توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 سفر کردن و کشف مسائلی که در فراسوی سایه بینش و آگاهی ما قرار دارند در ادبیات عرفانی بسیار حائز اهمیت بوده است. در ادبیات عرفانی نوع خاصی از سفر مد نظر است که در نهایت آن انسان به حقیقت درونی خویش پی میبرد و در اصطلاح "بیدار" می شود. به عبارت دیگر سفری درونی که موجب آشکار شدن رازهای درونی و نوع خاصی از آگاهی میشود. در طول تاریخ عارفان بسیاری سعی کردند با نمادگرایی های خاص خود اهمیت انجام این سفر درونی را نشان دهند، و به انسان متذکر شوند که فقط خوردن و خوابیدن و درگیر لذت های حاصل از زندگی شدن هدف زندگی بشر نیستند و هدف بزرگتری در پشت پرده آفرینش و تکامل انسان نهفته است.

در طول تاریخ فرقه های زیادی برای کشف رازهای روحی و ذاتی انسان شکل گرفتند. اما اکثر آنها محکوم و گرفتار سرنوشت یکسانی شدند که عبارت بود از سیاه نمایی های بسیار در عموم جامعه و منع شدن افراد از پیوستن به این فرقه ها. به عنوان مثال #کاتار ها که توسط کلیسای #کاتولیک کافر شناخته شده و به همین علت از شهر ها تبعید شدند و تعداد زیادی از آنها به دست کلیسا به قتل رسیدند و این مسئله باعث شد تا پیروان این فرقه و افرادی که تمایلاتی همانند آنها داشتند عقاید خود را پنهان نگاه دارند و از طریق قلب خویش پیرو شریعت عرفانی خود باشند.

اما این افراد بیکار ننشستند و به سبب فشار هایی که از طرف متعصبین بر آنها تحمیل شد مجبور به خلق زبانی سری شدند. زبانی که فقط افرادی که جویای حقیقی حکمت بودند قادر به رمزگشایی از مجازها، استعاره ها، کنایه ها و نماد های آن بودند. زبانی که در آثار آنها نهفته است. از جمله این افراد میتوان به "میکل آنجلو" و "دانته آلیگیری" اشاره کرد‌ که تمایلات عرفانی خود را به صورتی نامحسوس در آثار خود به نمایش میگذارند و پرده از شگفتی های شریعتی که در سینه خود نهان کردند بر می دارند.

این زبان سری در کشورهایی همانند ایران تبدیل به شعر می شود و شاعرانی همچون نظامی و عطار و فردوسی و مولوی هر کدام با شیوه بیان خود شروع به پرده برداری از تمایلات عرفانی خود میکنند.

در #شاهنامه #فردوسی ما شاهد پهلوانی با اراده و قدرتمند هستیم که برای نجات پادشاه باید در طی سفری سخت از هفت مرحله عبور کند. در داستان "هفت پیکر" از نظامی قهرمان داستان بهرام گور است که خود پادشاه است و در طی سفری عجیب و پر از رمز و راز باید از هفت گنبد عبور کند! و عطار که در منطق الطیر پرندگان را وارد سفری عرفانی میکند تا با طی کردن هفت وادی و تحمل رنج و سختی فراوان به #سیمرغ برسند که پادشاه پرندگان است.

الگوی خاصی در این داستانها رویت می شود و همگی آنها دارای تشابهاتی انکار ناپذیر هستند. سفر کردن، سختی کشیدن، پادشاه، و رسیدن به پادشاهی و هفت مرحله از جمله شباهت های این داستانها هستند!

ما در این مقاله دو قسمتی که بخش اول آن هم اکنون در اختیار شما قرار گرفته است قصد بررسی یکی از این آثار را که با بیانی خاص و پر از نماد و کنایه قصد بازگو کردن اهمیت سفر و کشف تاریکی های درونی را دارد داریم.

کتاب #سفر_به_غرب یا سفر به باختر که موسوم به شاعر و عارف بودایی چینی، وو چنگن (wu cheng'en) است یک شاهکار ادبی به تمام معناست. اگر به صورت سطحی و ابتدائی قصد بررسی این اثر ادبی را داشته باشیم ممکن است کتابی توصیه شده از سمت سیاستمدارن و در جهت توسعه بودایی گری باشد. اما ماهیت کتاب و داستانی که در خود دارد فراتر از اینهاست.

البته ما منکر این نمی شویم که این کتاب ستون های دین بودا را در چین و خاور دور محمکتر کرده است و با بهره گیری از نماد ها و اسطوره ها و حالت بیان و داستان سرایی رایج در آن منطقه باعث ارتباط بیشتر مردم و اندیشمندان با شریعت بودا شده است و پذیرش این شریعت از سوی مردم را آسانتر کرده است و به این ترتیب سختی های گسترش این شریعت را هموار تر کرده است.

داستان سفر به غرب، داستانی است که سفر ماجراجویانه راهب بودایی، #تانگ_سانگ یا "سوان زانگ" به همراه سه محافظ و همراه وفادار را به سمت #هند یعنی زادگاه #بودا برای یافتن کتیبه ها و متون دینی مقدس (#سوترا) بودایی روایت میکند.

این سفر ابتدا در غالب ماموریتی است که از طرف بودا به سوان زانگ ابلاغ می گردد. ولی کم کم با رخداد حوادث عرفانی و سختی ها و تحولاتی که این سفر برای سوان زانگ به همراه می آورد واو متوجه می شود ماهیت این سفر فقط یافتن کتیبه های دینی (سوترا) نیست...

▫️ @Torecilik