بریده‌ها و براده‌ها

‍ «الگوی مادران آریایی هر شش بچه‌اش را کشت!»


شوهرش را همه می‌شناسند: «یوزف گوبِلس»، اما خودش بیش از شوهرش سوژۀ فیلم و عکس و تبلیغات بود: «ماگدا گوبلس». در مجموعه‌ای از پست‌ها به این «الگوی زنان آریایی» می‌پردازیم.

مادرش مستخدم بود و وقتی به دنیا آمد مادرش هنوز مجرد بود. چندی بعد پدرش با مادرش ازدواج کرد، اما آن ازدواج دوامی نیاورد و چندی بعد مادرش با مردی یهودی ازدواج کرد. پدر تنی و ناتنی‌اش هر دو به او رسیدگی می‌کردند و این‌چنین او در شرایط اقتصادی خوبی بزرگ شد. فقط 19 سال داشت که با مرد 39 سالۀ ثروتمندی آشنا شد و ازدواج با او را پلکانی سریع برای رسیدن به طبقۀ بالای جامعه می‌دانست. همین کار را کرد، با گونتر کوانت که 20 سال از خودش بزرگتر بود و به تازگی همسر اولش درگذشته بود ازدواج کرد.

اما زندگی مشترک با آن مرد جاافتاده و صنعتگر آنگونه که او فکر می‌کرد از آب درنیامد. هفت سال بعد، در سال 1928، شوهرش به رابطۀ او با جوانی دانشجو پی برد و ماگدا را از خانه بیرون کرد، البته ماگدا هم با تهدید به افشا کردن نامه‌های خصوصی کوانت توانست مبالغ بالایی برای دست و پا کردن یک زندگی خوب دریافت کند.

درست در همین سال‌ها بود که حزب ناسیونال‌سوسیالیست (نازی) در حال اوج‌گیری بود و ماگدای 27 ساله سودای آن را در سر می‌پروراند که خود را به رستۀ رهبری حزب برساند. به حزب پیوست و مسئول بخش زنان در منطقۀ خود شد، اما حوصلۀ کار کردن در قاعدۀ حزب را نداشت. به یکی از پرسروصداترین مردان حزب نزدیک شد: «یوزف گوبلس»، مسئول تبلیغات حزب. گوبلس او را مسئول آرشیو شخصی خود کرد، اما همزمان رابطه‌شان عمق یافت. در یادداشت‌های روزانۀ گوبلس برای نخستین بار در 7 نوامبر 1930 نام ماگدا آمده است. آن‌ها یک سال بعد، در دسامبر 1931 ازدواج کردند، شاهد عقدشان هیتلر بود. ماگدا در این زمان پسری ده ساله از ازدواج اولش داشت. در این‌جا گمانه‌زنی‌های زیادی در این باره می‌شود که هیتلر نیز به ماگدا علاقه‌مند بوده است. ماگدا و هیتلر حتا پس از ازدواج ماگدا با گوبلس رابطۀ بسیار صمیمانه و نزدیکی داشتند.

اما نقش تاریخی و به‌یادماندی ماگدا از این‌جا آغاز شد. در تبلیغات حزب ماگدا به عنوان الگوی مادران آلمانی معرفی می‌شد، تصویری آرمانی و پرشکوه از او ترسیم می‌شد و به خصوص با توجه به آن‌که هیتلر مجرد بود، ماگدا گاه نقشی چون «بانوی اول» را ایفا می‌کرد. حزب ناسیونال‌سوسیالیسم بر اساس ایدئولوژی خود تعریف و تصویر خاصی از زن ارائه می‌داد و وظیفۀ نخست زن را این می‌دانست که فرزندانی برومند برای میهن به دنیا آورد و تربیت کند. ماگدا از 1932 تا 1940 شش فرزند به دنیا آورد و این همان زن ایدئال ناسیونال‌سوسیالیسم بود: زنی که خون ژرمن را تکثیر می‌کند.

فیلم‌های تبلیغاتی زیادی از ماگدا و فرزندانش ساخته شد و خانوادۀ گوبلس به عنوان الگوی خانوادۀ آریایی معرفی می‌شدند. اما واقعیتِ این خانواده به جز فرزندآوری، شباهتی به خانوادۀ آرمانی نداشت. یوزف گوبلس به هنرپیشۀ زنِ اهل چک علاقه‌مند بود و ماگدا هم بیش‌تر دور از خانه بود و ناراحتی‌هایش را با مصرف الکل آرام می‌کرد و تنها با پادرمیانیِ جدی هیتلر کار زوجِ به‌ظاهر آرمانیِ گوبلس به جدایی نکشید.

با آغاز جنگ نقش جدیدی برای ماگدا آغاز شد. او آموزش پرستاری دید و این مادر نمونه یکی از کارهایش این بود که بر بالین مجروحان جنگ حاضر شود. اما گویا وابستگی ماگدا به هیتلر بیش‌تر از وابستگی‌اش به گوبلس بود. وقتی خبر سوءقصد به جان هیتلر را شنید، وضع روحی‌اش منقلب شد و تلفنی به هیتلر گفت اگر پای روس‌ها به برلین برسد حاضر است برای هیتلر بمیرد.

همین نیز رخ داد... ماگدا در واپسین روزهای آوریل 1945، وقتی برلین در آستانۀ سقوط بود خود را به سنگر پیشوا رساند. پس از خودکشی پیشوا و همسرش، حالا نوبت به خودکشیِ زوجِ گوبلس بود. ماگدا ابتدا (شاید با کمک پزشک) هر شش بچه را در خواب با خوراندن سم کشت و بعد زوج گوبلس در اول مه در ساعت 21 با خوردن سم خودکشی کردند و نزدیکان جنازۀ آن‌ دو را سوزاندند. فردای آن روز نیروهای ارتش سرخ به سنگر پیشوا رسیدند و جنازه‌ها را یافتند.

از ماگدا تنها همان پسری که از شوهر اولش داشت زنده ماند: «هارالد». ماگدا در روزهای آخر در نامه‌ای برای هارالد نوشت: «دنیا پس از پیشوا و ناسیونال‌سوسیالیسم دیگر ارزش زنده ماندن ندارد... این بچه‌ها برای زندگی‌ای که پس از ما می‌آید حیفند و خدای بخشاینده مرا درک خواهد کرد اگر خودم آن‌ها را رهایی بخشم...»

در فایل پیوست ویدئویی از خانوادۀ گوبلس و فیلم‌های تبلیغاتی‌شان ببینید و در پست‌های بعد نیز چند ویدئو و آلبوم عکس ببینید.

مهدی تدینی

#گوبلس، #ناسیونال_سوسیالیسم، #شخصیتها
@tarikhandishi