فلسفه و ادبیات

■ #لاک می‌گوید : برای آن که عاقلانه رفتار کنیم بیایید ابتدا به بررسی عقل بپردازیم.

● عقل چیست، و ما چگونه در زندگی اجتماعی و فردی خویش می‌توانیم بدان دست یابیم؟

جواب لاک بدین سؤال منتج به طرح تقریر جدیدی در فلسفه شد. او می‌گفت : عقل ذاتی ذهن انسان نیست. ما با دانش غریزی تمیز خود از بد و صحیح از سقیم به دنیا نمی آییم. ما این دانایی را بعدها در نتیجه تجاربی که از طریق حواس وارد ذهنمان می‌شود. به دست می‌آوریم.

در هنگام تولد ذهن آدمی، چون لوحه سفیدی است، و تجارب حسی چون دیدن، شنیدن، چشیدن، بوییدن، و بسودن بسان متن کتابی، از آغاز تولد تا زمان مرگ، بر لوح ذهن نوشته می‌شود.

این معلومات به صورت حفظیات تشکل می‌پذیرید، و حفظیات به گونه فکر، و فکر به جامۂ عقل درمی آید.

بنابراین عقل انسان چیزی جز ارزشیابی دنیای مادی که از دریچه‌های حواس به داخل ذهن راه می‌یابد نیست. ذهن ما از دریافت امور غیرمادی عاجز است، زیرا تنها ماده است که می‌تواند بر حواسمان اثر بخشد و آنها را تحریک کند.

👤 #هنری_توماس
📚 #بزرگان_فلسفه
■ #جان_لاک
📖 صفحه 353

l👇 عضو شوید 👇l
@Philosophers2.

‍ ▪️#مفهوم‌گرایی (Conceptualism) یک نظریه فلسفی است که وحدت در کثرت را چارچوبی انتزاعی در درون ذهن اندیشمند می‌داند. از دید این نظریه، که پیوندی بین نام‌گرایی و واقع‌گرایی فلسفی نیز هست، وحدتی بین اشیاء خارج از ذهن ناظر مستقل وجود ندارد.

▪️مفهوم‌گرایی در فلسفه مدرسی

حکیمی به نام آبلار نخستین مدرسی است که در حوزه علمیه پاریس هزارن مستمع داشته است . وی در نزاع کلیات نظری را ابداع نموده که حد وسط میان دو نظر اهل تسمیه و اهل تحقیق بوده است هم چنین بسیار نزدیک به نظر ارسطو است . او بر این عقیده بود که کلیات نه بر اساس آنچه واقع گرایان می پندارند دارای حقیقتی مستقل در خارج است و نه بر اساس آنچه نام گرایان می پنداشتند صرفا نامی است که بر دسته از اشیا شبیه به هم اطلاق میشود بلکه وی معتقد بود که کلیات دارای وجود ذهنی و حقیقت تصوری هستند . به همین خاطر معتقدان به این مکتب را مفهوم گرا یا به تعبیر خود تصور گرا می نامند .

▪️مفهوم‌گرایی مدرن

مفهوم‌گرایی به شکل صریح یا ضمنی از سوی بیشتر متفکرین اوایل دوران مدرنیته از جمله #رنه_دکارت، #جان_لاک و #گوتفرید_لایبنیتس پذیرفته شده بود. گاه حتی فلسفه متفاوت #ایمانوئل_کانت، که عقیده داشت قواعد انتزاعی (وحدت) هیچ ربطی به اشیاء خارجی ندارند چرا که به شکلی انحصاری از پیشینی به وجود آمده‌اند، نیز به این مفهوم خوانده شده‌است. با این حال فلسفه مفهوم‌گرایی مختص به فلسفه کانتی نیست چرا که سؤالاتی که به این فلسفه منجر می‌شوند در فلسفه معرفت‌شناسی پیشاکانتی نیز مطرح می‌گردند.

l👇 عضو شوید 👇l
@Philosophers2

‍ ▪️آزادی مثبت در اندیشه #جان_لاک

کلید واژگان اندیشه #جان_لاک عبارتند از:

🔹 #آزادي : آزادي طبيعي انسان آن است كه در روي زمين تابع قدرتي برتر از خود نباشد. « مقصود لاک از آزادی آن بود که نباید به فرد بدون رضایت او وظیفه ای تحمیل کرد«. ( لاسکی،1353، 153).

🔹 #قرارداد اجتماعي : « مهم ترین مفهوم نظری اندیشه لیبرالیسم قرار داد اجتماعی است که بر طبق آن حکومت موسسه ای مصنوعی است و مردم آن را برای تامین نظم و امنیت و تحصیل آسان تر حقوق خود ایجاد می کنند«. ( بشیریه،1371، 15)

🔹 #مالكيت_خصوصي : آزادي، عقيده، مذهب، مالكيت و...از جمله مباني كه در زمره مالكيت خصوصي افراد جاي مي گيرند.

