✅در پاکستان نام های خیابانها و محلات اغلب فارسی و صورت اصیل کلمات قدیم است. خیابانهای بزرگ دوطرفه را #شاهراهمینامند، همان که ما امروز #اتوبانمیگوییم! بنده برای نمونه و محض تفریح دوستان، چند جمله و عبارت فارسی را که در آنجاها به کار میبرند و واقعا برای ما تازگی دارد در اینجا ذکر می کنم که ببینید زبانفارسی در زبان اردو چه موقعیتی دارد. نخستین چیزی که در سر بعضی کوچهها میبینید تابلوهای رانندگی است؛ در ایران ادارۀ راهنمایی و رانندگی بر سر کوچهای که نباید از آن اتومبیل بگذرد مینویسد: #عبور_ممنوعو این هر دو کلمه عربی است، اما در پاکستان گمان میکنید تابلو چه باشد؟ #راه_بند! تاکسی که مرا به کنسولگری ایران در کراچی میبرد کمی از کنسولگری گذشت، خواست به عقب برگردد، یکی از پشت سر به او فرمان میداد. در چنین مواقعی ما میگوییم: #عقب_عقب، عقب، خوب!؛ اما آن پاکستانی میگفت: #واپس، واپس، بس! و این حرفها در خیابانی زده شد که به #شاهراه_ایرانموسوم است. این مغازههایی را که ما قنادی می گوییم، و معلوم نیست چگونه کلمۀ قند صیغۀ مبالغه و صفت شغلی قناد برایش پیدا شده و بعد محل آن را قنادی گفته اند؟ آری این دکان ها را در آنجا #شیرین_کدهنامند. آنچه ما هنگام مسافرت #اسباب_و_اثاثیهمیخوانیم، در آنجا #سامانگویند. سلام البته در هر دو کشور سلام است. اما وقتی کسی به ما لطف می کند و چیزی می دهد یا محبتی ابراز می دارد، ما اگر خودمانی باشیم میگوییم: ممنونم، متشکرم، اگر فرنگی مآب باشیم میگوییم #مرسیاما در آنجا کوچک و بزرگ، همه در چنین موردی می گویند: #مهربانی! آنچه ما #شلوارگوییم در آنجا #پاجامهخوانده می شود. قطار #سریع_السیررا در آنجا #«تیز_خرام» میخوانند! جالبترین اصطلاح را در آنجا من برای مادرزن دیدم، آنها این موجودی را که ما مرادف با دیو و غول آوردهایم #خوش_دامنگفتهاند. واقعا چقدر دلپذیر و زیباست.(ص133) #از_پاریز_تا_پاریس، #محمد_ابراهیم_باستانی_پاریزی، چاپ اول 1351، انتشارات امیرکبیر.
🔶تابناکترین شخصیتی که از #پاژ برخاست و نوری در سپهر ایران و بلکه جهان افکند، حکیم ابوالقاسم #فردوسی بود. او در کنار دیگر #حماسهسرایان جهان درخشانتر میدرخشد و به تعبیر #دکتر_خالقی_مطلق «#فردوسی یک دانشمند است برخلاف #هومر. دانایی هومر دانایی عمومی و همگانی و تجربی است. درحالیکه #فردوسی یک مرد دانشمند و اهلقلم و اهل تفکراست.»
🔶#فردوسی بهخوبی و بهاندازه کافی از فرهنگ ایرانی شناخت داشت و جامه فاخری بر تحریر ویژهای از #خداینامهها پوشاند و در زمانهایی که #هویت_ایرانی در معرض تهدید بود با نمایش گذشته شکوهمند #ایران، احساس ایرانی بودن را در دلها نشاند. او بهخوبی و بهاندازه کافی از #فرهنگ_ایرانی شناخت داشت.
🔶#فردوسی بیگمان دراحیای زبان فارسی که از ارکان هویت ملّی است، نقش بیچونوچرایی داشته است و محتوای #شاهنامه دارای ویژگیهایی است که سبب شده است تا هویت ملّی تا امروز استمرار یابد.
🔶#شاهنامه_فردوسی بزرگترین ستون #زبان_فارسی به شمارمی رود. البته #شاهنامه، یک حلقه ارتباطی بین ایران اسلامی و ایران پیش از اسلام هم هست. اخلاق و حکمت درسهای همیشگی #شاهنامه است برای بشریت.
🔶 نقش محوری #ادبیات_حماسی در ایجاد اتحاد، همدلی و یکپارچگی #ملی و تأثیرگذاری آن بر انواع ادبی دیگر انکارناپذیر است. اگرچه #ادبیات_حماسی ایران ـ با رویکرد ایران فرهنگی گذشته و ایران سیاسی امروز ـ بیشتر با محوریت #زبان_فارسی و #شاهنامه شناخته میشود، اما گسترۀ آن بسیار فراتر است، تا آنجا که میتوان #شاهنامه و آثار #حماسی_فارسی را تنها بخشی از #ادبیات_حماسی ایران و بخشهای دیگر را متعلق به زبانهای و گویشهای ایرانی دانست که حتی در مواردی دارای عناصری کهنتر از #شاهنامهاند و رویکردهای ویژۀ خود را دارند.
#دكتر_آرش_اکبریمفاخر؛ کارگروه دانش و پژوهش بنیاد فردوسی مشهد و کانون شاهنامه فردوسی توس