توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 #آزا یا #آسا در اساطیر #تورک ، #آلتای و #مغول یکی از ارواح بدطینت شناخته میشود.

آنها در زیر زمین و در تاریکی مطلق زندگی میکنند. به نوعی نام آزا در عمومیت به ارواح بد طینت داده شده است. بیشتر اوقات هیچ تصویر و صورتی نداشته و تنها صدایش به صورتی ناهنجار شنیده میشود.
انسان ها از ترس آزا ها، گشت و گذار در خرابه ها و ویرانه ها را مصلحت نمیدانند.

انواع آزا ها در اساطیر تورک در اقلیم های مختلف؛
- #آزابوک : روح بدطینت
- #آزاشولبوس : جادوهای شیطانی
- #آزاهورتان : روح شیطانی
تمامی این ارواح در اصل به همان روح بدطینت اطلاق میشود.

▫️ @Torecilik

🔗 Torecilik.IR

👁‍🗨 سوال ۴گزینه ای امشب ما به پایان رسید. پاسخ درست گزینه ۳ یعنی اولگن خدای نیکی و رعد در اساطیر تورک بود.
برای اطلاعات بیشتر مقاله اولگن را بخوانید
در لینک زیر
▫️ t.me/torecilik/1103

🔰@FictionRealm

👁‍🗨 «شیردال» یا «گریفین» شاهانه‌ترین موجود اساطیری اغلب ملل باستان در پهنای وسیعی از تاریخ بوده است. شیردال‌ها اندیشمند و پرقدرت تلقی می‌شدند و رازآلود و دست‌نیافتنی بودند.

مطلبی جذاب از کانال اساطیری #توره 🔥🌟💎

🧩لینک مقاله:👈کلیک کنید👉

👁‍🗨#ایسگه_مالان بر اساس اسطوره شناسی #مغول و اعتقادات قوم #بوریات ، خالق بزرگ همه موجودات زنده است. او یک خدای آسمان در اساطیر بوریات محسوب میشود که بر افق غربی حاکمیت دارد. پسر او #سولوونگ_یوبین است که در صبحگاهان دیده میشود و به اصطلاح بوریات ها ستاره صبحگاهی است. اگر در مقابل آن قربانی صورت گیرد، مردمان مغول به محصول و رفاه زیادی میرسند.
گفته میشود جلسات ایسگه مالان به عنوات رئیس ارواح آسمانی بر روی کره ماه انجام میشود.

شرح داستان ایسگه مالان چنین است؛
در آغاز جهان فقط او وجود داشت، بالاترین خدا. همه جا تاریک و ساکت بود، چیزی دیده نمیشد. ایسگه مشتی خاک برداشت و خورشید و ماه را ساخت. سپس همه گیاهان را درست کرده و زمین را به شرق و غرب تقسیم کرد. پس از همه این کارها، مادر زمین به دیدار او رفت. آنها چندین روز را سپری کردند. وقتی که قصد رفتن داشتخواست که ، ماه و خورشید را به او بسپارد، اما مادر زمین زود متوجه شد که گرفتن آنها برایش او دشوار است. سپس ایسگه مالان تنگر(آسمان) را پذیرفت و به بالاترین آسمان صعود کرد.

▫️ @Torecilik

🔗 Torecilik.IR

👁‍🗨 در فولکلور و اسطوره های #اروپایی، #ارلکینگ یک جن شیطانی است که در جنگل به سر می برد. او کودکانی را که برای مدت طولانی در جنگل می مانند، تعقیب می کند و با یک تماس آنها را می کشد.

نام ارلکینگ در اساطیر #ژرمن برای یک #روح یا به اصطلاح #شاه_پریان استفاده میشود. بیشتر نظرات بر این است که در اصل نام ارلکینگ برگرفته از #الورکینگ یا همان #الف_کینگ در اساطیر #دانمارک میباشد.

در چندین تفسیر نیز نام ارلکینگ را برگرفته از خدای مرگ در اساطیر #تورک و #مغول یعنی #ارلیک_خان دانسته اند.

▫️ @Torecilik

🔗 Torecilik.IR

🔗 instagram.com/torecilikir

👁‍🗨 #سور و #سونه دو روح متحرک و ثابت در اساطیر #تورک

🔹 سور در میتولوژی تورک و #مغول به روح ثابت و غیر متحرک گفته میشود. آن بخش از روح انسان که ثابت و حرکت ناپذیر است. انسان پس از مرگ این روح را نیز از دست میدهد.

🔹 سونه در میتولوژی تورک و مغول به روح متحرک گفته میشود. گاهی #سون و گاها #سین نیز گفته میشود. این روح بخش متحرک روح انسان را در برمیگیرد. حتی اگر بدن انسان از بین برود این روح دوباره بازگشته و میتواند زندگی کند.سونه وارد آب میشود و با آن جاری میگردد، گاهی وارد بدن #شامان ها میشود و گذران زندگی میکند. بعضی نیز معتقدند سونه در عوالم دیگر سرگردان و در حال گشت و گذار لست.

▫️ @Torecilik

🔗 Torecilik.IR

🔖 instagram; torecilik

👁‍🗨 گرچه از دید مردم جهان #چنگیز_خان یک امپراتور بزرگ و یک جهانگشای دوران میانه محسوب میشود، اما بسیاری از #مغول ها به خصوص #شامان ها او را فرزند تنگری میدانند.

چنگیز خان برای اثبات ادعای شامان ها به هر کجا که لشکر کشی میکرد خود را نمود و نشانه #تنگری بر روی زمین معرفی میکرد.

