#گُلوَنی (به فارسی
#گلبندی) به گونهای سربند و روسریِ زنان
#لر گفته میشود.
#گلونی با همین شکل در میان مردم
#لک به نام
#لَچِک خوانده میشود و مردم کرد جنوبی نیز به همین سبک از آن استفاده میکنند . این روسری حدود ۳٬۰۰۰ سال قدمت دارد و ریشه آن به زنان
#کاسیت (اجداد قوم لر) میرسد.و در زبان فارسی به صورت
#گُلبَندی تلفظ میشود که بر گرفته از واژه گُل بَدن، نوعی پارچه هندی ابریشمی و لطیف، است. گلونی در واقع نوعی تَرهٔ (tarā)[با کدام معنی؟ رنگین است که زنان لر در مراسم جشن و سرور آن را روی تره معمولی میبندند. این روسری امروزه به نماد قوم لر بدل شدهاست.
🍂کاربرد
#گلونی را بیشتر زنان
#لر و
#لک(با نام لَچِک) در هنگام مراسم شادی استفاده میکنند. اما از دوره
#قاجار به بعد مردان نیز شروع به استفاده از آن کردند. مردان
#گُلوَنی را دور
#شوکلاو یا همان
#کلاه_لری مرسوم در منطقه
#لرستان میبستند و به گاه مهمانی یا جنگ، به منظور تزیین یا نگهدارنده کلاه از آن استفاده میکردهاند. زنان لر در زمان گذشته
کت و گُلوَنی را باهم میپوشیدند بهطوریکه
#کَت را جدا زیر گُلوَنی میبستند تا موهای سر بهخوبی پوشیده و مهارشوند.
🍂ریشه نام
#گُلوَنی نوعی سربند است که از واژه
#گلبندی با تبدیل حرف «ب» به «و» و حذف حرف «د» گرفته شدهاست و به نوعی پارچه ابریشمی رنگین اطلاق میشود. در گذشته نوعی پارچه ابریشمی هندی به اسم
#گل_بدن که سطح روی آن متشکل از فقط دو رنگ (مثلاً زعفرانی و سیاه) بوده، از
#هندوستان به
#ایران وارد میشدهاست. واژه
#گلبدن در فارسی به صورت گلبندی و در زبان لکی و لری به صورت گلونی درآمد. به مرور زمان در بین لرهای فیلی واژه گلونی نه فقط برای پارچههای زعفرانی، بلکه برای تمام سربندهای رنگی (غیر سیاه) به کار رفت.
#دهخدا در وصف
#گلبندی مینویسد:
نوعی از جامههای رنگین که به
#هندی #باندهنو گویند.
#نظام_دست_غیب در بیت زیر به زیبایی این پارچه اشاره میکند:
همچو گلبندی که تا افتد گلی بندد بجا
داغ دیگر مینهم یک داغ چون بهتر کنم
#ملامفیدبلخی در بیت زیر به این پارچه اشاره کردهاست:
اگرترا سر آرایش است چون طاووس
لباس گلبدن داغ میتوان پوشید
#میریحیی_شیرازی نیز در بیت زیر نام این پارچه را بردهاست:
هوایش کار پوشش مختصر کرد
چو گلبن
#گلبدن باید به برکرد
@SazoChakameoKetab🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