بوم‌گرا را مدیریت و هدایت کند؟ قاعدتا در لحظه اکنون تنها حکومت است که ابزار این تحول را در دست دارد. اما متاسفانه نظام بوروکراتیک کنونی توان ورود به چنین برنامه عظیمی را ندارد. در واقع مخاطب این کتاب، ستاد آموزش و پرورش یا وزیر یا حتی کلیت حکومت است در حالی که هیچکدام از آنان فعلا توانایی ورود به چنین بحث عظیمی را ندارند. چرا که آنان هم‌اکنون درگیر انبوه مسائل ریز و درشتی هستند که روزاروز بر هم انباشته می‌شود و حل‌وفصل آنها سال‌هاست برزمین مانده است؛ و بوروکراسی حاکم نتوانسته است راهکاری برای حل آن‌ها بیابد یا اگر راهکاری یافته است از اجرای آن ناتوان بوده است و اگر راهکاری را نیز اجرا کرده است به علت ناکارامدی، به شکست کشیده شده است. در واقع تحولاتی به این عظمت نیازمند توجیه، پذیرش و حمایت فکری و عملی مراجع اصلی سیاسی است و در شرایط کنونی دغدغه آن مراجع مسائل عاجل دیگری است.پس مساله این است که برای تحقق چنین تحولی، باید ستاد را توجیه کنیم یا شخص مقامات ارشد را و پرسش این است که آیا این شدنی است و به گمان من اکنون پاسخ این است: «اگر هم شدنی باشد، نشدنی است!». از این گذشته، مگر نه این است که این کتاب از تمرکزگرایی و دولت‌سالاری می‌نالد، پس چگونه می‌توان توقع داشت با سالاری یک دولت تمرکزگرا از این شرایط رهایی یابیم؟در واقع ایدئولوژی، هر ساختار سیاسی و سازمانی را گرفتار تمرکز و دیوان‌سالاری مخرب می‌کند و امکان بوم‌گرایی را در همه حوزه‌ها از بین می برد. در حوزه آموزش حتی در تدوین کتاب‌های علمی محض و غیرعقیدتی نیز این گرفتاری وجود دارد. فراتر از این، اکنون نه تنها مساله بوم‌گرایی در آموزش کاملا مغفول مانده است بلکه حتی اصول مسلم علمی (مثل این که محتوای کتاب‌های درسی باید با سن کودک و مراحل رشد عصبی-مغزی و ظرفیت‌های شناختی او متناسب باشد) نیز نادیده گرفته می‌شود. به گمان من اکنون ترویج اندیشه بوم‌گرایی در آموزش حتی در سطح دانشگاهی هم دردی را دوا نمی‌کند. ما در بسیاری از زمینه‌ها و از جمله همین موضوع، با «کمبود دانش»‌ روبه‌رو نیستیم، بلکه با «کمبود بینش» و «کمبود کنش» روبه‌رو هستیم. بینش و کنش را باید از سطح مدرسه (شخص معلم) و خانواده شروع کنیم. در سطوح بالاتر، بینش و کنشی هم اگر رخ دهد آن را عقیم می‌کنند. لینک بخش اول: https://t.center/ebrahimkhodaee/762 لینک بخش سوم (پایانی): https://t.center/ebrahimkhodaee/764 تهیه نسخه چاپی: https://idebook.ir/product/p-300638 نسخه الکترونیکی کتاب در طاقچه: https://taaghche.com/book/191518 کانال بوم‌اندیشی در تلگرام @EbrahimKhodaee