با هم به #موسیقی جدید آدریان وون زیگلر به نام #تموجین گوش فرا میدهیم. آدریان یکی از موزیسین های معروف در میان فانتزی دوستان است.

▫️ @Torecilik

🔗 Torecilik.IR

👁‍🗨 در طول تاریخ اقوام با فرهنگ شامانیستیک بانوان زیادی به عنوان #شامان های بزرگ قبایل و امپراتوری ها برگزیده شده اند. این بانوان معمولا افرادی بزرگ زاده بودند و قدرتهایی فرا انسانی بدانها نسبت داده میشد.

در امپراتوری های #چین و #مغول بسیاری از این بانوان که اصطلاحا #شامانکا نامیده می شدند بر اریکه قدرت تکیه زده اند و باعث اتفاقات تاریخی عظیمی شده اند.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 پسران سیاه یا پسران بزرگ به تورکی #کارا_اوغلانلار به ۹ پسر خدای زشتی، خباثت و ارشد جهنم اطلاق میشود. گاهی نیز با نام #کارا_ارلر به معنای جنگجویان بزرگ خوانده میشوند. آنان مشکلات و بدبختی را برای فرزندان آدم فرا میخوانند. باران خون می بارانند. آنان درباریان درگاه خدای جهنم #ارلیک_خان هستند.

نام و بیوگرافی هر یک از این ۹ خدای #تورک را در ادامه میخوانید.

#تمیر_خان : خدای آهن
#کاراش_خان : خدای تاریکی
#ماتیر_خان : خدای جسارت
#شینگای_خان : خدای شورش و آشوب
#کومور_خان : خدای زغال
#بادیش_خان : خدای آسیب
#یاباش_خان : خدای هزیمت
#اوچار_خان : خدای خبر
#کری_خان : خدای دوبهم زنی

۱- تمیر خان
تمیر خان در میتولوژی تورک تحت عنوان خدای آهن شناخته میشود. با نام تیمور خان نیز شناخته میشود. #مغول ها به او #تومور_خان میگویند. میگویند استخوان های بدنش از جنس آهن است. او حافظ آهنگر، کوره آهنگری و معادن آهن میباشد.
اولین آهنگر تورک های #یاقوت #آغلیس است و اولین آهنگر #بوریات ها #بویونتوی میباشد، گفته میشود آن دو را تمیر خان برای آموزش ساخت ابزار برای انسان ها ارسال کرده است.
تمیر خان با دستان عریان میتواند آهن داغ را بکوبد و سیقل دهد.

۲- کاراش خان
کاراش خان در باور و اسطوره شناسی تورک، با عنوان خدای تاریکی شناخته میشود. کاریش خان نیز خوانده میشود. کاراش خان را مدبر و مدیر تمام زشتی های موجود روی زمین میدانند. او در هنگامه شب حکمرانی خود را آغاز و در بامداد و پس از طلوع خورشید به پایان میرساند.
او دارای مارهایی سیاه است و درست در پنجمین طبقه از طبقات تحتانی زمین در سرای بزرگ خود که از جنس آهن است زندگی میکند.
تخت خواب او از جنس پنبه سیاه است، کاراش خان بیشتر اوغات سوار بر ارابه ای آهنی است که اسب های جهنمی آن را میکشند. شلاقش مار سیاه است. چشمانش خونی است و کلاهی سیاه بر سر دارد. او عامل تنش میان ارلیک خان و #شامان هاست.

۳- ماتیر خان
ماتیر خان در اسطوره شناسی تورک خدای جسارت میباشد. با نام های دیگری همچون ماتور، پاتور، پاتیر و باتور نیز شناخته میشود. او یکی از خدایان نترس و جسور جنگ است.

۴- شینگای خان
در اساطیر تورک شینگای خدای شورش و آشوب است. گاهی او را سینزای هم میخوانند. هر آشوبی که روی زمین اتفاق می افتد ارتباطی با او دارد. شینگای به زیرو رو کننده هم معروف است.

۵- کومور خان
در اساطیر تورک کومور خان همچون نامش، خدای زغال و خاکستر است. کومیر نیز خوانده میشود. او نیز همچون برادرش عامل تنش میان پدرش ارلیک خان و شامان هاست.نگاهی تاریک و ترسناک دارد. او همچون پدرش زیر زمین زندگی میکند. او رهبری و مدیریت شیاطین و ارواح خبیث را نیز دارا میباشد.

۶- بادیش خان
بادیش خان در میتولوژی تورک خدای آسیب میباشد.او دلیل تمام آسیبهای روی زمین است.آفات، مشکلات، دردسر ها همه از او سرچشمه میگیرند. او مسبب بسیاری از مشکلات انسان هاست. با هر بار قدم برداشتنش زمین به لرزه در می آید. سنگ های آسیاب را می بلعد.
گفته میشود بادیش خان چولاک یا همان تک دست است. با این وجود همان یک دستش قدرت بازوی ۹ انسان را داراست.

۷- یاباش خان
یاباش را خدای هزیمت میدانند. گاهی نیز با نام چاباش خان معرفی میشود.

۸- اوچار خان
اوچار خان را تحت عنوان خدای اخبار میشناسند، با این تفاوت که اخبار بد را میرساند. بعضی ها او را خدای جاسوس ها نیز معرفی میکنند.

۹- کری خان
کری خان در اساطیر تورک خدای دوبهم زنی است، کسی که روابط انسانی را مختل و گاها بر هم میزند و نتایج بسیار سوءی به وجود می آورد.

