АСТАНА СОТТАРЫ

Обсуждены механизмы компенсации вреда, причиненного жертвам пыток и жестокого обращения
 
◾️ Судебной администрацией на полях IXэкспертного Форума по уголовному правосудию для Центральной Азии проведён круглый стол по совершенствованию механизма компенсации вреда, причинённого жертвам пыток и жестокого обращения, а также их реабилитации в соответствии с рекомендациями обновленного Стамбульского протокола и органов ООН.

◾️ Модератором мероприятия выступил заместитель Руководителя Судебной администрации Жантемир Шакиев.

◾️ Цель мероприятия: обсуждение предложений, выработанных ранее Судебной администрацией совместно с МВД, Генеральной прокуратурой и Министерством финансов в рамках пункта 21 Плана действий в области прав человека и верховенства закона (утв. Указом Президента РК от 8 декабря 2023 года № 409).

◾️ В работе круглого стола приняли участиесудьи верховных судов стран Центральной Азии, представители заинтересованных государственных органов, гражданского общества, учёные, эксперты из Казахстана, Кыргызстана, Узбекистана, Таджикистана, Туркменистана, Монголии, а также представители международных организаций – УВКПЧ ООН, УНП ООН, ПРООН, БДИПЧ ОБСЕ, Офиса программ ОБСЕ.

◾️ Все участники мероприятия согласились во мнении о значимости совершенствования механизма компенсации вреда, причинённого жертвам пыток, жестокого обращения, требующего самого пристального внимания и выработки необходимых мер.    

◾️ По итогам круглого стола приняты рекомендации с учетом поступивших от заинтересованных сторон предложений по приведению действующего законодательства в соответствие с рекомендациями обновленного Стамбульского протокола и органов ООН.
 

Азаптау мен қатыгездік құрбандарына келтірілген зиянды өтеу тетіктері талқыланды

◾️ Сот әкімшілігі Орталық Азиядағы қылмыстық сот төрелігі жөніндегі IX сарапшылық форумы аясында азаптаулар мен қатыгездік құрбандарына келтірілген зиянды өтеу, сондай-ақ жаңартылған Стамбул хаттамасының және БҰҰ органдарының ұсынымдарына сәйкес оларды оңалту тетіктерін жетілдіру мәселелері бойынша дөңгелек үстел өткізді.

◾️ Іс-шараға Сот әкімшілігі басшысының орынбасары Жантемір Шәкиев модераторлық етті.

◾️ Іс-шараның мақсаты: Адам құқықтары мен заң үстемдігі саласындағы іс-шаралар жоспарының 21-тармағын іске асыру шеңберінде Ішкі істер министрлігімен, Бас прокуратурамен және Қаржы министрлігімен бірлесіп бұрын Сот әкімшілігі әзірлеген ұсыныстарды талқылау (ҚР Президентінің 2023 жылғы 8 желтоқсандағы №409 Жарлығымен бекітілген).

◾️ Дөңгелек үстел жұмысына Орталық Азия елдерінің жоғарғы соттарының судьялары, мүдделі мемлекеттік органдардың, азаматтық қоғам өкілдері, Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан, Түркіменстан, Моңғолия елдерінің ғалымдары, сарапшылары, сондай-ақ БҰҰ Адам құықтары жөніндегі ЖКБ, БҰҰ ЕҚКБ, БҰҰ ДБ, ЕҚЫҰ ДИАҚБ, ЕҚЫҰ Бағдарламалар офисі тәрізді халықаралық ұйымдардың өкілдері қатысты.

◾️ Іс-шараның барлық қатысушылары азаптаулар мен қатыгездік құрбандарына келтірілген зиянды өтеу тетігін жетілдірудің маңыздылығы туралы ортақ пікірге келді, бұл барынша назар аударуды және қажетті шараларды әзірлеуді талап етеді.

◾️ Дөңгелек үстелдің қорытындысы бойынша мүдделі тараптардан түскен ұсынымдарды ескере отырып, қолданыстағы заңнаманы жаңартылған Стамбул хаттамасының және БҰҰ органдарының ұсынымдарына сәйкестендіру бойынша ұсыныстар қабылданды.

