زنان مسلمان در تاریخ علم

قسمت دوم: فاطمه الزهرا الاترکچی، رمزگشایی زبان باکتری‌ها
(Fatima AlZahraa AlAtraktchi)

دکتر فاطمه الزهرا الاترکچی اصالتا کویتی هستند. در ۱۴سالگی اولین کتاب خود را نوشته و مقطع دکترای خود را در «دانشگاه صنعتی دانمارک» (Technical University of Denmark) گذرانده است.
ایشان در سال ۲۰۱۷ به دلیل پژوهش‌هایشان در زمینه‌های نانوفیزیک و زیست‌شناسی مولکولی برندۀ جایزۀ استعداد بنیاد «لاندبک» (Lundbeck) شده‌اند.
او در هر دو زمینه، تخصص پیدا کرده و یک نانوسنسور برای درک زبان باکتری‌ها اختراع کرده است. وی معتقد است که می‌تواند زبان مرموز باکتری‌ها را رمزگشایی کند و با ابزاری که ساخته است، زبان باکتری‌ها و گفت‌وگوهای باکتریایی و ارتباط‌های آن‌ها با یکدیگر را به زبان انسانی تبدیل کند. با این کار، ما بسیار زودتر بیماری‌ها را تشخیص خواهیم داد؛ حتی پیش از آنکه بیمار شویم.

روش فاطمه الزهرا الاتراکچی بسیار مثمرثمرتر، سریع‌تر، ارزان‌تر و مطمئن‌تر از روش‌های موجود دیگر است. پژوهش‌ها و دست‌آورد‌های فاطمه الزهرا الاتراکچی می‌تواند جان انسان‌های بسیاری را نجات دهد. همچنین او یکی از سخنرانان مجموعۀ جهانی «تد» است.
سخنرانی وی با زیرنویس فارسی در سخنرانی‌های «تد» را تماشا کنیم:
https://www.ted.com/talks/fatima_alzahra_a_alatraktchi_to_detect_diseases_earlier_let_s_speak_bacteria_s_secret_language?language=fa

مجلۀ مشهور فوربز در سال ۲۰۱۹ او را به عنوان یکی از ۳۰ فرد با نفوذ زیر ۳۰ سال اروپا در علم و سلامت معرفی کرد.
او با دیدی وسیع به این نتیجه رسیده است که پژوهش‌هایش را بایستی به مرحلۀ اجرایی‌شدن درآورد و به این دلیل به تاسیس شرکتی دست زده است؛ او می‌گوید پژوهش‌ها و مقالات و پایان‌نامه‌های بسیاری در دانشگاه‌ها نوشته می‌شود اما تعداد اندکی از آن‌ها کاربردی هستند و به مرحلۀ اجرا در می‌آیند و اغلب آن‌ها در قفسۀ کتابخانه‌ها مانده و به فراموشی سپرده می‌شوند. این واقعاً اتلاف وقت و سرمایه است.

او می‌گوید:
"For me, it’s important that my research solves a real problem."
«برای من مهم این است که پژوهش من حل یک مشکل واقعی است.»

به همین دلیل او به تأسیس شرکتش همت گماشته است. وی مؤسس و مدیر عامل شرکت PreDiagnose است.
او می‌گوید در طول روز مادر است و در طول شب دانشمندی محقق. انرژی بالا، ارادۀ محکم، هوش بسیار و دید وسیع از خصوصیت‌های شخصیتی این بانوی مسلمان است.
وی با دکتر جعفر نوری، نانوفیزیکدان و هم‌دانشگاهی خود در دانشگاه صنعتی دانمارک، ازدواج کرده است و دو دختر دارد.
وجود چنین اشخاصی، پاسخی کوبنده است بر کسانی که نقش زنان مسلمان در تاریخ و جهان علم را نادیده می‌گیرند؛ فاطمه الزهرا الاترکچی عملاً ثابت کرده است که نه زن‌بودن و نه مسلمان‌بودن مانعی بر سر راه تحصیل علم و دانش نیست. برعکس، مسلمان چه مرد باشد چه زن، بایستی اهل علم و دانش باشد. دین اسلام، علم و اهل علم را در جایگاه والایی قرار داده است؛ به‌طوری که کلمۀ علم یکی از پرتکرارترین کلمات در قرآن کریم شده است. کلمۀ علم با مشتقاتش به تنهایی حدود ۸۰۰ بار در قرآن ذکر می‌شود. چیزی که اهمیت بالایی دارد بیشتر تکرار می‌شود، میان تعداد تکرار چیزی با درجۀ اهمیت آن چیز، رابطۀ مستقیم وجود دارد. این حقیقت نمایانگر این است که علم و تحصیل آن از نگاه قرآن بسیار بااهمیت است.
اهمیت آن نیز اهمیت مثبت است؛ زیرا در هر جایی از قرآن کریم که از علم سخن به میان آمده است، مشاهده می‌کنیم که در حال مدح علم است.
پیامبر اسلام ﷺ نیز در این راستا این‌گونه فرموده‌اند: «اغدُ عالمًا أو متعلِّمًا أو مستمعًا أو محبًّا ولا تكُنِ الخامسةَ فتَهلِكَ» «عالم باشید یا طالب علم یا از کسانی که با دقت علم را گوش می‌کنند و یا از آن‌هایی که با اهل علم محبت می‌کنند باشید. از قسم پنجم نباشید؛ وگرنه هلاک خواهید شد.» (رواه الطبرانی فی الثلاثه والبزار و رجاله موثقون، مجمع الزوائد ۱/۳۲۸)

«انجمن آنتی‌شبهات»
https://bit.ly/2Y9naJA

🔍 @anti_shobahat