▫️ @Torecilik

🔗 Torecilik.IR

👁‍🗨 در باور مردم #تورک به ملک یا همان فرشته نام #کورموز یا #هورموز داده اند.
سر دسته و رهبر تمام روح های نیک و زشت را باید #کورموز_خان دانست.

او صاحب تمام روح هایی است که چه در روی زمین، چه در زیر زمین و چه در آسمان ها هستند. در آغاز مورد اعتماد #تنگری بود و بعدها از محدوده اش خروج کرد. در زمان های مختلف او را #سوکور_کورموز خوانده اند که به معنای کورموز کور میباشد، دقیقا در دین #اسلام نیز #شیطان در آغاز در میان فرشتگان بوده و بعدها بخاطر عصیان از بارگاه الهی خارج شده است.

کورموز ها بیشتر در غروب و طلوع خورشید دیده میشوند، به همین خاطر در دیدگاه #شامانیسم این زمان ها، زمان های شوم محسوب میشود.

واژه کورموسلو به معنای دیوانه و یا روح گرا نیز معنا میشود. در میان #یاقوت ها به ارواح مردگان، #اوغور یا همان #یور میگویند. روح انسان های مرده به اعتقاد تورک ها به نزد کورموس باز میگردد.

کورموس ها معمولا به دو یا سه نوع تقسیم میشوند.

۱- #آروغ یا #آری کورموس:
روح های نیک هستند. محافظ انسان ها و خانواده هایشان هستند. آنها تحت امر #بای_اولگن خدای نیکی ها هستند. آنها در سراسر زمین در حال انجام اعمال نیک هستند.

۲- #جامان یا #یامان کورموس:
روح های بدطینت هستند. آنها زیر زمین زندگی میکنند و جزو نیروهای #ارلیک_خان هستند.
جامان ها توانایی قبض روح انسان هارا دارند و میتوانند به دنیای مردگان ببرند.

۳- #کال یا #گال کورموس:
روح های رقت انگیزی هستند، آزار میکشند و نمیتوانند خوبی یا بدی کنند.

انواع فرشته ها در باور تورک های جهان:

#کورتیگس :
او را جن یا فرشته مریضی میخوانند. کورتیگس توانایی درد رساندن به انسان ها را دارد. انواع بیماری و درد ها را دارند و میتوانند درد بسیاری به دست ها و پاهای انسان ها وارد کنند.

#تونکور :
تونکور در میتولوژی تورک ها و در باور عمومی مردم، به معنای فرشته است. او به نوعی نماینده مقدس تنگری شناخته میشود. تونکور از روشنایی خلق شده، هر یک از آنها وظیفه ای متفاوت دارد. نمونه این فرشته ها در دین مبین اسلام نکیر و منکر هستند که وظیفه پرسش سوال در عالم قبر را دارند.

#یومچو یا #یومچی :
او که در خدمت تنگری میباشد، از نور خلق شده است. وجودش بسیار مقدس است‌. وظایف خود را به خوبی انجام میدهد. در آنادولو "یوموش بویورماک" نوعی اجازه دادن برای انجام کاریست.

#که_په :
در میان تورک های #چوواش، بهترین فرشته خلق شده توسط تنگری است. وظیفه مدیریت مخلوقات روی زمین و زیر زمین را دارد. او نیز خود، دو مخلوق به نام های #پولهسه و #پیهامپار دارد. هر دعایی که میشود، اول به دست که په و سپس به دست تنگری میرسد.

#پریشته :
فرشته، پری و در مجموع به معنای روح نیک میباشد. در میان چوواش ها خدمتگذار #تنگری است. در تصورات معمولا به شکل یک دختر سفید پوش زیبا و یا یک زن با موهای سفید و بلند است. معمولا بال دارد و در خانه، بیشتر اطراف اجاق وجود دارد. رهبر پریشته ها "که په" میباشد.


انواع کورموس:

#یور :
یور زیر زمین زندگی میکند. این روح بد طینت است. در زمان های مختلف روی زمین به دنبال ضرر رساندن به انسان ها هستند.

#آلبان :
با ارواح انسان های مرده باز میگردند. نام های بسیار زشت و چهره هایی کریح دارند. چشمانشان برعکس شده و موهایشان برعکس جاذبه زمین به هوا کشیده شده است.

#چاهیک :
چاهیک ها روح انسان های لعن شده هستند. چهره هایشان قایل تغییر است. دستانشان خونی و چشمانی سیاه دارند. واژه ای جز مرگ از دهانشان خارج نمیشود و بسیار خطرناک هستند.

#اوزور :
اوزورها را روح پدران بیان میکنند. معمولا کارشان کمک رسانی به انسان هاست. در میان #مغول ها #اویور_خان احتمالا ارتباطی با این روح ها دارد.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 آب برای مردمی که در خشکی و بیابان زندگی میکنند اهمیت بسزایی دارد.

مردمان #مغول اهمیت زیادی به آب میداده اند، #اوسان_خان یا #اوحان_خان خدای آب در میتولوژی مغول میباشد. گاها او را جزو اساطیر #تورک نیز میدانند.

اوسان خان حافظ چشمه ها، دریاچه ها، دریاها و رودخانه ها میباشد. وجود او به جاری بودن آب وابسته است، مکان زندگی او در زیر زمین و در زیر جوشش چشمه ها میباشد.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #بهشت و #جهنم دو مقوله بسیار مهم و شناخته شده از گذشته تا به امروز میباشد، تمامی ادیان الهی و حتی #پاگانیسم و #شامانیسم از این دو حال یا سرزمین سخن رانده اند.