◾ Судом по делам несовершеннолетних г.Астаны рассмотрено дело, связанное с Правилами внутреннего распорядка общеобразовательной школы, в части запрещающей ношение головного платка во время учебных занятий. Истец считает, что данное требование ущемляет права ребенка. Указывает, что приказ Министра №26 от 14 января 2016 года, об утверждении Требований к обязательной школьной форме, для организаций среднего образования не содержит запрета на ношение головных уборов.

◾ В частности, отец несовершеннолетней обратился в суд с требованием о признании незаконным подпункта 2) пункта 16 Правил, предусматривающим, что «при ношении школьной формы не допускается одежда и символика религиозного характера».

◾ Истец не согласен с отнесением «головного платка, закрывающего волосы и шею», к одежде религиозного характера.

◾ Суд, изучив доводы сторон, пришел к следующему выводу:

◾ Закон «Об образовании» и Устав школы предписывают, что школьная форма должна быть единой для всех учащихся, без религиозных или других отличительных символов. Это направлено на обеспечение равенства, нейтралитета и гармонии среди учеников.

◾ Включение элементов различных конфессий в школьную форму не допускается.

◾ Единая форма является важным элементом, способствующим созданию организованной и дисциплинированной учебной среды.

◾ Родители обеспечивают ношение обучающимися школьной формы, установленной в организации среднего образования.

◾ Судом обращено внимание на важность соблюдения установленных требований образовательных учреждений.

◾ В удовлетворении иска о признании незаконным подпункта 2) пункта 16 Правил судом отказано.

◾ Решение не вступило в законную силу.


Специализированный межрайонный суд по делам несовершеннолетних г.Астаны

https://t.center/astanasottary

◾ Астана қаласының кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі соты жалпы білім беретін мектептің оқу сабақтары барысында орамал тағуға тыйым салатын бөлігіндегі ішкі тәртіп ережелеріне байланысты істі қарады. Талап қоюшы бұл талап баланың құқығына нұқсан келтіреді деп санайды. Министрдің 2016 жылғы 14 қаңтардағы №26 орта білім беру ұйымдары үшін міндетті мектеп формасына қойылатын талаптарды бекіту туралы бұйрығында бас киім киюге тыйым салынбаған деп көрсетті.

◾ Атап айтқанда, кәмелетке толмағанның әкесі «мектеп формасын киген кезде діни сипаттағы киім мен нышандарды киюге жол берілмейді» деп көзделген Қағидалардың 16-тармағының 2) тармақшасын заңсыз деп тану туралы талап қоюмен сотқа жүгінді.

◾ Талап қоюшы «шаш пен мойынды жабатын бас орамалын» діни сипаттағы киімге жатқызумен келіспеген.

◾ Сот тараптардың дәлелдерін зерттеп, келесі қорытындыға келді:
«Білім туралы» Заң мен мектептің Жарғысы мектеп формасы барлық оқушылар үшін діни немесе басқа да ерекше белгілерсіз біртұтас болуы керек деп ұйғарады. Бұл оқушылар арасындағы теңдікті, бейтараптықты және үйлесімділікті қамтамасыз етуге бағытталған.

◾ Әр түрлі конфессиялардың элементтерін мектеп формасына енгізуге жол берілмейді.

◾ Бірыңғай форма ұйымдасқан және тәртіпті оқу ортасын құруға ықпал ететін маңызды элемент болып табылады.

◾ Ата-аналар білім алушылардың орта білім беру ұйымында белгіленген мектеп формасын киюін қамтамасыз етеді.

◾ Сот білім беру мекемелерінің белгіленген талаптарын сақтаудың маңыздылығына назар аударды.

◾ Сот Қағидалардың 16-тармағының 2) тармақшасын заңсыз деп тану туралы талап қоюды қанағаттандырудан бас тартты.

◾ Шешім заңды күшіне енген жоқ.


Астана қаласының кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соты

https://t.center/astanasottary

◾ Решением суда первой инстанции частично удовлетворен иск А. о взыскании материального ущерба и компенсации морального вреда.

◾ С ответчика взысканы понесенные в ходе уголовного дела расходы в сумме 6 877 672 тенге и 10 млн. тенге компенсация морального вреда.

◾ На данное решение истцом подана апелляционная жалоба, в которой ставится вопрос об увеличении суммы компенсации морального вреда до 1 млрд. 500 млн. тенге.

