🔷"زبان فراموش شده ی جاده ی ابریشم و بانویی که آن را به یادها آورد"
🔶به بهانه ی درگذشت بانو
#بدرالزمان_قریب🔷#دکتر_بتول_فخراسلام♦️به راستی" بدر الزمان" بود و هست؛ ماهبانویی که یکی از زبان های ایرانی شرقی ، با پرتو کوشش های ۲۰ ساله اش از خسوفِ فراموشی بیرون آمد و تابید. زبان سرزمین سُغد، سرزمینی از قلمرو ایران؛ خاستگاه این زبان، بخارا بود و به سمرقند رفت. نام سُغد، در سنگ نوشته های داریوش و خشایار آمده و در نقش رستم و آپادانا ی تخت جمشید نیز نگاره ی مردی سُغدی به چشم می آید؛نیز در مهر یشت اوستا و آثار هرودوت از این سرزمین یاد شده است.
♦️بانو
بدرالزمان قریب با نوشتن " فرهنگ سُغدی" این زبان فراموش شده را به یادها آورد؛با تلاشی عاشقانه و عشقی انگیزه بخش. زبانی که با حمله ی عرب ها به ماورا النهر رو به خاموشی گرایید و زبان عربی و ترکی جانشین آن گردید.
سمرقند مرکز سُغدیان بود؛ ولی پس از حمله ی اسکندر و تاراج این شهر، آنها به سوی خاور کوچ کردند و در مسیر جاده ی ابریشم به بازرگانی پرداختند.
♦️مدارک زبان سُغدی یا متن های کشف شده در چین و ترکستان چین، متن های دینی هستند.
♦️بانو
قریب پس از گذراندن دوره ی لیسانس ادبیات فارسی، راهی آمریکا می شود و در نهایت، از رساله ی دکتری خود به نام " تحلیل ساختاری فعل در زبان سُغدی" دفاع می کند و به ایران باز می گردد و تدریس می کند.
♦️مهم ترین کتاب ایشان"فرهنگ سُغدی" دانشنامه ای سه زبانه است ودر شناسایی این زبان،. بسیار ارزشمندست و ۱۱۶۱۷ مدخل دارد و دو مقدمه به زبان فارسی و انگلیسی. بعضی از واژه های سُغدی هنوز کاربرد دارد؛ مانند : بت، کشاورزی،
فرخار و....
♦️خط سَغدی ۲۲ نشانه دارد و به سه گونه ی سُغدی، مانوی و سریانی تقسیم می شود.
بانو
بدرالزمان قریب با خوشنودی از شناخته شدن زبان سُغدی در گفتگویی این گونه فرمودند:
"خوشحالم که می بینم مطالعات زبان سُغدی پی گرفته می شود و دیگر مثل گذشته کسی به جای سُغدی نمی گوید" مطالعات سعدی"!
♦️بانویی که در محضر بزرگانی مانند ابراهیم پورداوود، بدیع الزمان فروزانفر، پرویزناتل خانلری، محمد معین، جلال الدین همایی و.... شاگردی کرد، بزرگ استاد زبان سُغدی گردید و آثار ارزنده ای از خود به جا گذاشت و جاودانه شد.
🖤روحش شاد
🖤یادش گرامی
💠#بنیاد_فردوسی_مشهد💠#كانون_شاهنامه_فردوسي_توس
🆔https://t.center/bonyadeferdowsitous