مسئله مرگ برای انسان ها چیزی غیرقابل انکار است و همین موضوع موجب شده دنیای پس از مرگ مهم و قابل بحث شود.

در آیین شامانیسم و #تنگریچیلیک دنیای پس از مرگ اهمیت بسیاری دارد، در این دو باور و آیین که به ملت بزرگ #تورک تعلق دارد، مرگ موضوع روشن و آشکاری میباشد، به طوری که جایگاه افراد را پیش از مرگ مشخص میکردند.

در کتیبه های باستانی ای که از ۲ تا ۳ هزار سال پیش برای تورک ها باقیمانده دو واژه بسیار پرکاربرد بوده است، #اوچماق و #تاماق با وجود دو جنبه مخالف هم بودن هر دو برای تورک ها مقدس است.

در مورد اوچماق باید گفت که هر تورکی که به دلایل مختلفی میمرد یا کشته میشد اگر وجه مثبتی میان مردم و ایل و تبار خود داشت او را اوچان یا پرنده( کسی که پرواز میکند) مینامیدند و مرگش را تحت عنوان اوچماق معرفی میکردند. او پس از مرگ به سان یک پرنده به نزد #اومای_خاتون میرفت و سپس مجوز ورود به کائنات و بهشت را میگرفت.

جنبه دیگری نیز برای شهدا که با لفظ #بال_بال میان تورک ها شناخته میشود به پرواز در می آمدند، اینان مقصدشان #والهالا و ملاقات با #کایرا_خان و دیدار با #تنگری خدای خدایان بود( مطابق اساطیر وایکینگ).

و اما موضوع تاماق را نیز بررسی میکنیم، تاماق که جبهه مخالف اوچماق است مترادف واژه عربی #دوزخ و #جهنم است، زمانی که #ارلیک_خان از کائنات و از بارگاه #اولگن_خان نوه تنگری رانده شد به اعماق زمین رفت و از سوی اولگن خدای جهنم یا همان دنیای مردگان را برگزید، از این رو سرزمینی که مردگان وارد آن میشدند را تاماق نامیدند و ارلیک صاحب این سرزمین میباشد.

* قابل ذکر است که واژه مردن و دنیای مردگان در فرهنگ و اسطوره شناسی تورک تنها به افراد بدطینت اطلاق میشود، زیرا که انسان های پاک هیچگاه یاد و خاطره شان از بین نمیرود و به همین خاطر آن ها را پرنده یا اوچان مینامند و مرگشان را نوعی پرواز و آزادی از کالبد و جسم دنیایی میدانند، این دیدگاه باعث شده ارلیک خان تنها مالک دنیای مردگان یا همان جهنم باشد.

تاماق را گاهی #تاموگ ، تاموک و یا #تامو نیز میخوانند. #مغول ها به آن #تام میگویند.

تاماق مکانیست پر از آتش و دود که جزای افراد بدطینت میباشد، در میتولوژی تورک های #خاکاس صاحب و گرداننده تاماق را #تامی_خان مینامند که احتمالا همان ارلیک خان میباشد.

در میان بعضی از تورک ها واژه #کازیرگان مترادف با جهنم استفاده میشود که به معنای چاله ای وسیع میباشد. کازیرگان از مصدر کازماک یا همان قازماق به معنای کندن است و به معنای گودی و چاله میباشد.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 گون (خورشید) نامی آشنا برای مردم #تورک که طول روز خود را با آن میگذرانند، گون اهمیت بسیاری برای تورک های باستان داشته است، ملتی که همیشه در کوچ بودند و هر روز به خاک سرزمینشان می افزودند، مطمعنا خورشید را بسیار پر اهمیت میدانستند.

لازم به ذکر است که رعد و برق و گرفتگی هوا نزد ملت تورک و حتی #مغول ها و #کره ای ها بدیمن بوده است، زیرا که جنگ و فتح به وجود خورشید وابسته بوده و در آب و هوای بارانی جنگیدن به ندرت اتفاق می افتاده است.

#گون_آنا الهه خورشید مردمان تورک اهمیت بسیاری در باورها و آیین #شامانیسم و همچنین #تنگریچیلیک داشته است.

کۋن آنا، کین آنا، کۋن اینه و گون آنه نام های دیگر این الهه پرنعمت میباشد. در اساطیر تورک و آلتای او را الهه خورشید میدانند. گون آنا یا گونش آنا نیز خوانده میشود. گاهی او را یاشیک آنا هم میخوانند.

مغول ها او را #نار_آنا مینامند، در باور تنگریچیلیک در سرزمین آلتای، گون آنا در بالاترین طبقه آسمان مینشیند، زیرا که او بسیار برای مردم آلتای اهمیت دارد. در میان مردم تورک آلتای، گون آنا بزرگترین خاتون تورک و #آی_دده (خدای ماه) بزرگترین خاقان معرفی میشود.

گون آنا در طبقه هفتم آسمان سکونت دارد. امروزه نام گونش که برای دختران انتخاب میشود از نام همین الهه گرفته شده است.