◾ Из материалов дела следует, что вступившим в законную силу обвинительным приговором ответчик признан виновным в убийстве сестры истца. Брат погибшей заявил о понесенных нравственных страданиях, ухудшении здоровья и утрате работоспособности в результате трагического события.

◾ Родители погибшей отказались от взысканий в пользу истца.

◾ Суд первой инстанции указал, что смерть близкого родственника безусловно оказала негативное влияние на моральное состояние истца и нарушила его личные неимущественные права, и удовлетворил иск частично, исходя из принципов разумности и справедливости.

◾ Коллегия по гражданским делам суда г.Астаны оставила решение без изменения, апелляционную жалобу истца — без удовлетворения.

◾ Судебные акты вступили в законную силу.

https://t.center/astanasottary

◾ Бірінші сатыдағы соттың шешімімен А.-ның материалдық залалды өндіріп алу және моральдық зиянды өтеу туралы талап қоюы ішінара қанағаттандырылды.

◾ Жауапкерден қылмыстық іс барысында келтірілген шығыстар 6 877 672 теңге және 10 млн. теңге сомасында моральдық зиянның өтемақысы өндірілді.

◾ Осы шешімге талапкер апелляциялық шағым беріп, онда моральдық зиянды өтеу сомасын 1 млрд. 500 млн. теңгеге дейін ұлғайту туралы мәселе қойған.

◾ Іс материалдарынан жауапкер заңды күшіне енген айыптау үкімімен талапкердің әпкесін өлтіргені үшін кінәлі деп танылған.
Марқұмның ағасы қайғылы оқиға салдарынан болған моральдық азап, денсаулығының нашарлауы және жұмыс қабілетінің жоғалуы туралы мәлімдеді.

◾ Марқұмның ата-анасы талапкердің пайдасы үшін өндіріп алудан бас тартты.

◾ Бірінші сатыдағы сот жақын туысының қайтыс болуы, әрине, талапкердің моральдық жағдайына теріс әсер еткенін және оның жеке мүліктік емес құқықтарын бұзғанын атап өтті және талап қоюды парасаттылық пен әділеттілік қағидаттарына сүйене отырып ішінара қанағаттандырды.

◾ Астана қалалық сотының азаматтық істер жөніндегі сот алқасы шешімді өзгеріссіз, талап қоюшының апелляциялық шағымын қанағаттандырусыз қалдырды.

◾ Сот актілері заңды күшіне енді.

https://t.center/astanasottary

◾ Межрайонным судом по уголовным делам г.Астаны вынесен приговор в отношении М. за организацию деятельности по извлечению дохода (имущественной выгоды) от привлечения денег физических лиц без использования привлеченных средств на предпринимательскую деятельность, путем перераспределения активов и обогащения одних участников за счет взносов других, с привлечением денег в особо крупном размере (ст.217 ч.3 п.2) УК).

Суть предъявленного обвинения
◾ В период с 2020 по 2022 годы через социальные сети «Instagram» и «TikTok» М. активно рекламировал деятельность финансовой пирамиды «S-Group», посредством которых проводил презентации, Zoom-конференции, агитировал и завлекал граждан РК стать вкладчиками финансовой пирамиды «S-Group».

◾ После чего подсудимый приглашал их к себе в офис, где проводил регистрацию, обещая высокую доходность без приложения каких-либо усилий, получал от них наличными денежные средства наличными.

◾ Общая сумма привлеченных денежных средств (причиненного ущерба) в период с 2020г. по 2022г. составила 83,1 млн. тенге.

◾ Вина подсудимого доказана показаниями потерпевших, свидетелей, видеозаписями агитации, приходными ордерами поступления денежных средств и другими материалами уголовного дела.

Позиция сторон
◾ Прокурор просил назначить наказание в виде лишения свободы сроком на 8 лет.

◾ Подсудимый вину в предъявленном обвинении не признал, мотивируя тем, что в его действиях отсутствует состава преступления.

◾ Потерпевшие просили назначить суровое наказание, гражданские иски удовлетворить.

