فلسفه و ادبیات

‍ ■ #مونتسکیو می گوید اقوام سکایی دو چشم غلامان خود را می کندند تا هنگام زدن کَره حواسشان جمع تر باشد. انگیزیسیون نیز چنین می کند و در تمام کشورهایی که این دیو مهیب فرمانرواست، همه ی مردم کورند. بیش از صدسال است که در انگلستان مردم دو چشم دارند و مردم فرانسه نیز می خواهند یک چشم خود را باز کنند. اما گاه کسانی در جامعه پیدا می شوند که با یک چشم هم مخالفند. این گونه اشخاص بیچاره شبیه دکتر « بالوارد » در « کمدی ایتالیایی » هستند که می خواهد همیشه نوکرش مرد زشتگویِ احمقی باشد و از خدمتکار هوشمندِ بصیر بیم دارد.
اگر در مدح حضرت «سوپر بوس فادوس» قصیده ای یا برای معشوقه ی آن جناب غزلی بسازید یا به دربانش کتاب جغرافیایی اهدا کنید، از شما پذیرایی گرمی خواهد کرد. اما اگر فکر مردم را روشن کنید، شما را درهم خواهند شکست.
( #دکارت) ناچار جلای وطن می کند. « گاسندی » متهم می شود. « آرنو » در تبعید بسر می برد. با هر فیلسوفی همان می کنند که بنی اسرائیل با پیمبران خود کردند.
چگونه می توان باور کرد که در قرن هجدهم فیلسوفی به محاکم عرفی کشیده شود و از آن پس در محاکم شرع به جرم اینکه گفته است: «اگر مردم دست نمی داشتند از کار صنعت و هنر باز می ماندند.» به بی دینی محکوم گردد؟ باید منتظر بود که به زودی کسی را هم به جرم اینکه گفته است : « آدم بی سر نمی تواند فکر کند» به اعمال شاقه محکوم کنند و یکی از قضات چنین استدلال کند که : روح جوهر محض است و سر جز مادّه چیزی نیست. خداوند می تواند روح را همانطور که در مغز آدمی قرار داده است در پاشنه ی پای او جای دهد. پس من شما را به بی دینی محکوم می کنم. »
شاید بزرگترین بدبختی یک مرد فاضل و ادیب در این نیست که مورد حَسدِ همکاران یا هدف افترا و تحقیر فرمانروایان جهان باشد؛ بزرگترین مصیبت برای او این است که محکوم رأی گروهی احمق شود. احمقان گاه کارهای عجیب می کنند. خاصه وقتی که موهوم پرستی نیز با بلاهت توأم شود و حماقت با حسّ انتقام جویی درآمیزد. بدبختی دیگر اهل ادب نیز اینست که به چیزی دلبسته نیست. یک فرد متوسطه جامعه، در دستگاه دولت مقام کوچکی برای خود می شمرد و به همین سبب همکارانش از او جانبداری می کنند و اگر بر او ستمی رود، به سهولتی مدافعانی پیدا می کند. اما اهل ادب بی یار و یاور است. مثل ماهی بالدار، که اگر کمی از آب بالا پرید, طعمه ی طیور می شود و اگر سر زیر آب برد، به کام ماهیان دریا می رود.

👤 #فرانسوا_ولتر
📚 #منتخب_فرهنگ_فلسفی
🔃 #نصرالله_فلسفی

l👇 عضو شوید 👇l
@Philosophers2