🔆 سناریویی پایه برای اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۵
#اقتصاد_سیاسی
🔹محمد العریان، اقتصاددان و رئیس شورای توسعه جهانی در دوره باراک اوباما در یادداشتی برای «پروجکت سیندیکیت» سناریوی پایه مورد انتظار خود را برای اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۵ تشریح نموده است. شورای توسعه جهانی یکی از نهادهای مشورتی بود که در دوران اوباما برای مشاوره به رئیسجمهور ایالات متحده در خصوص روند توسعه در اقتصاد دیگر نقاط جهان تشکیل شد و پس از آن نیز منحل شد. این اقتصاددان مصری-آمریکایی ضمن پیشبینی نرخ رشد پایین و تورم چسبنده برای ایالات متحده، از تشدید تلاشهای بینالمللی برای تنوعبخشی به ذخایر غیردلاری و جستجو برای ساز و کارهای پرداخت جایگزین در مقابل ساز و کارهای موجود غربی به عنوان محتملترین الگوی اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۵ صحبت میکند.
🔸وی معتقد است که چشمانداز آتی جهان را باید در نقطه تلاقی اقتصادها، سیاستهای ملی و ژئوپولتیک بینالمللی یافت و علیرغم اینکه در نگاه اول ممکن است میان این سه مولفه مشابهتهایی احساس شود، در سال ۲۰۲۴ این مولفهها پراکندگی قابلتوجهی از خود نمایش دادند و تاثیرات متناقض آنها نه تنها مهار نشد بلکه تشدید شد.
🔹به باور العریان در حوزه ژئوپولتیک، روسیه موفقیتی بیشتر از سطح مورد اجماع میان پیشبینیکنندگان بینالمللی کسب نمود و رنج انسانی و تخریب فیزیکی در جنگ غزه فراتر از انتظار بدبینانه اکثر شاهدین بود و به فضاهای دیگری همچون لبنان نیز سرایت کرد. مصونیت مشهود قدرتمندان، در کنار فقدان ابزارهای موثر در جلوگیری از بحرانهای انسانی، ادراک عامه از عدم تعادل بنیادین در نظم جهانی و فقدان هرگونه مهار قابل استفاده را افزایش داده است.
🔸در حوزه سیاست داخلی، اختلافات داخلی و آشوب در اکثر کشورها مشاهده میشود. به عنوان نمونه سقوط دولت در دو اقتصاد بزرگ اروپا، این اتحادیه را با خلا رهبری مواجه نموده است. همزمان، انتخابات اخیر آمریکا نشان داد که ایالات متحده در حال گذار به فصل جدیدی از اثرگذاری سیاسی جریانهای ضدنخبگانی جدید است. در چنین بستری، همکاری محور چین، ایران، کره شمالی و روسیه در راستای به چالش کشیدن نظم جهانی غربمحور ادامه دارد و سایر تحولات از استیضاح رئیسجمهور کره و حکومت نظامی چند ساعته تا سقوط بشار اسد در سوریه مقوم این برداشت هستند که ما در دورهای از نوسان و بیثباتی همزمان در عرصه سیاسی و ژئوپولتیک به سر میبریم.
🔹سال گذشته در عرصه اقتصاد کلان نیز سالی نگرانکننده بود. ضعف اروپا در سال گذشته با توجه به رشد پایین و کسری بودجه شدید تعمیق شده و چین در پاسخگویی معتبر به تهدیدهای جدی و متقن «ژاپنیزه شدن» (Japanification) با چشمانداز جمعیتی نامطلوب، مازاد بدهی و بازار مسکن رکود زده ناکام بوده است. با اینحال، بازارهای سهام همگی بالنسبه باثبات بودهاند و نرخ بازگشت قابلتوجهی داشته اند. به عنوان مثال، شاخص اساندپی ۶۰ رکورد مختلف را تجربه نمود.
🔸نگارنده با اتکا به نرخهای رشد سال گذشته و عملکرد بالنسبه بهتر ایالات متحده در قیاس با بسیاری از کشورها، بر این باور است که در صورت عدم ایجاد یک تحول بنیادین، سناریوی پایه برای اقتصاد آمریکا رشد بالنسبه کمتر از انتظار اما کماکان بهتر از اکثر کشورهاست و همچنین تورمی چسبنده نیز وجود خواهد داشت. در این خصوص فدرال رزرو دو انتخاب دارد: نرخ تورم بالاتر از نرخ هدف خود را بپذیرد یا با دستکاری نرخ بهره برای کاهش آن تلاش کرده و ریسک رکود را به جان بخرد.
🔹سناریوی پایه مورد توجه توسط نگارنده در خصوص اقتصاد بینالملل نیز مبتنی بر تداوم گسست در اقتصاد جهانی است. وی معتقد است که تلاشهای بینالمللی برای تنوعبخشی به ذخایر غیردلاری و جستجو برای ساز و کارهای پرداخت جایگزین در مقابل ساز و کارهای موجود غربی شدت خواهد یافت. بر همین اساس، بازده اوراق ده ساله ایالات متحده بالاتر خواهد رفت و در حوالی ۴.۷۵ تا ۵ درصد مبادله خواهد شد. بازارهای مالی بینالمللی نیز در حفظ جایگاه خود به عنوان مقصدی امن و مطمئن در یک همسایگی ژئواکونومیک چالشبرانگیز با سختیهای متعددی مواجه خواهند شد.
@GovernanceStudies