Наказание
◾ Санкция ст.217 ч.3 п.2) УК предусматривает наказание в виде лишения свободы сроком от 5 до 12 лет с конфискацией имущества, с лишением права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью на срок до 7 лет.

◾ Смягчающим ответственность и наказание обстоятельством судом признано наличие малолетних детей.

◾ Отягчающих обстоятельств не установлено.

◾ Приговором суда М. признан виновным по ст.217 ч.3 п.2) УК, и осужден к 7 годам лишения свободы, с лишением права занимать руководящие должности в коммерческих и некоммерческих организациях, связанной с привлечением денежных средств граждан и инвестиций сроком на 7 лет.

◾ Гражданские иски на сумму 52,6 млн. тенге удовлетворены (остальные отказались от иска в связи с примирением).

◾ Приговор не вступил в законную силу.


Межрайонный суд по уголовным делам г.Астаны

https://t.center/astanasottary

◾ Астана қаласының қылмыстық істер жөніндегі ауданаралық соты аса ірі мөлшерде тартылған қаражатты қабылданған мiндеттемелердi қамтамасыз ететiн кәсiпкерлiк қызметке пайдаланбай, жеке тұлғалардың ақшасын қайта бөлу және бiр қатысушыларды басқалардың жарналары есебiнен байыту арқылы осы активтердi тартудан табыс алу (мүлiктiк пайда табу) жөнiндегi қызметті ұйымдастыру (ҚК 217-бабы 3-бөлігінің 2) тармағы) бойынша М.-ға қатысты үкім шықты.

Тағылған айыптың мәні
◾ 2020 жылдан 2022 жылға дейін «Instagram» және «TikTok» әлеуметтік желілері арқылы М. «S-Group» қаржылық пирамидасының қызметін белсенді түрде жарнамалап, ол арқылы презентациялар, Zoom конференцияларын өткізіп, ҚР азаматтарын «S -Group» қаржы пирамидасының салымшысы болуға үгіт-насихат жұмыстарын жүргізіп, тартқан.

◾ Осыдан кейін сотталушы оларды кеңсесіне шақырып, ешқандай да күш жұмсамай-ақ жоғары қайтарымын уәде етіп, оларды тіркеген және олардан қолма-қол ақша алған.

◾ 2020 жылдан 2022 жылға дейін тартылған қаражаттың (келтірілген залал) жалпы сомасы 83,1 млн. теңгені құраған.

◾ Сотталушының кінәсі жәбірленушілердің, куәлердің айғақтарымен, үгіт-насихат жұмыстарының бейнежазбаларымен, ақшалай қаражаттың түсуі бойынша кіріс ордерлерімен және қылмыстық істің басқа да материалдарымен дәлелденді.

Тараптардың ұстанымы
◾ Прокурор 8 жыл мерзімге бас бостандығынан айыру жазасын тағайындауды сұрады.

◾ Сотталушы өзінің іс-әрекетінде қылмыс құрамының жоқтығын алға тартып, тағылған айыпты мойындамады.

◾ Жәбірленушілер қатаң жазалауды және азаматтық талап қоюларды қанағаттандыруды сұрады.

Жаза
◾ ҚК-тің 217-бабы 3-бөлігі 2) тармағының санкциясы мүлкі тәркіленіп, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан 7 жылға дейінгі мерзімге айыра отырып, 5 жылдан 12 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру жазасын көздейді.

◾ Сот жас балалардың болуын жауапкершілік пен жазаны жеңілдететін мән-жай ретінде таныды.

◾ Ауырлататын мән-жайлар анықталған жоқ.

◾ Сот үкімімен М. ҚК-нің 217-бабы 3-бөлігінің 2) тармағы бойынша кінәлі деп танылып, оған азаматтардың қаражаты мен инвестициясын тартуға байланысты коммерциялық және коммерциялық емес ұйымдарда басшылық лауазымдарды атқару құқығынан 7 жылға айыра отырып, 7 жыл мерзімге бас бостандығынан айыру жазасы тағайындалды.

◾ 52,6 млн. теңге азаматтық талап қою қанағаттандырылды (қалғаны татуласуға байланысты талап қоюдан бас тартты).

◾ Үкім заңды күшіне енген жоқ.

Астана қаласының қылмыстық істер жөніндегі ауданаралық соты

https://t.center/astanasottary