تعصب داشتن به چیزها با ما چه می کند؟
تعصب جایگزین بدلی اطمینـان اسـت؛ و سرپوشـی اسـت بـر روی همـه تردیدهـا، کوری هـا و بی اطمینانی ها.
اصولا در جریان حفظ "هویت فکری" و دفاع از آن، کیفیت ذهن نمی تواند چیزی جز تعصب باشد. دفـاع مـن از خود یا هویت فکری هرگز نمی تواند مبتنی بر یقین و اطمینان باشد؛ زیرا چیزی و موضوعی جز اندیشه های تعبیری و وهم آلـود خـود ذهـن در کار نیست تا اطمینان یا عدم اطمینان مطرح باشد. اطمینان زمانی هست که من با جوهر، واقعیت و محتوای قضایا در ارتباط باشـم. حـال آنکه هویت فکری واقعیت و محتوایی ندارد. دراین صورت من جز به وسیله تعصب به چه طریق دیگر می توانم آن را حفظ و از آن دفاع کنم!؟
تعصب مهم تريـن ابـزار بـازی هـويـت، و نیز در خدمـت اساسی ترین نیاز آن، یعنی نیـاز بـه چـون و چراناپذیر نمودن آن است. و مصلحت القاکنندگان چنین کیفیتی را اقتضا می کند. اگر آنها بگذارند ذهن فرد یک ذهن پرسنده، متأمل، نرم، انعطاف پذیر و چرا کننده باشد، خطر زیر سؤال رفتن علایم پیش می آید. بنابراین تعصب نقش سیمان و ساروج را دارد که علایم هویتی را سخت به ذهن می چسباند؛ بدون ذره ای تأمل و چون و چرا درباره آنها!
مهم ترین هدف این بحث ها به اصطلاح "خودشناسی است. تا اینجا بحث درباره کلیات "تجليل منـدي"، "اتوریته سازی و تسلیم کردن به اتوریته بود؛ و همچنین اثرات کلی آنها در مجموعه زندگی و روابط انسانها. حال بپردازیم به مانعیتی که این موضوعات در امر خودشناسی ایجاد می کنند. ولی قبل از پرداختن به این بعد، ذکر چند نکته کلی دیگر را لازم می دانم که هم تأثیر اساسی در نگرش انسانها و روابط کلی آنها دارد، و هم توجه به آنها کمک می کند به تضعیف موانع خودشناسی. (آگاهی نسبت به این که "خود" وجود ندارد، عین خودشناسی" است!)
مهم ترین عامل استمرار بازی هویت فکری خودباختگی فرد است به انواع اتوریته ها در شکلی وسیع. به میزانی که اتوریته ها از طریق آگاهی نسبت به ماهیت و هدف آنها اعتبار و اهمیت خود را از دست بدهند، بازی هویت فکـری سسـت تر و سست تر می شود.
برای تضعیف فشار آنها یکی از موضوعاتی که باید به آن توجه کنیم این است که خود افراد و موضوعات نیستند که مورد تجليـل ما قرار می گیرند؛ خود آنها برای ما تشكيل "اتوریته" را نمی دهند بلکه تعبیر و معنایی که خود ذهن ما در آنها می بیند تشکیل اتوریته را می دهد. دراین صورت ما عملا" تعبیرهای ذهنی خود را تجليـل و ستایش می کنیم، نه چیز دیگری را . و در ایـن صـورت مـا واقعـا نسبت به تعبیـرهـای ذهـن خـویـش حـالت تسلیم و خودباختگی داریم؛ نه به انسانها با موضوعات!
#محمدجعفرمصفا
#آگاهی
#انجمن_علمی_ادیان_و_عرفان
🆔@RAM_HSU