🔹 #وضع_طبيعي : « وضیعت طبیعی همانا وضیعت آزادی است نه لگام گسیختگی«. (بوردو، 1383، 49).

🔹 #پيروي_از_قانون : در نگاه لاك آزادي هم راستا با پيروي از قانون تلقي مي شود.

🔹 #حقوق_فردی : « نظریه حقوق فردی در آغاز دیباچه هایی که گروسیوس بر سه کتاب زیر عنوان واحد رساله درباره جنگ و صلح نگاشت مطرح شد سپس پیروان وی پوفاندورف و باربراک از مکتب حقوق طبیعی به رشد و گسترش آن کوشیدند و سر انجام لاک آن را در کتاب رساله درباره حکومت مدنی ساخت که تاثیر بسیار چشمگیری به جا نهاد«.(همو، 39).
پايه گذار ليبراليسم و پدر انقلاب انگلستان كه انسان را موجودي به ذات خوب، منظم و اجتماعي قلمداد مي كند كه قابليت نظم دهي به جامعه خود را دارد.

لاك تشكيلات سياسي خود را بر دو اصل قرار مي دهد. وضع طبيعي و قرارداد اجتماعي. هر چند كه #هابز نيز قبل از او بر قرارداد اجتماعي تأكيد کرده بود.

« آزادي طبيعي انسان آن است كه در روي زمين تابع قدرتي برتر از خود نباشد، بر او قانوني كه بشر ساخته است حكومت نكند و تنها حاكم بر او قوانين طبيعت باشد» .( صناعي، 1378، 88)

بايد توجه داشت قوانين طبيعت در نظر لاك معنايي مختص به خود را دارد، او قانون طبيعت را قوانيني مي داند كه بر اعمال و رفتار انسان حاكم است پس مي توان گفت انسان زماني آزاد است كه از هيچ قدرتي برتر از خود تبعيت نكند؛ و تنها قوانين طبيعي بر او حاكم باشند.

« در وضع طبیعی انسان از قدرت مافوق بر روی زمین آزاد است اما تایع قانون طبیعت است و حقوق طبیعی به ویزه حق زندگی و مالکیت ناشی از قانون طبیعی است«. (همو، بشیریه، 16)

اعتقاد انديشمند انگليسي بر آن بود كه تمام انسانها با هم برابر و آزاد زاده شده اند و زماني از اين حق، گذشته و آن را به جامعه سياسي مي دهند كه سيستم سياسي نيز، در مقابل، امنيت و حفاظت از دارائي را به آنان ارمغان دهد با چنين تعبيري مي توان گفت از نظر لاك، مالكيت خصوصي، از جمله اركان اصلي ليبراليسم محسوب مي شود.

«بنابراين تنها و تنها وقتي اجتماعي سياسي يا مدني به وجود مي آيد كه عده اي از آدميان در يك اجتماع گرد هم آيند و هر يك از آنها از حق خود كه مربوط به اجراي قانون طبيعت است در گذرد و آن را به عهده عموم گذارد و هر جا كه عده اي از افراد كه در وضع طبيعي به سر برده اند وارد اجتماع شوند تا يك جمعيت يا يك واحد سياسي به وجود آورند و يك حكومت فائقه بر خود حاكم كنند اجتماع سياسي تشكيل مي يابد يا در غير اين صورت ممكن است هر فرد به اجتماع سياسي كه قبلاً تشكيل شده است بپيوندد و عضويت آن را قبول كند بدين ترتيب فردي كه به اجتماع ملحق مي شود به آن اجتماع قدرت و حق وضع قوانين را داده است تا آن اجتماع قوانيني را كه مطابق با خير عموم و نياز كلي جامعه افراد است وضع كند و متعهد مي شود كه در صورت لزوم براي اجراي آن قوانين با اجتماع همكاري كند و اين سبب مي گردد كه افراد از وضع طبيعي خارج شوند و به يك اجتماع سياسي وارد گردند و دولتي بر پا دارند كه قدرت قضايي را در اختيار داشته باشد و بتواند در مورد اختلافات آنان تصميم بگيرد و اعضاي آن اجتماع را از گزند يكديگر مصون و در امان دارد در اين اجتماع سياسي قانونگذار و مجري خود دولت است.»

👤 #مهدی_محمد_طاهری

l👇 عضو شوید 👇l
@Philosophers2

■ محال است دانش و شناخت کسی در این دنیا فراتر از تجربه اش باشد.

👤 #جان_لاک

l👇 عضو شوید 👇l
@Philosophers2