🔴 وارونه کردن؛ نه وارونه نمایی سقوط
✍ مرضیه حاجی هاشمی
🗒 آغاز سقوط یک ساختار سیاسی از زمانیست که اعتماد مردم بدان شروع به سقوط میکند، آنگاه که با دروغ و پنهانکاری و پاسخگو نبودن، مردم و اعتمادشان را نادیده می گیرد، به این گمان که این مصلحتی است تا بقایش را تضمین کند، غافل از اینکه بالاترین عنصر بقای خود را نادیده گرفته است و سقوط خویش را تضمین کرده است.
⬅️ «جرمی بنتام» میگوید: «دولت اعتماد است و هر شاخهای از دولت نیز اعتماد است.» ماهیتاً دولت و اعتماد اجتماعی به هم گره خورده اند، «به عبارتی، اعتماد اجتماعی، نتیجه کنش آزاد و مسئولانه شهروندان یک جامعه و شفافیت و پاسخگویی نهادهای منتخب آنهاست»؛ لذا اگر قرار باشد، فرد یا نهادی را به جرم «تبلیغ علیه نظام» مجازات کنند، باید همان فرد یا نهادهایی را از درون ساختار سیاسی قدرت و دولت نشانه روند که هم راه را بر کنش آزاد جامعه بستهاند و هم نسبت به جامعه، شفافیت و پاسخگویی نداشتند و نه تنها دولت را از معنا ساقط که اعتماد اجتماعی را نیز نابود کردهاند.
⬅️ «در جوامعی که نهادهای سیاسی در ترویج و ترغیب اعتماد اجتماعی کوشا نیستند، سوءظن عمومی، نسبت به دستاندرکاران سیاسی و اقتصادی به تدریج تبدیل به بدگمانی و بیاعتمادی میان شهروندان جامعه نیز میشود» و مهمترین مؤلفه سرمایه اجتماعی، برای همدلی و همکاری در مسیر توسعه نیز از بین میرود و عملاً یک جامعه دچار بی اعتمادی اجتماعی را سال ها به عقب میراند.
⬅️ آنهایی که برای بازگرداندن اعتماد جامعه نسبت به دولت توصیه میکنند، باید فضای رسانهای را به دست گرفت و به بیان خودشان در جنگ رسانهای شکست نخورد، درد را به درستی تشخیص داده اند و درمان را کاملا اشتباه.
وقتی یک جامعه نسبت به ساختار سیاسی، بی اعتماد می شود، این به معنی شکست این ساختار در جنگ رسانهای نیز هست؛ ولی این شکست به دلیل عدم اعتبار منبع و بیاعتمادی بدان است و قرار نیست با گسترش بیشتر رسانههای دولتی ناشفاف و غیر پاسخگو و ایجاد لشکرهای سایبری یا محدود کردن شبکههای اطلاع رسانی آزاد، این شکست جبران شود؛ چرا که جامعه بیاعتماد شده نسبت به دولت، دقیقاً معیار کذب یا حقیقی بودن اطلاعات را نیز دولتی یا غیر دولتی بودن منبع آن میانگارد و حتی دیگر، حقایق را هم از رسانههای حکومتی یا حامیان حکومت نخواهد پذیرفت.
⬅️ به طور نمونه، آنانی که پس از ساقط شدن «هواپیمای اوکراینی» سه شبانه روز به مردم، وارونه نمایی کردند، اگر میدانستند در حال ساقط کردن و وارونه کردن چه چیزی هستند، شاید هرگز دست به چنین جهالتی نمیزدند. آنانی که در جایگاه قضا به جای شفافیت و پاسخگو کردن عاملان، بر بیاعتمادی هرچه بیشتر جامعه، دامن زدند، هرگز و هرگز با بگیر و ببندهایی در راستای محدود کردن فضای اطلاع رسانی و انتقادی، موفق به بازگرداندن این اعتماد نخواهند شد که بالعکس هرچه بیشتر در عرصه رسانهای بازنده خواهند بود.
⬅️ برای جبران این شکست، تنها و تنها با شفافیت، صداقت، پاسخگو بودن، توجه به هشدارهای منتقدان دلسوز، اعتراف به اشتباه، عذرخواهی از جامعه و ... میتوان قدمی برداشت و شاید بتوان این اعتماد از دست رفته را بازگرداند؛ البته اگر با آن بتوان روند سقوط را نیز وارونه کرد،
وارونه کردن؛ نه وارونه نمایی سقوط.
https://t.center/M_Hajihashemi_iran1