در میان تورک ها، خورشید نماد گرما و ماه نماد سرما میباشد. #اورال_باتیر یا همان اورال خان،خاقان افسانه ای تورک ها، دو همسر به نام های کویاش آنا و آی آنا داشت.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 شاید موحودی با عنوان #اژدها قابل انطباق بر هیچکدام از جانوران جهان حقیقی نباشد. اما همه می دانیم که بیش از هر مخلوق دیگری اژدها را می توان نوعی "مار" تغییر شکل یافته دانست. ماری که غالبا بسیار عظیم الجثه است، گاها دست و پا و حتی بالهای خفاش گونه دارد و یا شاید حتی پنجه و سری همانند پستانداران درنده. این اوصاف شایع، اشکالی از ظاهر اژدهاست که در طول تاریخ تمدن در سرتاسر جهان با آن مواجه بوده ایم.

تاریخ تمدن و اسطوره شناسی اژدها را موجودی جهان شمول می پندارد. بدون در نظر گرفتن تفاوت ها و شباهات دیگر، هر تمدنی در مجموعه اساطیر خود بی شک وصفی از یک موجود آسترال دارد که می توان نام #اژدها بر آن نهاد. پس شایسته است اگر اژدها را متمایزترین و متشخص ترین موجود اساطیری در کل دوران و در تمامی فرهنگها بدانیم!

در مورد فلسفه خلق تخیل اژدها توسط انسان باستانی چند نظر خاص مطرح است. اول اینکه اژدها یک شکل قابل ستایش از یک دیتی با شکل حیوانی بود (برخلاف خدایان که اغلب توصیفاتی شبیه انسانهایی ماورایی داشتند). این دیتی در جای خود و برای منظورهای خاص پرستیده یا نکوهیده میشد. دوم اینکه نیاز به اعتقاد به یک قدرت برتر (اغلب قدرتی که مخرب است) همیشه در ذات انسان فانی وجود داشته. شاید وجود اژدهایان باستانی بهانه ای بود که اصحاب تمدنها برای توجیه خرابه های شهرهای قدیمی یا خشک شدن یک رود و یا حتی آتش سوزی در یک جنگل یا روستا می ساختند. من حیث المجموع اژدها برای تمام فرهنگ های باستانی موجودی قابل ستایش بوده است و اگر هم غیر از این بود، موجودی بود که می بایست از خشمگین نمودنش بر حذر بود.

نکته جالب توجه در مورد اژدهایان باستانی "هوشمند" بودن آنها علی رغم شکل جانوری است. طبیعتا این موضوع جزو شرایطی است که یک دیتی بایستی دارای آن باشد. اژدهایان باستانی با مردم سخن میگفته اند. بسیاری از آنان طینت خوبی داشته اند و حتی در مقام خدایان (یا تناسخی از یک خدا) پرستیده می شدند. اما بعضا اژدها ترجیح میداد ارتباطی با نوع بشر نداشته باشد و صرفا به کشتار و غارت بپردازد!

شاید بتوان ردپای اولین اژدهایان تاریخ را در غبار به جای مانده از تمدن بسیار باستانی #چین جست و جو کرد. جایی که اژدها ماری عظیم الجثه با پنجه هایی تیز بود و سری همچون سر شیر با چهرهای انسانی داشت و گاها آتش دم تصور می شد. این دسته از اشکال اژدها "لانگ" نامیده میشد. لانگ های بسیاری را می توان در اساطیر چین بررسی کرد. اما مشهور ترین آنان #شنگ_لانگ یا #زینگ_لیانگ است. اژدهای موکل بر قدرت خورشید و مجازات گر آسمانی. بعدها شکل اژدهای چینی با اندک تغییری به تمدنها و فرهنگهای مجاور شرق دور منتقل شده است. همین دسته از اژدهایان برای تمدن #ژاپن "ریو" نام داشتند و معادل شنگ لانگ برای دیانت #شینتو، بی شک #ریو_جین بوده است. اما در پانتئون با موجودات شریری همچون #اوروچی مواجه می شویم که اژدهایی متفاوت با ریو ها است. یک افعی غول پیکر چند سر که اهریمنی مطلق تلقی میشود و خدای بزرگ تثلیث شینتو یعنی #سوسانو او را از پای درآورده و #کوشینادا_هیمه را از چنگش می رهاند.

برای اقوام #مغول و #تورک آسیای میانه، اژدها یک دیتی تمام عیار محسوب می شده‌. باور عمومی شامانیستیک مبنی بر اینکه اژدهایان مارهایی باستانی با عمر بسیار زیاد هستند، به صورت عمومی در فرهنگ اتوکن مورد تاکید بوده است. اما توصیف ملل تورک از اژدهایان خاص و متمایز بسیار است. شخصیت هایی مانند #مانگوس، #یلپگن، #یوخا و #سارکان هر کدام اژدهایی جداگانه با توصیفی خاص هستند. گاه بدطینت و زاده خدایان شروری همچون #ارلیک و گاه مقدس و مهربان و زاده پدرخدای آسمان. اما بنا به نظر خاص جایگاه بسیاری از اژدهایان مورد اعتقاد در فرهنگ تورکی "دریا" است و در تفکر این فرهنگ مفهوم اژدها با ترس از اعماق عجین شده است.

