مهاجران افغان و سیاست «بز بلاگردان» 🖊️ عقیل دغاقله افغان ستیزی با افول جنبش مهسا/ژینا رشد عجیب غریبی پیدا کرده است. آیا این یک همزمانی تصادفی است؟ بعید است! به ویژه آنکه یک همپوشانی میان جریان مهاجر ستیز و جریان راست جنبش ژینا/مهسا می بینیم. شاید بتوان این فرضیه را مطرح کرد که با افول جنبش ژینا و بسته شدن مسیر اعتراض خیابانی، بخشی از جامعه دنبال شیوه های دیگری برای ابراز خشم های فروخورده خود است. راه های جدیدی برای اعتراض به حذف شدگی، به حاشیه رانده شدن، و تحقیر. و البته باید به خاطر سپرد که اعتراضات و نوع بیان آنها لزوما پیشروانه نیستند. انواع مبتذل و خطرناک آن را پس از جنبش ژینا مشاهده کردیم. در بن بست ایجاد شده، این بخش خسته از جامعه به دنبال یک «قربانی یا سپر بلا» می گردد، گروهی که بتوان آن خشم فرو خورده را به سوی آنان معطوف کرد. و آن سپر بلا علی الظاهر کسانی نیستند جز مردم افغانستان. در زبان انگلیسی کلمه خوبی برای این موضوع وجود دارد: "scapegoat". این اصطلاح به شخص یا گروهی اطلاق می شود که به ناحق مسئول مشکلات یا شکست‌های دیگران معرفی می شود و باز گناهان آنان را به دوش می کشد. واژه "scapegoat" یا بز بلاگردان از مراسمی در میان یهودیان باستان به نام «یوم کیپور» گرفته شده است. در این مراسم، دو بز نر استفاده می‌شدند. یکی از این بزها قربانی می‌شد و خونش به عنوان کفاره گناهان مردم ریخته می‌شد. بز دوم (که بز بلاگردان نامیده می‌شد)، به صحرا فرستاده می‌شد تا به صورت نمادین گناهان و تقصیرات مردم را با خود ببرد و از جامعه دور شود. این نیاز به گروه یا فردی که بار گناهان ما را به دوش بکشد گرچه در میان یهودیان شکل نمادین به خود گرفته است. اما دیگر جوامع نیز در عمل همیشه نیاز به به بز بلاگردان دارند. کسانی که بتوانند گناهان خود را به گردن او بیندازند. مهاجر ستیزی یکی از این شیوه هاست. علاوه بر این به نظر می رسد که بخش هایی از حکومت نیز بر این سیاست «بز بلاگردان» سرمایه گذاری کرده اند. آنان احساس می کنند می توانند با حمله به مهاجران افغان به مردم معترض و خسته از تحقیر نزدیک شوند و موج سواری مجانی بگیرند: نامزدهای انتخاباتی چنین کاری کردند و بخشی از نیروهای اصولگرا و حامی حکومت نیز چنین مسیری را می روند. به عبارتی، به نظر می رسد، هر نیروی بی پرنسیبی که می خواهد بر انبان خشم مردم معترض سرمایه گذاری کند به سیاست افغان ستیزی روی می آورد: حمله کردن به اقلیتی که قادر به دفاع از خود نیستند، اما می توانند بار گناه جامعه را به دوش بکشند. و با افول جنبش ژینا این سیاست پیدا کردن «بز بلاگردان» گسترش بیشتری نیز پیدا کرده است. @adagha