جشن‌های ایرانی

🖊از نوروز کردها تا نوروز ترک ها

📚ابداع سنت

📥عایشه حر/ ترجمه سالار سیف الدینی

🖇نوروز درواقع نه متعلق به كُردها است و نه ارتباطي با تاريخ ترك‌ها دارد بلکه به گفته اريك هابسباوم وارد چرخه‌اي شد كه او آن را «ابداع سنت‌« يا «سنت‌هاي ابداعي» نام‌گذاري كرده است. نوروز در تشكيل هويت فراصنفي و غيرمذهبي كُردها و از ميان بردن هژموني ناسيوناليسم تركي اهميت بسزايي دارد از سوي ديگر از منظر دولتی و به ویژه مورخین پان ترکیست جايگاهي در هويت ملي ترك‌ها ندارد، بلکه تنها به منزله يك ابزار و سلاح ايدئولوژيك مفیدی است كه بايد از مصادره كُردها و پ.ک.ک خارج شود

🖇نوروز در فارسی به معنای روز نو است. در کشورهای آسیای میانه نیز با اختلاف های جزیی در تلفظ به همین نام خوانده می شود. نوروز نخستین روز بهار (21مارس) و تنها روزی است که شب و روز در آن زمانی برابر را سپری می کنند. امروزه در ایران،افغانستان،آذربایجان و آسیای میانه نوروز جشن گرفته می شود.برای زرتشتی ها،علوی ها نیز نوروز، روز مقدسی است. در برخی فرهنگ ها به برپایی نوروز در اول پائیز برخورد می کنیم. یعنی جایگاه بهار و پائیز تغییر می کند

🖇ايدة استفاده از نوروز به عنوان نماد هويت كُردها متعلق به عبدالله اوجالان نبود اما شخص او و پ.ك.ك به بهترين وجه از آن استفاده كردند. مضاف بر اين پ.ك.ك نوروز را نه تنها روز ملي بلكه روز ايستادگي معرفي كرد. براي نمونه در 13 مارس 1990 يكي از چریک های پ.ك.ك به نام «كامران ديندار» در يكي از غارهاي كوهستاني شهرستان ماردين كشته شد. مراسم تشييع جنازه وي در شهر نصيبین مصادف با جشن‌هاي نوروزي بود. دراین مراسم يك دانشجو پزشكي به نام زکیه آلکان در اعتراض به ستم به خلق كُرد، دست به خودسوزي زد. به اين ترتيب «زكيه آلكان» تبديل به نخستين زنی شد نمادی از کاوه های مدرن محسوب می شدند

🖇در همين دهه دولت تركيه نيز تصميم گرفت از افسانه نوروز بي‌نصيب نماند. اما به جاي Newroz از Nevruz استفاده كرد. در 1985 «عبدالقادر چاي» مورخ پان‌تركيست كتابي با نام نوروز/ ارگنه كن منتشر كرد و نوشت؛ نوروز در واقع آييني است كه ريشه در ترکان آسياي ميانه داشت اما به عنوان يك جشن پس از فروپاشي عثماني رايج شده است. وي نوشت شخص آتاترك نيز در 1925 در آنكارا در يك جشن نوروزي شركت كرده بود

🔹متن کامل این مقاله را می‌توانید در شماره یازدهم سیاست‌نامه مطالعه کنید.

🦉@goftemaann
https://t.me/politicalmagazinepic/2

@jashnha2
.
🌸 جشن ‌شهریورگان (۴شهریورماه)

.✍ شاهین سپنتا

✅ «شهریور»، به معنای «شهریاری آرمانی»، در گات‌ها (سرودهای زرتشت) یکی از فروزه‌های اهورامزدا و در اوستای نو یکی از امشاسپندان است و او را مینوی جوانمردی نیز خوانده‌اند.
.
✅ در گاه‌شماری ایرانی، ششمین ماه سال و چهارمین روز از هر ماه «شهریور» نام دارد، از این‌روی در روز شهریور از شهریورماه یا چهارم شهریورماه «جشن شهریورگان» را برپا می‌کنیم.
.
✅ جشن #شهریورگان پیوندی نیز با استوره‌ نبرد نخستین انسان (کیومرث)، با اهریمن دارد. در این استوره، کیومرث با یاری امشاسپند شهریور بر اهریمن پیروز شده و دوران پیروزی و شهریاری بشر بر زمین آغاز می‌شود.
.
✅ روز جشن شهریورگان از سوی انجمن موبدان به نام «روز پدر ایرانی» یا «روز مرد» نام‌گذاری شده است.
.
✅در اندرزنامه «آذرپاد مهر اسپندان» نیز آمده است: «در شهریور روز شاد باش زیرا که شادی ویژه مردمانی ست که شهریار گزیده خوب داشته باشند.»

🌿 در کتاب پهلوی «بندهش»، آنجا که «درباره چگونگی گیاهان» سخن به میان می‌آید، از میان گل‌ها، «شاه اِسپَرغم» یا ریحان یا نازبو ویژه شهریور معرفی شده است.
@jashnha2

✅ جشن شهریورگان، جشن آغاز دوران شهریاری انسان بر زمین فرخنده باد.
@jashnha2