در رسته ای دیگر از تاریخ برای اقوام هندو اروپایی و فرهنگ #سانسکریت اژدهایان اغلب موجوداتی شیطانی تلقی می شدند، اما این موضوع باعث نمیشد که تقدس "مار" برای این اقوام کمرنگ شود. در دیانت باستانی ودیک #هند شاه تمام دسته #اسورا (دیتی های شریر) اژدهایی با نام #وریترا بوده است. این موضوع خود بیانگر این است که هندو اروپاییان تمایل چندانی به پرستش اژدها در مسیر خیر و سازندگی نداشته اند! اما #ناگا به عنوان نژادی از اژدها (یا بهتر است آنها را افعی یا کبرای غول پیکر بدانیم) از دیتی های گسترده جبهه روشنی در دیانت هندو بوده است که با تغییرات به بسیاری از فرهنگهای باستانی راه یافته. اگر دقیق بررسی کنیم از #ناگال در اساطیر #بابل تا #نیوغا در اساطیر #مالزی همه را شکلی دگردیس از ناگای هندی می یابیم. ماری هوشمند و پرقدرت که اغلب قدرت خلق داشته است و باروری و نیز درمان را منتسب به او می دانستند.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #تنگری یا همان تانری در باور #تنگریسم یا همان #تنگریچیلیک تورک ها و #مغول ها خدای آسمان ها و زمین میباشد.

در اعتقادی دیگری او را روح آسمان میدانند، زیرا که تین یا تینگ به معنای روح میباشد و احتمال اینکه تنگری همان روح آسمان باشد زیاد است.

برای اولین بار واژه تنگری در کتیبه های اورخون یافت شده است که مربوط به هزاروپانصد الی دوهزار سال پیش میباشد.

در باور #تورک ها #یئر_تنگری فرزند تنگری است، او پسر #کایرا_خان، برادر #اولگن_خان و عموی #ارلیک_خان محسوب میشود.

تنگری پدر کایرا خان، پدربزرگ یئر تنگری، پدربزرگ اولگن خان و پدر جد ارلیک خان محسوب میشود.

از دوران های گذشته تنگری در میان مردمان تورک یک باور مقدس و در عین حال بزرگ محسوب میشده و مداوم و نسل به نسل انتقال یافته است. تورک ها او را تنها قدرت بزرگ کائنات میدانستند.

تاریخنگار بیزانسی *سیموکاتس در مورد گوک تورک ها مینویسد: آنها به کوه، چشمه، جنگ و باقی طبیعت احترام خاصی داشتند ولی تنها قادر و خالق همه آنها را یک خدا میدانستند. امپراتوری خزر ها نیز در مکالمات خود در مقابل کریسین ها یا همان مسیحیان خود را تک خدا خوانده و از تثلیث بیزاری جسته اند.

تورک ها برای تنگری قربانی هایی داشتند که بهترین و مقدسترین این قربانی ها قوچ بوده، زیرا که قوچ در میتولوژی و تامغا شناسی تورک نماد قدرت و عظمت است. در میان تورک های باستان گاهی به قربانی کردن انسان نیز برمیخوریم، درست همانند #وایکینگ ها.

مغول ها تنگری را تنگر میخوانند و گوک تنگری را تنگری اتسگ میخوانند. اتسگ یعنی بزرگ و مجموع آن خدای بزرگ میشود. در میان #شامان ها و باور #شامانیزم ، همه خدایان دارای چهره ای هستند و تمثیلی دارند، اما تنگری را نور آسمانی بی حدی تصور میکنند و هیچ شکل و ظاهری را قبول نمیکند.

چنگیز خان را میتوان بزرگترین تنگری پرست در طول تاریخ خواند که بیشترین تکرار نام تنگری را از زبان او ثبت کرده اند، او در شروع سخنانش "با نام تنگری..." گفته و سخن میراند.

تنگری تنها یک نام مقدس از خدای خدایان نیست، نام تنگری به خودی خود قداست دارد. بعضی اتیمولوژیست ها تنگری را واژه ای مقدس برگرفته از زبان تورکی میدانند که گویی پیش از تنگری پرستی نیز وجود داشته و بعدها به خدای آسمان نام گوک تنگری داده شده است و به گونه ای قداست و یا بزرگی آسمان معنا میشود. در ادامه باید گفت همین موضوع روی زمین هم قابل شناسایی و اندیشه است، مانند دریاچه تنگری یا همان تنگری گول و یا کوه تنگری یا تنگری داغی که در کشور روسیه قرار دارد.

در مورد خصوصیات تنگری میتوان همین اندازه گفت که؛

قادر مطلق است، زن و مانندی ندارد. خالق است، هر چیز دیدنی و نادیدنی را او خلق کرده، در نبرد ها نام او پیروزی می آورد، هر چه بگوید همان میشود. قسمت و قوت را به انسان میبخشد.

زندگی را به زنده ها میبخشد، مرگ به اراده او وابسته است. همانگونه که زندگی میبخشد به همان راحتی میتواند جان بگیرد.

دو دیدگاه وجود دارد که یکی وابستگی شامانیسم به تنگری پرستی است و دیگری تنگریسم به شامان پرستی است.

تنگری تمام قداست یک خدای یکتا را داراست. محمود کاشگرلی در کتاب معروف خود یعنی دیوان لغات تورک که جزو اولین فرهنگ های جهان محسوب میشود در مورد تنگری ۳ معنا قائل است.

۱- خدا
۲- آسمان
۳-یک کوه بزرگ یا یک درخت عظیم

تنگری در میان تورک ها در سراسر جهان به شکل های مختلفی گفته میشود.

#یاقوت ها تانگارا میگویند
#کومان ها تنگره میگویند
#کاراایم ها تانگرو میگویند
#چوواش ها تورا میگویند
#خاکاس ها تیگیر میگویند
#تووا ها دی ایر میگویند
#قزاق و #قرقیز ها تنگری میگویند
#کاراچای ها تئیری میگویند
#آزربایجان و #تورکیه ای ها تانری میگویند

و تورک های ایران نیز، آزربایجانی ها تانری، تورکمن ها تانگری و تورک های خراسان تار میگویند

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #بخشی یا #باغشی یا #بوخشی به افرادی گفته میشود که به داستان سرایی میپردازند، گاهی نیز آن ها را دعاخوان و گاهی فالگیر و عالم میدانند. در میان #تورک های شرق نقشهای مختلفی دارد.

