نقدی بر اهدای کفن به پروفسور رزاقی‌آذر؛ از نگاه واعظان مرگ نیچه ✍ دکتر محسن محمودی ۲۶ دی ۱۴۰۳ چندی پیش خبری منتشر شد که صداوسیما به‌عنوان نشانه‌ای از قدردانی از زحمات پروفسور رزاقی‌آذر، کفنی را به ایشان هدیه کرده است. این اقدام، با تمام بار معنوی و نیتی که شاید در پشت آن باشد، از منظر فلسفی و به‌ویژه از دیدگاه نیچه و نقد او بر فرهنگ واعظان مرگ، جای تأمل و نقد دارد. نیچه در آثارش، از جمله «چنین گفت زرتشت»، به‌شدت علیه آنچه که خود «واعظان مرگ» می‌نامد، موضع می‌گیرد. به باور او، واعظان مرگ کسانی هستند که زندگی را در سایه مرگ تعریف می‌کنند و ارزش‌هایشان حول محور فناپذیری انسان می‌چرخد. در این نگاه، مرگ نه پایان، که سایه‌ای بر سر زندگی است، و تمام معنا و هدف زیستن در پیشگاه آن قربانی می‌شود. اهدای کفن، به‌عنوان نمادی از مرگ، به پروفسوری که عمر خود را وقف علم و آموزش کرده، نمودی از همان فرهنگ مرگ‌محور است که نیچه آن را تقبیح می‌کند. نیچه به ما می‌آموزد که به‌جای ستایش مرگ، باید زندگی را پاس بداریم و ارزش‌های ما بر پایه شکوفایی، خلاقیت و قدرت حیات استوار باشد. اما این هدیه، به‌جای تأکید بر زندگی پربار این دانشمند، تلویحاً او را به پایان کارش ارجاع می‌دهد، گویی دستاوردهای او نه برای امروز و فردا، بلکه برای لحظه مرگ معنا می‌یابد. چنین اقدامی یادآور فرهنگ‌هایی است که مرگ را به‌جای زندگی، به‌عنوان محوریت تقدیر انسان برجسته می‌کنند. در این فرهنگ، انسان موفق کسی است که به‌خوبی «می‌میرد»، نه کسی که به‌خوبی «زندگی می‌کند». از این رو، اهدای کفن به پروفسوری که سال‌ها عمرش را وقف حیات و بهبود زندگی دیگران کرده، پارادوکسی دردناک را نشان می‌دهد. اگر بخواهیم از دید نیچه‌ای سخن بگوییم، هدیهٔ شایسته به پروفسور رزاقی‌آذر می‌توانست نمادی از زندگی باشد: چیزی که یادآور رشد، خلاقیت و شور حیات باشد. شاید جایزه‌ای علمی، یا حتی یک نماد ساده از نور و دانش، بیشتر برازندهٔ کسی باشد که زیستن و روشنایی را برای دیگران به ارمغان آورده است. واعظان مرگ نیچه‌ای به ما هشدار می‌دهند که با تمرکز بر مرگ، زندگی را قربانی نکنیم. اگر بخواهیم از این واقعه درسی بگیریم، شاید لازم باشد بازاندیشی کنیم که چگونه از انسان‌های بزرگ تقدیر می‌کنیم و چگونه می‌توانیم پیام‌آوران زندگی باشیم، نه ناقلان مرگ. #نقد_فرهنگ_مرگ #زندگی_نیچه‌ای #واعظان_مرگ #تقدیر_زندگی‌محور #پروفسور_رزاقی‌آذر #فرهنگ_قدرشناسی #فلسفه_و_زندگی #نیچه #مرگ_و_زندگی #صداوسیما @Mahmudi_mohsenn