همه می دانند كه
#زبان_تركی به
#آذربايجان از بيرون آمده است و هيچگاه
#آذربايجانی_ها آن را زبان نوشتن و خواندن نشناخته بودند. پيش از آنكه به ايران
#مشروطه بيايد و گفتگويی از
#ميهن_پرستی و اين قبيل احساسات در ميان باشد ، آذربايجانی ها به
#پارسی كه زبان كشورشان بود علاقه مند بودند و
#نامه_هاشان را جز به پارسی نمی نوشتند ،
#كتاب_هاشان جز به پارسی نبود ، در
#مكتب_ها جز
#كتاب_های پارسی درس خوانده نمی شد .
#پس_از_مشروطه گاهی گفتگو از
#زبان به ميان می آمد . گاهی كسانی يادآوری می كردند كه اگر
#درس_ها به
#تركی باشد شاگردها تندتر پيش خواهند رفت . بسياری هم اين را می پذيرفتند . ولی پس از چندی
#سياست «
#پان_توركيزم »
#تركان_عثمانی به فعاليت پرداخته دانسته شد آنها كه در آرزوی
#تأسيس يك
#امپراتوری بزرگ
#تركی می باشند ،
#آذربايجانی_ها را هم
#تركی_نژاد شمارده، پافشاری می نمايند كه تبليغات
خود را درميان اينها رواج دهند . پافشاری می نمايند كه آذربايجانی ها را نيز بسوی
خود كشند .
در اينجا
#آزاديخواهان ديدند زبان تركی در آذربايجان عنوان بدست بيگانگان می دهد . آنگاه آذربايجانی ها كه ايرانی اند و می خواهند با ايران بسر برند ، بلكه می خواهند هميشه در راه آزادی و پيشرفت ايران فداكاری ها نمايند ،
#اختلاف_زبان به آنهم زيان می رساند ميان آذربايجانی ها با ديگران رميدگی پديد می آورد . يك
#تهرانی #ناتراشيده دشنامش « تركه خر
😔 » است و يك آذربايجانی نافهم ورد زبانش « عراقلی ايشك اولار
😔 » می باشد .
اينها را ديدند و بنام علاقه ای كه به ايران و آذربايجان داشتند، دورانديشانه به چاره پرداختند و در يك نشستی كه
#دموكرات ها ( دموكرات های آن روزی ) در
#ادارۀ_تجدد برپا گردانيده بودند تصميم گرفتند كه تا توانند به رواج زبان پارسی در آذربايجان كوشند كه نه تنها درس ها در
#دبستان_ها و
#دبيرستان_ها جز به پارسی نباشد ، در
#اداره_ها نيز ، تا پيشرفت دارد ، گفتگوها با پارسی باشد . اين تصميمی بود كه
#آزاديخواهان_آذربايجان گرفتند .
#دولت يا
#تهرانی_ها درآن دخالت نداشتند . تاكنون دولت به كسی فشار نيآورده كه تركی حرف نزند . به زبان تركی كسی توهين ننموده . اينكه می گويند : پارسی چون زبان مادرزادی نيست درس ها كه با آن زبان است باعث رنجی برای شاگردان می شود ، جای انكار نيست . اندك رنجی هست ولی نه چندان است كه شاگردان را عقب گذارد . همه می دانند كه شاگردان آذربايجان هميشه در آزمايش ها روی هم رفته جلوتر از ديگران بوده اند . آنگاه ما اگر به
#استقلال_كشور_خود #علاقه_مند باشيم و در راه آن اندك رنجی را به
خود هموار گردانيم ، زيان نخواهيم كرد .
گذشته ازهمۀ اينها ، در ايران ، جز تركی زبان های ديگر نيز هست .
#آسوری ،
#ارمنی ،
#عربی ،
#كردی ، اگر كمی هم پيش رويم ،
#گيلانی ،
#مازندرانی ،
#شوشتری ،
#لری ، هر يكی زبان جدايی است . اگر آن درخواست از آذربايجان پيش رود ( زبان ترکی در آذربایجان ، زبان اداره ها و آموزشگاه ها باشد ) ، درخواست های ديگر كم نخواهد بود ، و خدا می داند كه چه زيان های بزرگ از اين نغمه های هوسبازانه برای
كشور پديد خواهد آمد .
آنچه من می دانم آذربايجانی ها تصميم دموكرات ها ( دموكرات های پيش ) را دربارۀ زبان با خوشی و خرسندی تلقی كرده ، پارسی را با شوق ياد می گرفتند و در اداره ها و مجالس با دلخواه با آن سخن می گفتند و در مدت بيست و چند سال كه از تاريخ آن تصميم گذشته پيشرفت بسيار محسوس در رواج اين زبان در آذربايجان بوده است . بهرحال چنانكه گفتم اين موضوع به آن بزرگی كه نشان می دهند نيست ، و اين جز دستاويزی برای مقاصد ديگر نمی باشد .
#سرنوشت #ایران چه خواهد بود ؟
نوشتارهایی ازاستاد
#احمد_کسروی@sazochakameoketab🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