بخشی بیشتر به معنای دانا، آموزنده، شاعر نوازنده و حکیم شناخته میشود.

واژه بخشی در فرهنگ و اسطوره شناسی، تورک ها و #مغول ها به معنای #شامان میباشد. شامان ها رهبران مذهبی دین باستانی ترکها یعنی #شامانیزم یا همان #شامانچیلیک میباشند.

بخشی، باحچی، باکچی و باغشی تلفظ میشود. مغول ها به بخشی بوگه یا بوغه میگویند.

بخشی ها در طول تاریخ به عنوان نوازنده مردمی، موزیسین و گاهی رهبر های مردمی و به نوعی ریش سفید محسوب میشده اند.

در اعتقادات مردم تورک، بخشی با نوازندگی ارواح خبیث را دور میکند.

اولین بخشی در اساطیر تورکها #ایریکل یا #آرکیل_آتا میباشد. در فرهنگ تورک ها لباس سرخ ارواح را دور میکنند، به همین خاطر بیشتر بخشی ها لباس سرخ برتن میکنند.

مغول ها بخشی ها را بوغه مینامند و این واژه ارتباط نزدیکی با واژه #بوکه (اژدها) در زبان تورکی دارد. احتمال اینکه مغول ها بخشی ها را اژدهای سرخ بدانند بسیار زیاد است.

بخشی ها بیشتر داستان های خود را همراه با دوتار، قوپپوز و دومبیرا برای مردم بازگو میکنند.

در دوران چنگیزخان و بعد از او در امپراتوری اردوی زرین بخشی ها به طور دائم نقش آفرینی کرده اند و نوازنده درباری بوده اند.

بخشی ها در طول سالیان، در سراسر جهان داستانهایی همچون #گوراوغلو، #آلپامیش، #کونتوغمیش، #توماریس و #کاراهان را به خوبی و زیبایی سراییده اند.

در خراسان ایران نیز داستان های حماسی زیادی وجود دارد که بخشی ها آنها را میسرایند.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 در عین زشتی، قدرتی ورای باور دارد، حاصل یک انتخاب نادرست در تاریخ خدایان #تورک

#ارلیک_خان یا یرلیک خان یا اورلوک خان در متولوژی تورک و آلتای جایگاه بسیار بالایی دارد، شاید اگر دنیای مردگان به او واگذار نمیشد همه انسان ها او را به عنوان خدای خدایان و به جای #کایرا_خان و یا #اولگن میپرستیدند.

ارلیک خان فرزند یا به نوعی مخلوق خدای نیکی بای اولگن یا همان اولگن خان میباشد، در بعضی منابع او را فرزند کایرا خان دانسته اند که در این صورت برادر اولگن محسوب میشود. #مغول ها که از جمله اقوام آلتاییک زبان و با فرهنگی اقتباسی از تورک ها هستند نام او را یرلیگ یا ارلیگ میدانند. در اساطیر مردم #مجار نیز که از جمله اقوام تورک تبار هستند او را با نام #اوردوگ میشناسند.

در مجموع باید گفت، ارلیک خان فرزند اولگن خان، نوه کایرا خان و از نسل #تنگری میباشد. امروزه واژه روح خبیث یا روح بد سرشت درست مترادف همان ارلیک خان میباشد و صفات بارز او را نشان میدهد.

ارلیک خان در آغاز آفرین جهان در مقابل اولگن با غرور ایستادگی کرد و در ننیجه اولگن خان او را خدای دنیای مردگان یا همان جهنم قرار داد. خدای جهنم درست در بالاترین طبقه دنیای مردگان و در سرای #یاشیل_دمیر زندگی میکند، ارلیک خان در اولین اقدام خود در جهان زیرین خورشیدی بسیار سرخ آفرید که نور بسیار کمی از خود ساتع میکرد.

ارلیک خان لعن شده است. اولگن انسان ها را از ۹ شاخه درخت حیات تورک یعنی #بای_ترک یا همان #چام_آغاچی آفرید. و سپس ارلیک برای کسب رضایت انسان ها و درجه یافتن در نزد آنان از آنها خواست تا از میوه های درخت حیات بخورند. اولین زن و مرد اساطیر تورک که #اجه و #تورونگئی بودند میوه ها را خوردند و از گفته اولگن روی برگرداندند. پس از خوردن میوه اجه بلافاصله باردار شد و دیدن چنین صحنه ای اولگن خان را خشمگین کرد. ارلیک را بلافاصله به زیرزمین فرستاد. داستان آفرین انسان ها و ارتباط آنان با زشتی درست همانند اسلام است با این تفاوت که روایت اجه و تورونگئی به هزاران سال پیش مربوط است.

در مورد ویژگی های ارلیک خان باید گفت، چشم ها و ابروهایش تاریک است. چنگال هایش تا زانوانش کشیده شده. موهایش ژولیده و سیاه است. شاخ های ارلیک به شکل شاخه های درخت میباشد. ارلیک خان اسب یا گاو نری به رنگ سیاه دارد. در فرهنگ باستان و موسیقی #بخشی گری و صنعت دوتار مرومان تورک #اویغور ، ارلیک خان به شکل یک گاو نر تصور میشود. تخت خوابش از جنس پوست و پر پرندگان است.

