🌲نکاتی دربارهٔ رابطه
#گوهر_و_افسردگی در اشعار سبک هندی
صائب میگوید:
خشک بر جا ماندهام چون گوهر از افسردگی
آتشين رفتار چون اشکِ ندامت کن مرا.
#صائب_تبریزینکتهای در باب افسردگی گوهر :
-در تعریف افسردگی:
" جناب خیرالمدققین میفرمایند: مخفی نمانَد که یک حالت نشاط و شادیست و دیگر حالت غم و اندوه امّا وقتی که طبع دچار شادی و ابتهاج نباشد و غم و مکروهی هم عارضِ حال نگردیده باشد، این حالت را افسردگی گویند."
نقل از کتاب بهار عجم.
-معنی دیگر افسردگی: پژمردن و سرد شدن، انجماد و یخ بستن است.
افسردگی گوهر با این معنی سازگارست، زیرا طبق اعتقاد قدما، قطره باران(نیسان) وقتی داخل صدف شد، صدف دهانش را میبندد و قطره را حبس میکند و از خود مادهای به دور آن ترشح میکند و آن را منجمد و مبدل به مروارید میکند. گوهر در واقع درجهء خلوص و کیفیت مرواریدست که هرچه این انجماد یکرنگتر و کاملتر و درشتتر انجام گیرد گوهری ارزشمندتر حاصل میشود.
لذا بنظرم درین بیت میگوید:
مرا که چون قطرهء آبی_ در اثر حبس و انجماد درون صدف_ به گوهری خشک تبدیل شدهام؛ همانند اشک پشیمانی_ که گرمرو است و بر صورت میغلتد- آتشینرفتار کن!
چند بیت دیگر در مضمون افسردگی گوهر از مولانا
صائب:
روح در زندان تن ماندهاست از افسردگی
آب نتْواند به ابر از حبسِ گوهر بازگشت.
🍃🍂🍃🍂🍃🍂صحبتِ افسردگان افسردگی میآورد
اشک نيسان در صدف فیالحال میگردد گره.
🍃🍂🍃🍂🍃🍂دل افسرده ندارد خبر از شورشِ عشق
بحر دورست ازان قطره که گوهر شدهاست.
🍃🍂🍃🍂🍃🍂بلايی نيست چون افسردگی دلهای روشن را
نمیگردد يتيم اين قطره تا گوهر نمیگردد.
🍃🍂🍃🍂🍃🍂سنگ راه اتحاد سالک است افسردگی
چون گهر شد قطره دور از وصلِ دريا میشود.
🍃🍂🍃🍂🍃🍂بجز افسردگی سنگی ندارد راهِ يکرنگی
که نوميد از وصال بحر شد تا قطره گوهر شد.
🍃🍂🍃🍂🍃🍂نيست هر افسرده را از گوهر عرفان خبر
حرف عشق از سينهء پُرجوش میبايد کشيد.
#صائب_تبریزی...چند بیت از حضرت بیدل در این مضمون:
هيچکس افسردهء زندانِ جمعيّت مباد!
قطره تا گوهر نمیگردد بهدريا واصل است.
🍃🍂🍃🍂🍃🍂گر همه گوهر بوَد نوميديَست افسردگی
از گرانباری مبادا کِشتیام لنگر شود.
🍃🍂🍃🍂🍃🍂جبههء بحر از عرق تا حشر نتوان يافت پاک
زانقدر خشکی که گوهر را غم افسردن است.
🍃🍂🍃🍂🍃🍂منع آشوب هوسها نشود عزلت ما
سعیِ افسردنِ گوهر نکند دريا خشک.
🍃🍂🍃🍂🍃🍂گر چنين افسردگی جوشد زطبع روزگار
رفته رفته میخزد در ديدهء گوهر محيط.
#بیدل_دهلوینمونهای از دیگر شاعران:
بیخبر بود که در حبس ابد خواهد ماند
قطرهٔ آب در آن روز که گوهر میشد.
#وحید_قزوینی(امیر علیزاده)
🌲-----------------------------
@bagh_saeb 🌲🌲🌲