نگاهی به نتایج آزمون تیمز ۲۰۲۳- ۳ بخشی از آزمون تیمز به ارزیابی متغیّرهای درونی مدرسه و کلاس و نسبت آن با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان اختصاص دارد. در ادامه وضعیت ایران در برخی از این متغیّرها بررسی می‌شود. تجربۀ قلدری در مدرسه (school bullying): قلدری‌کردن رفتاری شایع در مدارس است و به مواردی نظیر مسخره‌شدن، زورگویی، طرد، دروغ‌پراکنی، دزدیدن یا تخریب وسایل دانش‌آموز مربوط است. در مقایسه با کل دانش‌آموزان شرکت‌کننده در آزمون، درصد بیشتری از دانش‌آموزان ایرانی تقریباً هر هفته تجربۀ قلدری داشته‌اند. از نمونۀ ایران، ۲۰ درصد دانش‌آموزان پایۀ چهارم و ۱۴ درصد دانش‌آموزان پایۀ هشتم اظهار کرده‌اند که «تقریباً هر هفته» با این مسئله مواجه‌اند. نرخ دانش‌آموزانی که به‌طور هفتگی این تجربه را داشته‌اند در مقایسه با دوره‌های قبل آزمون رشد قابل‌توجهی داشته است؛ در دورۀ قبل برای پایۀ چهارم ۷ درصد و برای پایۀ هشتم ۵ درصد بوده است. در درس علوم پایۀ چهارم تفاوت نمره بین کسانی که هرگز قلدری را تجربه نکرده‌اند با کسانی که هفتگی این تجربه را داشته‌اند ۶۸ نمره، و در پایۀ هشتم حدود ۸۵ نمره است. احساس تعلق دانش‌آموزان به مدرسه: احساس تعلق دانش‌آموزان ایرانی به مدرسه در پایۀ چهارم بالاتر از میانگین آزمون است و در مقایسه با دورۀ قبل آزمون نیز بیشتر شده است. ۶۲ درصد دانش‌آموزان ایرانی در این پایه اظهار کرده‌اند که احساس تعلق زیادی به مدرسه دارند و تنها ۸ درصد تعلق کم اظهار کرده‌اند. اما در پایۀ هشتم هم دانش‌آموزان ایرانی و هم سایر کشورها افت خیلی جدی نسبت به پایۀ چهارمی‌ها دارند؛ ۲۷ درصد احساس تعلق زیاد و ۲۲ درصد احساس تعلق کم. اما نکته این است که بین میزان احساس تعلق دانش‌آموزان با نمرۀ دانش‌آموزان رابطۀ معناداری وجود ندارد. در بین کشورهای شرکت‌کننده در آزمون پایین‌ترین احساس تعلق به مدرسه را دانش‌آموزان کشورهای شرق آسیا نظیر ژاپن، هنگ‌کنگ، کرۀ جنوبی، و سنگاپور اظهار کرده‌اند که اتفاقاً بالاترین نمره‌های آزمون را کسب کرده‌اند. غیبت: از نمونۀ ایران ۲۳ درصد دانش‌آموزان پایۀ چهارم حداقل یکبار در هفته غیبت داشته‌اند و ۴۷ درصد هرگز غیبت نداشته‌اند. در پایۀ هشتم نیز ۹ درصد دانش‌آموزان حداقل یکبار در هفته غیبت داشته‌اند و ۵۵ درصد هرگز غیبت نداشته‌اند. کسانی که در هفته حداقل یکبار غیبت داشته‌اند در پایۀ چهارم بیش از ۵۰ نمره و در پایۀ هشتم بیش از ۸۰ نمره از آن‌هایی که هرگز غیبت نداشته‌اند نمرۀ پایین‌تری گرفته‌اند. درصد کسانی که در هفته حداقل یکبار غیبت داشته‌اند در هر دو پایه نسبت به دورۀ قبل آزمون افزایش داشته است. در مقایسه با میانگین شرکت‌کنندگان در آزمون میزان غیبت دانش‌آموزان ایرانی در پایۀ چهارم بسیار بالا، اما در پایۀ هشتم وضعیت بهتر از میانگین آزمون است. وضوح آموزش دروس: این شاخص به کیفیت کار معلمان مربوط است و به مؤلفه‌هایی نظیر توضیح خوب، پاسخ به سؤالات، تدریس واضح، بازخورد، و توضیح دوباره دلالت دارد. بنا به اظهار دانش‌آموزان ایرانی در هر دو پایه کیفیت کار معلمان در هر دو درس به‌میزان معناداری بالاتر از میانگین آزمون است. هرچند پایۀ هشتمی‌ها در هر دو درس رضایت کمتری از کیفیت کار داشته‌اند، اما در مقایسه با میانگین آزمون همچنان در رتبه‌های بالاتری قرار دارند. علاقه‌مندی به یادگیری علوم و ریاضی: اظهار علاقه به یادگیری این دروس در دانش‌آموزان ایرانی هم در پایۀ چهارم و هم در پایۀ هشتم بسیار بالاتر از میانگین آزمون است. این میزان در پایۀ چهارم بسیار بیش از پایۀ هشتم است و در بین دانش‌آموزان پایۀ هشتم علاقه به یادگیری علوم بسیار بیش از علاقه به یادگیری ریاضی است. این در حالی است که نمرۀ دانش‌آموزان پایۀ هشتم در درس علوم طی ۴ دورۀ اخیر آزمون نزولی بوده و دانش‌آموزان پسر این پایه در کل دوره‌های آزمون جز سال ۲۰۱۱ روند نزولی داشته‌اند. @omidi_reza