خدای جهنم دارای ۹ پسر و ۹ دختر است که با نام های #قارا_اوغلانلار و #قارا_قیزلار شناخته میشوند. تخت ارلیک خان از جنس نقره است. شمشیرش بسیار پهن و برنده میباشد. رنگ سیاه نماد خدای جهنم است. مردم برای رضایتش اسب سیاه قربانی میکنند.

کایرا خان خدای خالق تورک ها، در آغاز آفرینش را شروع کرد و زمین و کوه و دریا را آفرید. تنها کسی که در مقابلش عصیان نمود ارلیک خان بود و به همین خاطر او را ارلیک نام نهاد. پیش از این ، از زمین درختی با ۹ شاخه آفرید و هر شاخه را از جنسی متفاوت رشد داد.
سپس شروع کرد به بیرون کشیدن خاک از دل آب و اقیانوس ها، البته که این وظیفه را به ارلیک خان داد. اما او مقداری از خاک را در دهانش مخفی کرد ولیکن این عملش آشکار شد و جزایش داده شد.

در افسانه های مردم مجار #آران_آتا وظیفه میابد تا پاهای اوردک(مرغابی) را بشکند. گفتنی و بسیار پر اهمیت است که همتای ارلیک خان در اساطیر تورک های مجار #اوردوگ میباشد، احتمالا همان اوردک خود ارلیک خان بوده است که مسئول گِل آوردن از زیر آب بوده است و به شکل اوردک وارد آب شده است. ارلیک خان متهم شد و اتهام را نپذیرفت و در برابر صلح در کائنات ایستادگی کرد، نتیجه این شورش و عصیان ارلیک خان، جنگی شد میان او و اولگن خان، فرزند کایرا خان.


در دیدگاه دین باستانی تورک ها یعنی #شامانیزم یا همان #شامانچیلیک ، ارلیک خان و پسرانش دنیای مردگان را اداره میکنند. ارلیک معمولا قربانی هایش را از حیوانات ضعیف و زخمی انتخاب میکند، زیرا که زخم و ضعف را بیشتر دوست دارد. با اینکه ارلیک خان طینتی زشت دارد، اما پسرانش مانند او و به شدت او بد نیستند. آنها انسان ها را از ارواح بد حفاظت میکنند. آنها در مراسمات قربانی برای ارلیک خان حضور دارند و قربانی های مردم را به پدرشان میرسانند. آنها بجز وظایفشان در زیر زمین، به اداره دریاچه ها، رودها و دریا ها نیز میپردازند.

(برای اطلاع از اسامی پسران ارلیک خان: تگ #کارا_اوغلانلار)

در مورد دختران ارلیک خان یا همان قارا قیزلار نیز باید گفت، آنها از این سوی دنیا تا آنسویش شیون کشیده و ناامیدی و مغلوبیت را سبب میشوند. نام دو دختر ارلیک خان #کورتی_آنا و #ارکه_سولتان میباشد که اطلاع زیادی از آنان در دسترس نیست. #شامان هایی که با ارلیک خان در ارتباط هستند را #قارا_جام مینامند.

ادامه..

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 بخاطر اعتقاد #تورک ها به اسطوره معروفشان یعنی ماده گرگ مقدس که نسل تورک ها را در دنیا افزایش داد، اعتقاد این ملت به گرگ و رفتارهای تیزهوشانه و زیرکانه آن بسیار زیاد است

جالب آنکه نام هایی مانند #بورو #اربورو و #آشینا و #آسنا جزو نام های اصیل تورک ها، #مجار ها و #مغول ها میباشد

بورو به گرگ زیرک، اربورو به انسان گرگنما، آشینا و آسنا نیز به همان ماده گرگ مقدس اطلاق میشود

تورک ها بخاطر اعتقاد به ذات گرگ/انسانی خود در نبردهایشان از روش های گرگی استفاده میکردند و #کیزاگان را همراه با #آسنا نیایش میکردند

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 واژه #دینگیر برخاسته از زبان باستانی تمدن #سومر که استخراج شده از کتیبه ها و شواهد باقی مانده است، مفهومی برابر با "خدا"، "رب النوع" یا "دیتی" را می رساند.

این واژه قرابت ظاهری زیادی با لغت #تنگری از اساطیر #تورک و #مغول آسیای میانه دارد که آن نیز معنایی کاملا مشترک را می رساند. این موضوع می تواند بیانگر ارتباطات نژادی و ریشه زبانی میان این دو خاستگاه تمدن باشد.

▫️ @Torecilik

#آرات در میان تورک ها به ماهی بزرگی معروف است که در بایکال یا در طبقات زیرین زمین زندگی میکند.

بیشتر او را با نام ماهی مرگ میشناسند. نام های دیگر آن آراغیت، آراغوت و یا آراووت است. در میان #مغول ها به نام #آراغاتان یا آراتان شناخته میشود.

انسان ها در دوره های مختلف برایش قربانی میکردند، #تورک ها معتقدند فقط با زنجیر های آهنین میتوان تسخیرش کرد.

وقتی آرات حرکت میکند زمین لرزه ایجاد میشود، او تا کنون هر چه بلعیده در شکمش زنده هستند.

آرات در کوهی در زیر زمین بنام پوستاگ یا به تورکی امروزی #بوزداغ زندگی میکند.

آرات از آر یا ار گرفته شده است به معنای جستجو کردن.

▫️ @Torecilik