📖 چرا؟ به این جهت!از منابع مهم اطلاعاتی بچههای دیروز، که فضای مجازی و رسانههای رنگووارنگ نداشتند، کتابهای محبوب
«به من بگو چرا» بود که با زبان ساده اطلاعات علمیشان را بالا میبرد. شاید نخستین کتاب از این نوع در ایران، کتابی بود به نام
«چرا به این جهت» که در ۱۳۱۸ ه.ق (۱۲۷۹ ه.ش) چاپ شد و در بیش از چهل فصل، بهشیوۀ پرسش و پاسخ، مطالب علمی را بیان میکرد؛ برای نمونه: آثار طبیعت، روز و شب، در آفتاب، در ماهیت اجسام، در قوۀ ثقل، و غیره. این کتاب از فرانسوی به فارسی ترجمه شد و چنانکه در آغاز کتاب آمده، نیمۀ اول آن به ترجمۀ محمدکاظمخان محلاتی، معلم علوم شیمی و طبیعی، و نیمۀ دوم به ترجمۀ
#محمدعلی_فروغی (ذُکاءالمُلک) بود. در سال ۱۲۹۳ ه.ق، بخشی از کتاب در روزنامۀ
علمی بهچاپ رسید. سپس، در سال ۱۳۱۸ ه.ق،
محمدعلی فروغی آن را تکمیل و بهصورت کتاب منتشر کرد.
مرحوم
#ایرج_افشار در این باره گفتهاست: سال ۱۳۱۶ ه.ق، هشت سال پیش از انقلاب مشروطه،
#یحیی_دولتآبادی، حاج امینالضرب، احتشامالسلطنه، و عدهای دیگر سعی کردند برای چاپ کتابهای اساسی شرکتی مطبوعاتی تأسیس کنند... .
#طالبوف برایشان حروف و کاغذ خریدهاست...
محمدعلی فروغی عضو دائمی بوده و ماهی پنجاه تومان میگرفته و بهاصطلاح ویراستاری میکردهاست... حدود سی کتاب منتشر کردند... این شرکت برخورد با جامعه از راه انتشار کتابهای عمومی را در نظر داشته... کتابی منتشر کردند مقدماتی با عنوان «چرا به این جهت» که
#محمد_قزوینی و
محمدعلی فروغی با هم از دل کتابهای فرنگی درآورده بودند که جوانها بخوانند و بفهمند».
این کتاب در سال ۱۳۹۸ در انتشارات مدرسه، در مجموعۀ گنجینۀ تاریخ ادبیات کودک و نوجوان، بهشیوۀ جدید، بهچاپ رسید. در تصویر، صفحهای از کتاب اصلی، با عنوان «بقیۀ قانون ارشمیدس و کثافت* اجسام»، را ملاحظه میکنید.
*کثافت: وزن حجمی، چگالی، غلظت
منابع: وبگاه انتشارات مدرسه؛
کتاب مستطاب چرا به این جهت، چاپ ۱۳۱۸ ه.ق؛ گفتوگو با ایرج افشار، در:
تاریخ شفاهی نشر ایران،
#عبدالحسین_آذرنگ،
#علی_دهباشی، با همکاری طوبی ساطعی، تهران: ققنوس، ۱۳۹۳، ص ۷۵.
✍🏻 سمانه ملکخانی
#معرفی_کتاب#فکر_کردن_از_کتاب_خواندن_هم_مهمتر_است@cheshmocheragh